Nederland heeft een heuse cybergeneraal, een militair die eerst cyberkolonel was. “De titel is verzonnen door de media”, prikt brigadegeneraal Folmer meteen een mythe door. Hij is formeel commandant van het Defensie Cyber Commando, en daar zijn gewoon de reguliere rangen van toepassing. “Het mooie is dat ik dat commando mocht inrichten, dus nu word ik geconfronteerd met mijn eigen beslissingen”, zegt hij relativerend.
Niet alleen reguliere rangen houden stand, ook de verweving van het nieuwe in de reguliere legeronderdelen blijft bij het oude. Terwijl cyberspace wel het vijfde werkgebied is van de Nederlandse krijgsmacht, is het geen apart legeronderdeel. Het is geïntegreerd in de landmacht. Dus naast zee, land, lucht en ruimte staat cyber, maar toch niet als op zichzelf staand terrein. Waarom eigenlijk niet?
Cyberoorlogsvoering klinkt als term nogal futuristisch, maar het kan heel concreet zijn. Het gaat, zo vertelt de generaal, om het ontzeggen van capaciteiten aan de vijand en jezelf beschermen tegen dergelijke ontzegging vanuit een vijand. Cyber speelt daarbij een rol, maar doet dat niet op zichzelf en staat ook niet boven andere domeinen. “Elk domein gebruikt ook auto’s, maar Defensie heeft geen apart onderdeel daarvoor.”
Folmers definitie is: zonder toestemming inbreken in digitale systemen. Cyberwar lijkt dus een logisch gevolg van deze digitalisering en afhankelijkheid. Toch is er officieel nog altijd geen sprake geweest van cyberwar.
Folmer legt uit dat er voor het opplakken van het etiket ‘oorlog’ aan een aantal voorwaarden moet worden voldaan. “We spreken alleen van een wapenaanval in cyberspace als het gelijkgetrokken kan worden met een traditionele aanval. Zo moet er sprake zijn van slachtoffers en maatschappelijke ontregeling.”
