ICT is meer en meer bepalend voor de kwaliteit van zorg die ziekenhuizen leveren. Of het nu gaat om het optimaliseren van zorgpaden of ervoor zorgen dat de juiste beelden op de juiste plek beschikbaar zijn, het zijn zaken die direct impact hebben op het werk van medisch specialisten en geleverde zorg aan patiënten. Om de kwaliteit te verhogen, is een nauwere samenwerking tussen ICT en de medisch specialismen noodzakelijk.
De digitale transformatie heeft niet alleen betrekking op het bedrijfsleven, maar óók op de zorg, denk aan patiëntenportalen, e-health, videoconsults en digitale beeldarchieven. Om deze ontwikkelingen in goede banen te leiden dienen de zorgverleners en ICT gezamenlijk een visie te ontwikkelen. Helaas gebeurt dat nog te weinig. De zorgverleners concentreren zich op het leveren van zorg. De ondersteunende ict-afdeling wordt hier nauwelijks bij betrokken en heeft geen contact met medisch specialisten en verpleegkundigen. En dat is vreemd, want is het primaire doel van ICT niet om de kernactiviteiten optimaal te ondersteunen?
Gezamenlijke visie
Het feit dat de afdelingen Medische Technologie en ICT in veel huizen nog naast elkaar bestaan, is een goed voorbeeld. Toch wordt het meer en meer noodzakelijk dat afdelingen zich in elkaars vakgebieden verdiepen. Visieontwikkeling gaat hierbij helpen. Zo viel het PACS-systeem altijd onder Medische Technologie. Dat was prima toen het nog een standalone systeem was met een eigen onderliggende opslaglaag. Hoe anders is dat met de komst van het Vendor Neutral Archive (VNA)? Dat heeft als doel om alle medische beelden (ook van andere afdelingen dan Radiologie) in één groot archief op te slaan, op zo’n manier dat de informatie eenvoudig op ieder device toegankelijk is. En dan niet alleen voor medisch specialisten in het eigen ziekenhuis, maar ook daarbuiten, bijvoorbeeld in het geval van een second opinion of doorverwijzing naar een derdelijns-kliniek. Om deze stap te maken en succesvol te laten zijn is het echt noodzakelijk dat Medische Technologie en ICT een gezamenlijke visie ontwikkelen. Vanuit dit gedeelde toekomstbeeld kan worden bekeken welke (nieuwe) modellen op gebied van Software Defined Storage (SDS), IaaS, PaaS en SaaS optimaal kunnen ondersteunen.
Breng beelden bij elkaar
Ziekenhuizen gebruiken veel systemen die niet compatibel zijn met elkaar. Dat kan ertoe leiden dat patiënten meer onderzoeken ondergaan dan nodig is of dat niet de juiste volgorde van diagnostiek wordt toegepast. De versnipperde informatie maakt ook dat er nog nauwelijks beslissingsondersteunende software wordt ingezet in zorgprocessen.
Het vakgebied cardiologie gaat deze versnippering te lijf met de introductie van de Nederlandse Hart Registratie. Deze methode heeft als doel dat behandelaren de patiënt kunnen volgen vanaf de diagnose tot het eind van hun behandeling. Door het efficiënt verzamelen, analyseren en terugkoppelen van alle relevante gegevens in een online omgeving gedurende het gehele zorgpad kunnen artsen van elkaar leren wat goed gaat, wat beter kan en wat anders zou moeten. Dit verbetert de communicatie en samenwerking tussen medisch specialisten en maakt de besluitvorming sneller.
Betere informatievoorziening
Dit voorbeeld laat zien hoe groot de behoefte van medisch specialisten is aan betere informatievoorziening en -uitwisseling. En laat dát nu de expertise zijn van de ict-afdeling. De reden dat ict-afdelingen zich zo weinig bezighouden met deze onderwerpen is dat ze al druk genoeg zijn met de onderwerpen die van oudsher al op hun bord liggen: het EPD, de infrastructuur, telefonie, medische alarmeringen en dan natuurlijk nog de hele administratieve omgeving. Het is voor de vaak relatief kleine ict-afdelingen teveel werk om dit allemaal bij te houden. Dit noodzaakt ict-afdelingen om een visie te ontwikkelen op wat ze nog zelf willen doen en wat ze beter kunnen uitbesteden aan de markt. Het ligt voor de hand om alle generieke onderdelen uit te besteden. De kans is immers groot dat leveranciers dit goedkoper, betrouwbaarder en veiliger kunnen dan de interne ict-afdeling. Zo houden ict’ers tijd over om aansluiting te vinden bij de primaire taken van het ziekenhuis: de best mogelijke zorg leveren aan de patiënt. Het is aan de ict-afdeling om de werkprocessen van zorgverleners optimaal te ondersteunen door gebruik te maken van mogelijkheden op ict-gebied. En ja, dan spelen SDS en IaaS of PaaS ineens weer een rol.
Als we teruggaan naar het voorbeeld van de Nederlandse Hart Registratie wordt duidelijk hoe belangrijk het is om een visie te ontwikkelen op de opslag van medische beelden: hoe zorg ik ervoor dat alle cardiologiebeelden via één systeem toegankelijk zijn? Sla ik die beelden op in eigen huis of in de cloud? Welke kosten zijn aan de diverse opties verbonden? Welke voor- en nadelen hebben in-house storage of de cloud als het gaat om het delen van beelden, bijvoorbeeld met artsen in andere ziekenhuizen? En hoe zit het met de veiligheid van data?
Maak beeldopslag toekomstbestendig
Pas als de uitgangspunten helder zijn gedefinieerd, is het mogelijk om samen met leveranciers te bekijken hoe u invulling geeft aan de opslag van medische beelden. In onze ogen is het in ieder geval cruciaal om de beeldopslag toekomstbestendig te maken, zodat u bij de wisseling van de ene naar de andere leverancier van diagnostische systemen niet beperkt wordt door datamigraties. Het is ook belangrijk om uitwisseling van beelden op regionaal, landelijk of zelfs internationaal niveau te ondersteunen. En het is cruciaal dat de leverancier het totale proces begrijpt en weet hoe en welke ict-middelen kunnen worden ingezet teneinde het primaire zorgproces te optimaliseren.
Daarom is ons advies aan ict-afdelingen: sla een brug tussen de klinische behoeften, Medische Technologie en de onderliggende ict-infrastructuur. Want alleen dan lukt het om een goede visie te ontwikkelen op beeldopslag. En om vervolgens invulling te geven aan die visie met een toekomstbestendig systeem.
Praat verder met ons tijdens de Zorg & ICT van 17-19 april. U bent van harte welkom op stand 01.D043.
Bas Nederlof is Sales Director bij Sectra Benelux
