“Het innovatieproces democratischer maken en de mensen om wie het gaat blij maken, daar zit de kick”, zegt Sanneke Langendoen. Zij is innovatiemanager bij Pluryn en eindverantwoordelijk bij het Digital Health Center (DHC), een samenwerkingsverband van verschillende zorgorganisaties om innovatie een boost te geven. Pluryn, zorgorganisatie voor mensen met complexe problematiek en onder meer een grote tak ‘Jeugd’, is samen met Koraal de founding father van het DHC.
De mensen voor wie innovatieve producten en diensten zijn bedoeld – cliënt én medewerker – moeten betrokken zijn bij het innovatieproces en gek genoeg gebeurt dat lang niet altijd. Een afdeling innovatie bedenkt vaak een oplossing voor een vermeende vraag. Maar de werkelijke vraag achterhalen en daarvoor ook de goede oplossing vinden, is een ander verhaal. Het team achter DHC, Sanneke Langendoen en Margot van der Doelen, zet juist de cliëntvraag centraal. Orthopedagoog Van der Doelen kent de wereld van de zorg, Langendoen is marketeer, socioloog en innovatiemanager. Ze vullen elkaar naadloos aan.
Denktank
Het begon allemaal met een Living Lab inclusief een denktank binnen Pluryn. Binnen die denktank zijn cliënten aan het werk om weer andere cliënten en medewerkers te bedienen. Zij stellen vragen en de denktank van het Living Lab gaat op zoek naar antwoorden op die vragen. Bijvoorbeeld door uit te zoeken wat er allemaal is op het vlak van consumentenproducten dat een antwoord kan zijn op de gestelde vraag.
De cliënten die in het Living Lab werken, zijn de experts. Zij weten immers wat ze wel en niet kunnen. Er bestaat al veel waarvan cliënten en medewerkers in de zorg gebruik kunnen maken, opdat cliënten een zelfstandiger bestaan kunnen leiden en medewerkers bij hun werk worden ondersteund. 80 procent van alles wat nodig zou zijn, schat Langendoen. Van consumentenproducten tot producten speciaal ontwikkeld voor de zorg. Maar velen weten niet wat er allemaal is.
Data verzamelen
Het Living Lab heeft ook een uitleenservice. Is er een product gevonden voor een cliëntenvraag, dan kan de cliënt het testen. Data verzamelen doen ze ook vanaf het eerste uur. Iedereen die iets leent krijgt twee vragen mee:
- Wat denk je dat het product voor je doet? (vooraf)
- Wat heeft het je opgeleverd? (achteraf)
De gegevens worden standaard verzameld. Zo verzamelt het Living Lab ‘practise based’ wat werkt en wat niet. Van der Doelen: “Evidence based is vaak niet nodig. Dat krijgen we ook van onze behandelaren te horen: als het werkt, moet je het morgen invoeren.”
Het succes van het Living Lab werkt aanstekelijk. Zowel binnen Pluryn, waar het streven is om op alle grote locaties een Living Lab in te voeren, maar ook daarbuiten. Andere organisaties kwamen hun licht opdoen en vroegen vervolgens hoe ook zij een Living Lab konden organiseren. Langendoen: “Toen realiseerden wij ons dat we niet allemaal een eigen Living Lab moeten opzetten, maar de krachten moeten bundelen. Als we als sector verder willen komen, moet je elkaar versterken. We blijven te vaak in de pilotfase hangen. Van pilot naar opschaling: daar zijn we slecht in, in de zorg.”
