De ‘sky’ is allang niet meer ‘the limit’

Handen met latex handschoenen tikken elkaar met vingers aan

Er komt een wervelwind van nieuwe technologie op ons af. Een breed front van op elkaar inwerkende trends. Het gebundelde effect daarvan is duizelingwekkend. Gelukkig zijn er af en toe plekken van overzicht, zoals de Global Summit van de Singularity University, die eind augustus dit jaar in San Francisco plaatsvond. Een kijkje in de zeer nabije toekomst vanaf de toppen van de high tech mountains.

 

De roemruchte Singularity University, opgericht door Ray Kurzweil, wil van het Global Summit een jaarlijks terugkerend fenomeen maken. De Global Summit is een driedaags evenement met meer dan honderd sessies met experts. Tientallen artikelen – te vinden via de website van de Summit – corresponderen met het programma van deze drie congresdagen. Ze beschrijven de belangrijkste trends van dit moment en laten ons een waaier zien van onder meer nanotechnologie, biotechnologie, 3D-printing, kunstmatige intelligentie, robotisering, augmented reality en deep space exploration. We pikten er vijf kerntrends uit en vatten die hieronder samen.

 

Kunstmatige superintelligentie

De afgelopen jaren deden zich verschillende doorbraken voor op het vlak van kunstmatige intelligentie, zoals IBM’s Watson die de TV-quiz Jeopardy herhaaldelijk wist te winnen. Ook spraakgestuurde interfaces zoals Siri van Apple en Google Now en de vorderingen bij beeldherkenning vormen grote stappen voorwaarts in de opmars van de intelligente computer.

Voor de komende drie jaar verwachten experts dat zulke systemen met vlag en wimpel voor de Turing-test gaan slagen. Dat wil zeggen dat je, wanneer je ermee communiceert via spraak, chat of anderszins, niet meer in de gaten hebt dat je met een computer te doen hebt. Het onderscheid met de menselijke communicatie is dan weggevallen.

We gaan de komende jaren ook de overgang meemaken van machine learning naar deep learning. In het geval van machine learning instrueren we de machine nog, maar bij deep learning leert de machine op eigen kracht. Het gevolg is dat slimme systemen ook van elkaar zullen gaan leren en dat opent de doos van Pandora naar superintelligentie (singularity).

 

Robots alom

We realiseren het ons misschien niet zo, maar zelfrijdende auto’s zijn robots. Drones zijn dat ook en net als auto’s kunnen drones zelfsturend zijn. Ze kunnen prima autonoom navigeren dankzij een nieuwe technologie die bekend staat als vSLAM (Visual Simultaneous Localization and Mapping). In combinatie met sensoren (beeld, geluid, luchtvochtigheid, temperatuur enzovoort) wordt de machine (of het object) ‘omgevingsbewust’. In de neuropsychologie wordt deze waarneming van je plaats in de omgeving proprioceptie of ook wel positiezin genoemd. Autonome robotsystemen met kunstmatige proprioceptie staan nu nog grotendeels op zichzelf, maar de komende jaren zullen we zien dat ze ook onderling informatie gaan uitwisselen, waardoor ze aanzienlijk ‘slimmer’ worden.

Zo worden aan de ene kant de machines ‘menselijker’. Aan de andere gaan mensen machine-achtige trekjes vertonen. Zo wordt er gewerkt aan protheses (lees: robotdelen) die via het menselijke brein kunnen worden aangestuurd.

 

Biotechnologie

In de biotechnologie wordt DNA gezien als een programmacode die je kunt ‘editen’. Daar is een technologie voor ontwikkeld die CRISPR-Cas9 heet. Toepassingen zijn er onder meer in de voedselproductie (genetische modificatie). De ethische implicaties van deze technologie zijn enorm. Er kan immers mee worden ingegrepen op de broncode van het leven van planten, dieren en mensen. Handle with extreme care, zou je zeggen. Het blijft alleen sterk de vraag of dit ook daadwerkelijk gebeurt.

 

Nanotechnologie

Waarschijnlijk is dit de meest disruptieve van alle nieuwe technologieën. Met nanotechnologie worden micro-machines (nanobots) ontwikkeld die op het niveau van atomen voor ons aan de slag gaan. Toepassingen in de gezondheidszorg liggen voor de hand, denk aan de behandeling van kanker (bots die kankercellen deconstrueren). Maar met nanotechnologie worden ook nieuwe, supersterke materialen ontwikkeld, nieuwe opslagsystemen voor data, nieuwe technologie voor het opwekken van duurzame energie, kameleonachtige wanden en materialen die van kleur kunnen veranderen. Maar denk ook aan grote zwermen microrobots die voortvarend vervuiling opruimen in zee of in opslagplaatsen voor nucleair afval. Er is geen industrietak die niet wordt aangeraakt door deze nanotechnologie.

 

Privatisering van de ruimtevaart

Herbruikbare raketten, zoals van het SpaceX-project van Elon Musk zijn niet bedoeld om toeristische uitstapjes buiten de dampkring mogelijk te maken. Ze hebben een veel breder en duizelingwekkender doel: buitenaardse activiteiten mogelijk maken, zoals mijnbouw op asteroïden, de bouw van bases op andere planeten en interplanetair transport. Daarvoor heb je ruimteschepen nodig die zelfstandig kunnen opstijgen en landen. Mijnbouw op asteroïden klinkt ‘far out’, maar wat te zeggen van het feit dat president Obama in december 2015 een wet ondertekende die particulier eigendom van zulke asteroïden mogelijk maakt. Er is een zwerm van deze objecten waargenomen niet ver van onze aarde. Ze hebben een gemiddelde omvang van 250 meter tot een kilometer en zitten boordevol grondstoffen. De waarde daarvan wordt geraamd op ettelijke miljarden per object. Daar is wel een mooi businessmodel op te baseren. En dat is precies waar Elin Musk, Jeff Bezon, Richard Branson en andere miljardairs mee bezig zijn. Bereid je dus voor op spectaculaire ontwikkelingen. Ook in een ander, hiermee verbonden opzicht: Peter Diamandeis van de Singulariteit University voorspelt namelijk dat er in 2020 leven wordt aangetroffen op Mars.

 

Tot zover deze vijf kerntrends. Hoe groter je organisatie hoe moeizamer de omslag naar de nieuwe high-tech wervelwereld zal verlopen. Daarom is het voor grote, gevestigde organisaties heel belangrijk om in een vroeg stadium te beginnen met voorbereidingen voor deze ‘big shift’. Kleine organisaties kunnen in een vrij laat stadium nog effectief schakelen. Grote organisaties kunnen dat meestal niet en zijn dan uiterst kwetsbaar.

 

Buitenaardse economie
Onze globale economie krijgt een buitenaardse pendant. Buitenaardse economie gaat een studierichting worden. Wie dat niet gelooft, moet het boek How to Make a Spaceship: A Band of Renegades, an Epic Race, and the Birth of Private Spaceflight door Julian Guthrie maar lezen. Het verscheen onlangs en vertelt over het doorbreken van de barrière ‘naar buiten’.

boekcover

 

Voor wie de diepte in wil

Global Summit Home
https://exponential.singularityu.org/summit/

Summit News & Media
https://exponential.singularityu.org/summit/su-hub-for-global-summit/

Bronartikel kunstmatige superintelligentie
http://singularityhub.com/2016/02/15/where-artificial-intelligence-is-now-and-whats-just-around-the-corner/?utm_source=email&utm_medium=referral&utm_campaign=globalsummit

Bronartikel robots alom
http://singularityhub.com/2016/03/15/robot-revolution-these-are-the-breakthroughs-you-should-watch/?utm_source=email&utm_medium=referral&utm_campaign=globalsummit

Bronartikel biotechnologie
http://singularityhub.com/2015/12/29/a-big-year-for-biotech-bugs-as-drugs-precision-gene-editing-and-fake-food/?utm_source=email&utm_medium=referral&utm_campaign=globalsummit

Bronartikel nanotechnologie
http://singularityhub.com/2016/05/16/nanorobots-where-we-are-today-and-why-their-future-has-amazing-potential/?utm_source=email&utm_medium=referral&utm_campaign=globalsummit

Bronartikel ruimteverkenning
http://singularityhub.com/2015/12/07/the-new-space-race-is-heating-up-asteroid-mining-reusable-rockets-and-water-on-mars/