Het FABULOS-project heeft zich in de afgelopen 1,5 jaar beziggehouden met het ontwikkelen van autonome shuttles. Nu zijn de robotbussen klaar om de weg op te gaan. Vanaf dit voorjaar worden er in vijf Europese steden drie prototypes van de robotbussen geëvalueerd in realistische omstandigheden. Alle shuttle-oplossingen bieden een alomvattende service voor autonoom last mile vervoer. De unieke eigenschappen van de oplossingen worden getest en aangepast aan de geografische uitdagingen.
In de veldtestfase van de precommerciële aanbesteding van het FABULOS-project worden geselecteerde prototypes als kleine shuttle-wagenparken getest in Estland, Finland, Griekenland, Nederland en Noorwegen. De drie voor deze fase gekozen leveranciers ontvangen elk maximaal 1 miljoen euro om pilots voor te bereiden en operationele systemen te implementeren om hun prototypes te valideren. De drie leveranciersconsortia, bestaande uit verschillende bedrijven uit vijf landen, zijn Sensible4-Shotl (Finland-Spanje), Saga (Noorwegen-Canada) en Mobile Civitatem (Estland).
Ambitieuze doelstellingen voor pilots
Hoewel FABULOS geen aanbestedingsproject voor voertuigen is, hanteert het wel een systematische aanpak. De focus ligt daarom op een gebruiksklare oplossing die wagenparken van geautomatiseerde robotbussen kan aansturen als onderdeel van stedelijke openbaarvervoersystemen. Steden krijgen daarmee de beschikking over vervoersoplossingen die aantrekkelijker, betaalbaarder en duurzamer zijn. Burgers krijgen op hun beurt stedelijke mobiliteitsalternatieven die meer op hun behoeften zijn afgestemd, met naadloos vervoer in het hele openbaarvervoernetwerk.
“Helsinki wil de meest functionele stad ter wereld worden. Innovatie ter ondersteuning van optimale stedelijke leefomstandigheden staat aan de basis van onze strategie. De promotie van duurzame vervoerswijzen krijgt dan ook hoge prioriteit. Wij richten ons op een prettige omgeving, goede bereikbaarheid en probleemloos vervoer, alsook een vermindering van de impact op het milieu. Naar mijn mening kan het FABULOS-project aanzienlijk bijdragen aan deze doelstelling door te laten zien wat de voordelen zijn van autonoom openbaar vervoer”, aldus Jan Vapaavuori, burgemeester van Helsinki.
De pilotfase met de zelfrijdende shuttles is al gestart in Helsinki, Finland. In juni 2020 volgen er pilots in Gjesdal (Noorwegen) en Tallinn (Estland), hoewel er enige vertraging kan zijn als gevolg van de beperkingen door COVID-19. In het najaar van 2020 worden er pilots gestart in Lamia (Griekenland), Helmond (Nederland) en opnieuw in Gjesdal. Elk van de leveranciers voert de pilots met zijn robotbussen uit in twee steden.
Gedurende een periode van 50 dagen worden de functionaliteit, interoperabiliteit en veiligheid van de autonome shuttles beoordeeld. Na elk van de pilots voeren vertegenwoordigers van de zes FABULOS-aanbestedingspartners een evaluatie uit. Een precommerciële aanbesteding heeft niet één “winnaar”: alle prototypes van de robotbussen worden naar verwachting op de markt gebracht en kunnen deel uitmaken van een vervolgaanbesteding.
Robotbussen op de weg in vijf Europese steden
De eerste pilot werd op 14 april 2020 gestart in Helsinki. Het wagenpark van drie autonome voertuigen, waaronder de GACHA-robotbus, volgt een route die begint en eindigt bij het drukke Pasila-treinstation en rijdt deels over een aparte baan, met een snelheid tot 40 km/h. Het wagenpark begeeft zich op het grootste deel van de route onder gemengd verkeer en krijgt te maken met verschillende kruisingen met verkeerslichten, afslagen naar rechts, parkeergelegenheid op straat en een rotonde. De route heeft drie bushaltes en men kan via een mobiele app aangeven van de shuttle gebruik te willen maken.
Technologisch gezien hebben de shuttles geen bestuurder of steward aan boord nodig, omdat ze volledig autonoom kunnen rijden. De wagenparken worden geobserveerd vanuit een nieuw gebouwd Remote Control-centrum; een unicum in Europa. In het geval van uitzonderlijke situaties kan een operator op afstand toestemming geven om een object in te halen, zoals een auto die de weg blokkeert, of de besturing van de voertuigen overnemen.
Het algemene doel van de precommerciële aanbesteding van het FABULOS-project is de introductie van nieuwe soorten geautomatiseerd last mile vervoer op de Europese markt te versnellen. Daarom zullen de aanbestedende steden en de externe aanbesteders na afloop van de pilots overwegen een openbare vervolgaanbesteding te starten in 2021, op basis van de inzichten die zijn verworven tijdens het FABULOS-project.
