In de zorgsector zorgen bijzondere mensen op een bijzondere manier voor bijzondere mensen. Kwaliteitssoftware is hier dus geen standaardoplossing aandragen, vinden we vaak. Dat vind ik dan weer bijzonder.
Is een Ferrari SF16-H een goede auto? Ddat hangt ervan af. Het is een goede auto als je Formule-1-wedstrijden wilt winnen. Maar het is geen goede auto als je er veel boodschappen mee wilt doen, als je met je gezin op vakantie wilt gaan Hij voldoet dan niet aan de eisen.
Kwaliteit en dus ook kwaliteitssoftware, is dus afhankelijk van de context, het is pas kwaliteit als het ‘fit for purpose’ is. Precies daarom is kwaliteit niet meetbaar[1]. Je moet altijd naar de omstandigheden kijken, om te zien of er kwaliteit is geleverd. In het ene geval is vijf wel goed, in een andere geval niet.
In Me and Bobby McGee zingt Janis Joplin: “Freedom is just another word for nothing left to lose”. Absolute vrijheid is helemaal niet zo leuk, dan heb je kennelijk helemaal niks te verliezen. Als je dingen hebt verworven in het leven (een leuke partner, kinderen, een huis, een baan, vrienden, …) dan wil je die verworvenheden behouden en dat gaat ten koste van je vrijheid. En dat is helemaal niet erg, want zo’n verworvenheid is de bijbehorende vrijheidsbeperkingen helemaal waard. Als het goed is. Want dat is de andere kant van de medaille. Als iets je vrijheid beperkt, dan kan er maar beter een joekel van een verworvenheid tegenover staan. Als dat niet zo is, dan kunnen we die vrijheidsbeperking beter meteen afschaffen. Laten we die manier van denken ‘het scheermes van Janis Joplin’ noemen: alle regels en vrijheidsbeperkingen die niet op een overtuigende manier een verworvenheid beschermen, schaffen we onmiddellijk af.
Er leven meer dan zeven miljard mensen op de aarde en toch hebben we genoeg aan dertig schoenmaten. Hartstikke handig, je weet meteen waar je moet kijken in de winkel. Duidelijke verworvenheid. En hoe bijzonder we allemaal zijn, laten we zien in onze kledingkeuze. Iedereen koopt de kleren waarin je het beste jezelf kunt zijn. Allemaal confectie, en confectie is letterlijk het tegendeel van maatwerk. Hartstikke handig, want daardoor is het allemaal niet zo duur. Je moet in het Nederlandse verkeer altijd rechts houden, en daarmee ontzeggen ze je meteen al de helft van al het beschikbare asfalt. De helft! En toch is die regel ook wel heel erg handig. Niet zozeer omdat ik dan altijd rechts moet houden, maar wel omdat al die anderen dat ook moeten doen en daardoor heel erg voorspelbaar worden. Eigenlijk durf ik alleen maar hard te rijden op een tweebaansweg, dankzij die regel. Die regel is natuurlijk wel een beperking, maar hij levert een duidelijke verworvenheid: ik kan lekker en veilig doorrijden.
Precies op die manier kunnen we naar softwarepakketten in de zorg kijken. Natuurlijk moeten we uitkijken voor bureaucratie. Je mag, nee, je móet van een pakket kwaliteitssoftware verwachten dat het voorkomt dat er dingen fout gaan, dat het de vakmensen zo goed mogelijk faciliteert in hun vak en dat het de vakmensen niet voor de voeten loopt. Maar je mag ervan uitgaan dat een pakket dat marktleider is in zijn soort, dat ook doet.
Vakmensen en pakketten, het zou zo’n gelukkig huwelijk kunnen zijn, maar dat is het meestal niet. Het gaat mis op vertrouwen. Wij moeten als organisatie het vakmanschap van al die zorgende vakmensen vertrouwen. Zij leveren de toegevoegde waarde van onze organisatie. Zij zijn het gezicht van de organisatie naar degenen voor wie we het allemaal doen. Maar we moeten er ook voor zorgen dat die vakmensen het pakket vertrouwen. Dat ze zien dat dat pakket ervoor zorgt dat ze hun werk goed kunnen doen. Dat ze door dat pakket altijd kunnen beschikken over goede gegevens.
Dat het pakket en het proces hen helpen om onnodige fouten te voorkomen. Als je allebei alleen maar met je eigen succes en je eigen plezier bezig bent, wordt het nooit een goed huwelijk.
[1] Als kwaliteit meetbaar was geweest, hadden we het wel kwantiteit genoemd.
