Ik weet niet hoe het u vergaat wanneer er weer een artikel verschijnt over blockchain. Op mij komt het iedere keer over als een soort sprookje. Alleen de naam al! Ik verwacht in deze tijd van oneliners eindeloze politieke en publieke discussies hierover. Blockchain claimt in elk geval goede informatiebeveiliging, want informatie is gespreid en gekopieerd op veel plaatsen en algoritmen voorkomen fraude, hacking enzovoort. Althans, zo denkt men. Wat ook aanspreekt in het concept is dat het belangrijkste ontwerpprincipe een ‘centrale autoriteit’ overbodig maakt. Nadat ‘bitcoin’, (een van) de eerste blockchain implementatie, echter operationeel was en de voorpagina’s van kranten haalde, stortten de banken zich massaal op het concept en komen ze nu een voor een met een implementatie van blockchain. Maar het principe was toch ‘geen centrale autoriteit’?
Ik heb Gartner er even op nagelezen en die stelt ‘through 2018, 85% of blockchain-named projects will deliver business value without using a blockchain’. Dat klopt dus in dit geval. Sowieso vertrouwen we de banken niet meer, sinds ze in 2007 massaal onderuitgingen. Zelfs de internationale financiële systemen in handen van de overheden zoals de Euro, staan op de tocht. De achtergronden van de Brexit spreken wat dit betreft ook boekdelen.
Maar wat is nu het perspectief van het blockchain-concept voor de zorg? In het kielzog van de initiatieven voor alternatieven voor de banken lijkt een alternatief voor de zorgverzekeraar veelbelovend. Immers, dat is een centrale autoriteit in de verdachtenhoek. Alleen was er tot op heden geen redelijk alternatief. Anders is het gesteld met het patiëntendossier. Informatiebeveiliging is hier een heel belangrijk issue, waar het blockchain-concept zeker bij kan helpen. Hier is het probleem echter dat we de diverse dossiers, die beschikbaar zijn bij de behandelende zorgverleners, maar niet gekoppeld krijgen. Privacy en eigenaarschap zijn hier de argumenten die de boventoon voeren. Privacy heeft voor jarenlange vertraging gezorgd bij de implementatie van het ‘Landelijk Schakel Punt’ (LSP). Eigenaarschap lijkt bij zorgverleners een issue.
Mijn standpunt, zoals regelmatig verkondigd op deze plek, is dat er uiteindelijk maar één eigenaar kan zijn: de patiënt, eventueel hierbij ondersteund door een zorgprofessional naar eigen keuze. De huisarts heeft daarvoor op dit moment nog de beste kaarten. Dan resteert de vraag of blockchain het volgende principe kan bieden aan de patiënt: eigenaarschap zonder voorbehoud, dus zonder meekijkers vooraf. Interessante en veelbelovende initiatieven worden op dit vlak ondernomen door het MIT (Massachusetts Institute of Technology) rond het thema ‘Precision Medicine Initiative (PMI)’ van voormalig president Obama. Het toverwoord hier is ‘permissioned distributed cryptographic ledgers’ dat een onderdeel moet worden van het blockchain concept.
Dat brengt mij dan bij mijn slotvraag, die is ingegeven door een opmerkelijk moment in onze Tweede Kamer. Daar stelde iemand in alle ernst de vraag tijdens een debat: “Waar staat de afkorting ICT voor?” Mijn slotvraag tegen deze achtergrond is dan ook: “Overleeft blockchain dit keer wél de Eerste Kamer?” De gemiddelde leeftijd daar is namelijk nog hoger.
