Deel 1: De digitale trog van teleurstelling
Naar goed gebruik was ICT/Magazine ook afgelopen november weer van de partij bij de Gartner ITxpo in Barcelona. Deze grootste Europese bijeenkomst van CIO’s en it-managers geeft een goed beeld van wat er speelt op het gebied van ICT. Vaak is de onderliggende boodschap aan it-leiders dat ze zich moeten haasten om toch vooral deze of die technologie te omarmen, omdat ze anders de boot missen. Dit jaar klonk verrassend genoeg een tegenovergesteld geluid met betrekking tot ontwikkelingen omtrent Artificial Intelligence (deel 2) en Blockchain (deel 3): haast je vooral niet.
In deel 1 van dit drieluik over Gartner beschrijven we de tien voornaamste voorspellingen volgens de onderzoeker, en bekijken we de status van de digitale transformatie. Laten we beginnen met die laatste. Hoe staan we ervoor?
Digitale transformatie
Het thema ‘digitale transformatie’ staat al een jaar of vier prominent op de agenda staat. Tijdens zijn openingsspeech van de conferentie toonde Gartners Senior Vice President Peter Sondergaard, de hype cycle van deze digitale transformatie. “Wij bevinden ons nu”, vertelde hij, “op de top van de opgeblazen verwachtingen (peak of inflated expectations). Als de hype cycle ons iets leert, dan is het dat er nu een trog aankomt, een digitale trog van teleurstelling (trough of disillusionment). Hoe reageren we daarop? Sluit je de ogen en klamp je je vast in de hoop het te overleven. Geef je jezelf over aan een wildemansrit, in het vertrouwen dat je er doorheen zal komen. Of houd je beide handen hoog in de lucht, terwijl je roept: ‘sneller!’?” Wat je ook doet, volgens Sondergaard zal iedereen door deze trog moeten. De vraag is, hoe snel ga je erdoorheen?
Optimalisatie én creatie
Het antwoord hangt nauw samen met het type CIO of it-manager. Een partner-CIO wordt geacht in een meer transactionele manier te opereren met de focus op het managen van services, de core IT en het creëren van waarde. Ondertussen moet hij zich ook voorbereiden op de digitale transformatie. De digitale bouwer ontwerpt en ontwikkelt nieuwe producten en services met anderen over de hele organisatie. De digitale pionier opereert als een entrepreneur die nieuwe technologieën aanwendt voor het bouwen van nieuwe bekwaamheden, nieuwe businessmodellen en nieuwe bronnen van inkomsten. De partner, bouwer en pionier hebben alle drie hun eigen waarde. Ze bestrijken een scala van optimalisatie van efficiëntie tot aan volledige transformatie. Sondergaard: “Het is buitengewoon belangrijk om gelijktijdig te werken aan optimalisatie én aan het creëren van nieuwe digitale businessmodellen. Organisaties die niet met beiden kanten van deze medaille bezig zijn, zullen achterblijven en vast komen te zitten in de trog.”
Schalen
Het creëren van digitale waarde op schaal, kan volgens Gartner op drie manieren. Onder ‘schaal’ verstaat de onderzoeksreus overigens niet alleen maar groter worden. “Wij zeggen niet dat alleen de grootste organisaties zullen winnen”, benadrukt Sondergaard. “In de ontluikende wereld van onderling verbonden platforms en ecosystemen, kunnen kleinere organisatie juist heel erg snel concurrerend zijn.”
De drie aspecten die Gartner onderscheidt voor waardecreatie zijn: 1) opschalen, 2) in de breedte schalen en 3) naar buiten schalen. Met opschalen behaal je efficiëntie, in economische termen: je maximaliseer de output gerelateerd aan de input. In de breedte schaal je als je snel nieuwe bekwaamheden en geleerde lessen van de ene unit van de organisatie incorporeert in een andere. Dit heeft minder met techniek te maken, maar meer met de wendbaarheid van cultuur en structuur van de organisatie. Snel leren en kunnen aanpassen. Naar buiten schalen hangt samen met de onderling verbonden platforms en ecosystemen intern en extern. Hier vindt serieuze digitale transformatie plaats.
Talent
De theorie is interessant, maar hoe werkt dit in de praktijk. Volgens Sondergaard is het vooral belangrijk om je te richten op talent. “Deze situatie vereist een andere benadering dat het traditionele inhuren van mensen. De markt voor it-talent is enorm dynamisch. Wij hebben 200 miljoen vacatures geanalyseerd. De afgelopen jaren kon de markt de meest benodigde functies – voor CRM, cloud computing, infrastructuur – redelijk goed invullen. Momenteel kan de markt de enorme vraag voor security-functies niet aan. Daarnaast voorzien wij voor het komende jaar een tekort voor hoogwaardige functies in AI en IoT. Ons inziens wordt AI doorslaggevend in het oplossen van de uitdagingen op beveiligings- en IoT-gebied.”
Sondergaard laat zien hoe schaars het aanbod in de markt is voor deze specialismen. “Laten we ervan uitgaan dat er wereldwijd ongeveer 15 miljoen kandidaten beschikbaar zijn voor it-functies. Daarvan hebben 8,8 miljoen de juiste ervaring. Op het gebied van AI zijn dat er wereldwijd hooguit 1300. In een levendige technologiemarkt als in Parijs zijn er – volgens ons analyses – ongeveer 25 AI-specialisten. Slechts zes van hen zijn actief op zoek naar een baan, hooguit dertien zijn bereid tot een gesprek. Deze professionals zitten echt aan de goede kant van de arbeidsmarkt.”
Inderdaad, het traditionele inhuren van mensen zal hier dus onvoldoende resultaat opleveren. Hetzelfde patroon laat zich zien in beveiliging en IoT. Het wordt dus tijd om dit probleem creatief en met een meerjarige strategie aan te vliegen. “Zoek naar alternatieve manier om deze behoefte in te vullen”, spoort Sondergaard de CIO’s aan. “Huren, delen, koesteren van binnenuit, crowdsourcing enzovoort. Werk goed samen met HR.”
Hardlopers zijn…
Zoals ieder jaar, waagt Gartner zich ook in 2017 aan het doen van voorspellingen. Niet zo gek als we bedenken dat ze het in 80 procent van de gevallen bij het rechte eind hebben. De titel van de presentatie van Daryl Plummer, managing VP bij Gartner, is veelzeggend: Pace Yourself for Sanity’s Sake, oftewel ‘Rustig aan als je bij zinnen wilt blijven’. Iedereen wil altijd weten wat ‘the next big thing’ is, begint hij zijn verhaal. “Misschien zou dat moeten zijn: ervoor zorgen dat de laatste drie ‘next big things’ gaan werken. Het kijken naar de toekomst gaat niet altijd over wat je morgen wilt bereiken, maar wat je morgen gaat plannen om te bereiken. In dit digitale tijdperk is de snelheid van innovaties hoger dan ooit tevoren. Maar net als een hardloper, moeten it-managers vier dingen doen bij het bepalen van het juiste tempo. Anders putten ze zichzelf te snel uit, of hebben ze bij de finishlijn nog teveel energie over.
Tien voorspellingen
1. Tegen 2021 zal de digitale handelsomzet van bedrijven, die als eersten hun websites geschikt hebben gemaakt voor ‘visual- en voice-search’, stijgen met 30 procent.
Al in 2019 zal meer dan de helft van alle mobiele zoekopdrachten op basis van stem of beeld worden gedaan. Het gebeurt nu al bij Instagram en SnapChat en het vergroot de klantbetrokkenheid. Niet dat tekst search gaat verdwijnen, maar als jouw merk binnenkort niet via visuele search kan worden gevonden, ga je failliet.
2. Tegen 2020 zullen vijf van de zeven grootste digitale giganten zichzelf doelbewust ‘disrupten’ om hun volgende leiderschapskans te creëren.
Plummer noemt het succes van de iPod, dat Apple met de iPhone zelf om zeep heeft gebracht. “En dat was goed. Doe het zelf, voordat iemand anders dat deel van de markt overneemt. Ergens zijn is slechts de halve strijd, daar komen en weten waar je vervolgens naartoe gaat, dat is de hele strijd. Dit kan alleen als je bereid bent om te falen en als je kunt schalen in kwantiteit, variëteit en innovatie.”
3. Tegen 2020 zal de bankwereld 1 miljard dollar van bedrijfswaarde ontlenen aan het gebruik van blockchain-gebaseerde cryptovaluta.
Dat klinkt enorm, maar, zo relativeert Plummer, “op het totaal aan inkomsten is dat een bescheiden bedrag. En dit gaat niet alleen over de Bitcoin maar over vele valuta. Volgend jaar al zullen de reglementen voor handel in cryptovaluta beschikbaar komen.
4. Tegen 2022 zal de meerderheid van de mensen in volwassen economieën meer valse informatie dan correcte informatie ‘consumeren’.
De definitie van ‘counterfeit reality’ volgens Gartner: de digitale creatie van beelden, video, documenten of geluid die overtuigende realistische voorstellingen zijn van zaken die nooit (op de voorgestelde wijze) hebben plaatsgevonden. “Het punt is, dat mensen nepnieuws leuk vinden, omdat ze het dan gemakkelijker eens kunnen zijn met elkaar”, zo betoogt Plummer. “Het is de taak van de CIO om nieuws te valideren.”
5. Gedurende 2021 zal door AI gecreëerde ‘counterfeit reality’ zich sneller ontwikkelen dan het vermogen van AI’s het te ontmaskeren.
Dit zal digitaal wantrouwen veroorzaken. Volgend jaar al zal er een toename in tienvoud zijn van commerciële projecten die nepnieuws trachten te detecteren.
6. Tegen 2021 zal meer dan de helft van de ondernemingen jaarlijks meer besteden aan bots- en chatbotcreatie, dan aan traditionele mobiele app-ontwikkeling.
Als extra voorspelling geeft Plummer dat de gemiddelde persoon tegen 2020 meer gesprekken zal hebben met bots dan met zijn/haar partner. “Of dat erg is, blijft natuurlijk de vraag”, voegt hij er lachend aan toe. “Hoe het ook zij, de bots komen eraan.”
7. Tegen 2021 zal 40 procent van het it-personeel meerdere rollen vervullen, waarbij de voornaamste business- en mensengericht zijn in plaats van technisch.
Door veelzijdigheid zal er beter kunnen worden geïnnoveerd. Plummer benadrukt dat hij gek is op technologie. “Maar ook ik zeg: het gaat niet om de technologie. Het gaat om hoe mensen het gebruiken.” Daar voegt hij aan toe dat deze voorspelling mede zal voortkomen uit het herscholen van de bestaande medewerkers.
8. In 2020 zal AI meer banen creëren (2,3 miljoen) dan het zal elimineren (1,8 miljoen).
In iedere technische revolutie gingen er banen verloren, terwijl er ook weer andere banen voor terugkwamen. Plummer: “De nieuwe banen worden waarschijnlijk niet door dezelfde mensen ingevuld die hun baan kwijtraakten. De vereiste vaardigheden zullen verschuiven.”
9. Tegen 2020 zal IoT-technologie aanwezig zijn in 95 procent van de nieuwe elektronica.
Al in 2019 zal de IoT-activatie voor smartphones ontstaan. Momenteel zijn er al 8,8 miljard geconnecteerde ‘dingen’ in gebruik. En in 2021 zullen er dagelijks een miljoen nieuwe IoT-apparaten online komen per uur! Iedere dag, ieder uur, één miljoen!
10. Gedurende 2020 zal de helft van alle beveiligingsbudgetten voor IoT opgaan aan foutherstel, terugroepacties en falende veiligheid.
Algemene beveiliging zal hieronder lijden. Volgens Plummer zullen al in 2019 IoT-veiligheidsincidenten het avondnieuws halen.
