We leven in tijden van grote veranderingen. De economische crises en de opkomst van de BRIC-landen (Brazilië, Rusland, Indië en China) veranderen de spelregels. Internet verandert alles, onder meer door de opkomst van social media. De dynamiek in de omgeving van ondernemingen neemt toe, evenals de complexiteit. Die omgeving stelt heel andere eisen aan ondernemingen. En die ondernemingen gaan heel andere eisen stellen aan hun it-organisaties. Steeds vaker worden aan it-organisaties tegenstrijdige eisen gesteld: voorspelbaar èn wendbaar, stabiel èn vernieuwend, goedkoop èn innovatief. In een serie artikelen ‘Crowd of Out?‘ beschrijft Bart Stofberg een aantal dilemma’s. Deze keer is het onderwerp: De cloud of de crowd?
Vaak is de eigen organisatie onvoldoende opgewassen tegen al die dynamiek, al die complexiteit en al die bedreigingen en concurrentie. Gelukkig is er tegenwoordig ook buiten de organisatie voldoende capaciteit die de onderneming in kan zetten. Sterker nog: buiten de onderneming is veel meer en veel betere capaciteit beschikbaar dan daarbinnen. Maar die moet je dan wel willen, kunnen en durven in te zetten.
Technische capaciteit
De wereld is één groot netwerk geworden. De oneindige inzet van oneindig veel dienstverlening kun je tekenen in de vorm van een wolkje: de cloud. In die cloud kun je goedkoop en gemakkelijk opslagcapaciteit en verwerkingscapaciteit huren. En heel veel verschillende functionaliteit in de vorm van zogeheten ‘apps’. Je hoeft niet eens de eigenaar te zijn om die capaciteit en functionaliteit te kunnen gebruiken en ook ben je niet verantwoordelijk voor het onderhoud. Dat scheelt een heleboel geld en aandacht, die je kunt besteden aan je concurrerend vermogen.
Alles gemakkelijk
Vroeger moest je al die dingen zelf doen. Dat kostte veel tijd en omdat we er vaak ook niet zo goed in waren, was de kwaliteit erg wisselend. Nog altijd worstelen we met de gevolgen daarvan en dat noemen we met enig gezucht ‘onze erfenis’. De cloud maakt alles gemakkelijk. Het kan ons niet schelen hoe ze het doen, alleen de interactie telt. De cloud is gebaseerd op virtualisatie en daarmee worden erfenissen veel vluchtiger. Natuurlijk heeft de cloud ook zo zijn risico’s, bijvoorbeeld op het gebied van betrouwbaarheid, beveiliging en privacy (Amerikaanse wetgeving). Daar staat tegenover dat de cloud uitermate schaalbare oplossingen biedt en flexibel is in te zetten en dat geldt nou juist niet voor legacy.
Als we niet uitkijken
Alleen moeten we heel erg uitkijken dat cloudoplossingen over een paar jaar niet ook een nare erfenis worden. Het risico van de cloud, en van het gemak waarmee iedereen cloudoplossingen het bedrijf binnenhaalt, is natuurlijk dat we straks een heleboel cloudoplossingen hebben, die niet aan elkaar zijn gekoppeld. Als we niet uitkijken. En dat we oplossingen hebben waar veel belangrijke kennis en gegevens in zijn opgeslagen, die niet goed worden onderhouden. Oplossingen dus, waar we niet mee kunnen werken, maar die we ook niet kunnen missen. Zeg maar wat we in het verleden met Excel hebben gedaan. Ook zo’n hulpmiddel waar gebruikers de vrije hand kregen en daarom nu vaak nog een bron zijn van zorg en menig complexiteitsreductieprogramma. Als we niet uitkijken.
De cloud: een groot netwerk
We moeten die cloud dus wel met verstand gaan gebruiken. Een visie op de cloud is dan wel het minste. Die visie moet leiden tot strategie en beleid. We moeten nadenken over samenhang. Hoe gaan we gegevens uit de verschillende apps aan elkaar koppelen en hoe blijven we toch wendbaar? Er is geen ontkomen aan, we moeten er een eigen en expliciete mening over hebben. Maar we moeten niet vergeten dat er nog veel meer capaciteiten buiten de onderneming bestaan, die we, net als de cloud, kunnen inzetten voor de onderneming. De wereld is, zoals gezegd, één groot netwerk geworden. Vanuit dat netwerk kun je de juiste mensen en vaardigheden betrekken bij wat je maar wil. Mensen met creativiteit, kennis, ondernemerschap, innovatief vermogen, handige middelen en echt geld. En nog veel meer.
De crowd
Veel bedrijven doen dat al. Lego laat iedereen mee ontwerpen aan zijn bouwdozen. Slimme vakmensen en ingenieurs ontdekken daadwerkelijk nieuwe goudaders voor Goldcorp en daar worden ze ook nog eens heel erg rijk van. EKO laat in India kiosken fungeren als bankfilialen, zodat iedereen overal geld kan storten, mobiel overmaken en opnemen. Crowd funding transformeert veel kleine investeerders tot één grote. Enzovoort… De crowd kan zorgen voor relevante en onderscheidende vernieuwing.
Legacy
Vroeger moest je iedereen aannemen voor het leven. Ook dat is een erfenis waar we nog steeds mee zitten. Maar deze erfenis zucht nog harder dan wij. Gelukkig kunnen we terugvallen op de crowd. Met de crowd bouwen we een nieuwe virtuele organisatie, bijna zonder erfenis. Natuurlijk heeft de crowd ook zo zijn risico’s. Geven we niet teveel kennis weg, kunnen we wel vertrouwen op de inbreng van mensen die we niet kennen? Daar staat tegenover dat de crowd uitermate schaalbare oplossingen biedt en flexibel is in te zetten en dat geldt nou juist niet voor die legacy.
Met verstand
Wat geldt voor de cloud, gaat evenzeer op voor de crowd. We moeten hem met verstand gaan gebruiken. We hebben geen keus. Ook voor de crowd moeten we visie, strategie en beleid opstellen. Maar twee dingen staan vast. Zonder de cloud worden we duur en misschien wel té duur. En zonder de crowd weten we minder en worden we minder creatief, minder wendbaar, minder innovatief, minder ondernemend en minder slim. Zonder de crowd worden we minder concurrerend. En dat kun je je in deze wereld niet meer veroorloven.
Bart Stofberg is organisatieveranderaar bij Quint Wellington Redwood.
