Zet u schrap, want de volgende (r)evolutie staat voor de deur: quantumcomputers. In dit interview is Anouschka Versleijen, programma- en strategisch directeur van het QuTech Center van de TU Delft, aan het woord.
Wanneer men erin slaagt een goed werkende quantumcomputer te maken, betekent dat ongekende nieuwe mogelijkheden in de wetenschap en de technologie. De TU Delft is met haar afdeling QuTech Center sinds 2013 bezig om een werkend prototype te ontwikkelen van zo’n quantumcomputer. Daarvoor heeft QuTech zes jaar de tijd gekregen. Maar misschien valt er, twee jaar onderweg, al nieuws te melden.
Anouschka Versleijen (1971) publiceerde veel over wetenschapsfinanciering, ondermeer bij Rathenau Instituut en deed praktijkervaring op als technisch-wetenschappelijk attaché van Economische Zaken in Silicon Valley.
“Er zit een aantal leuke uitdagingen in het controleren van de fysieke qubits. Kleine aantallen qubits vervaardigen lukt goed en er zijn wereldwijd veel onderzoeksgroepen die dat kunnen. Maar we willen naar grotere aantallen en dat is een leuke fabricage-uitdaging. Ook het uitlezen van een qubit is een uitdaging, omdat als je kijkt naar een verstrengelde quantummechanische toestand, deze direct verdwijnen. Je hebt dus trucs nodig om via een omweg, door te kijken naar de buren, de activiteit en inhoud van een qubit af te lezen. Je moet qubits operaties kunnen laten uitvoeren, een voortdurende stroom rekenwerk laten doen. Dit zijn enorme wetenschappelijke uitdagingen, zowel fundamenteel als qua bouw van technologie.”
Volgens Versleijen verschijnen de resultaten inmiddels gefaseerd op de markt. Nu al zijn er quantum key distributiesystemen voor beveiliging van communicatie met een quantumbit als encryptiesleutel. In Europa maken start-ups die systemen. Een andere snel vorderende technologie vormen de sensoren gebaseerd op qubit om magnetische velden te detecteren. “Die kun je medisch of in de ruimtevaart inzetten. Die markt opent zich nu. Het volgende zijn de hele kleine prototypes van quantumchips voor het oplossen van chemievraagstukken wat met de huidige computers niet lukt. Dit zal tussen de zeven en tien jaar vergen.”
De grote quantumcomputer is een stuk verder weg. “Dat is een one trick pony, gericht op een specifiek probleem. Dat is wellicht al een geweldige doorbraak. Maar voordat we een quantumchip hebben die niet hardware geprogrammeerd is voor één type probleem, zijn we vijftien tot twintig jaar verder. Kort geleden nog dachten we aan de verre toekomst, maar die is nu binnen bereik van de huidige generatie onderzoekers. Vooral doorbraken in foutcorrectie hebben daaraan bijgedragen, waardoor de wetenschappelijk wereld de horizon naar zich toe haalt. Dat heeft een geweldige stimulans gegevens aan het vakgebied.”
Lees het hele interview van Peter Olsthoorn met Anouschka Versleijen online of in ICT/Magazine van mei.
