De afgelopen weken haalde ICT diverse malen de kolommen van de landelijke dagbladen. Was er sprake van een revolutionaire ontwikkeling op ict-gebied? Waren er forse kostenbesparingen te melden dankzij slimme toepassingen? Nee. De aandacht was gevestigd op de verhoren van de parlementaire onderzoekscommissie die zich buigt over grote ict-projecten bij de overheid.
Alleen al het woord verhoren wekt de suggestie dat er sprake is van ernstige feiten. In Van Dale wordt er zelfs een link gelegd tussen de woorden verhoor en misdrijf. Formeel is het ongetwijfeld juist, maar het zet wel de toon. Alsof de mensen die door de commissie zijn uitgenodigd wat te verbergen hebben. Aan de vooravond van de ‘interviews’ sprak commissievoorzitter Ton Elias over ict-drama’s. Het bekt vermoedelijk wel lekker, maar als we alles wat anders loopt dan gepland of duurder wordt dan voorzien een drama noemen dan gaan we dramatische tijden tegemoet. Wat mij betreft mag het wel een onsje minder.
Het ging de afgelopen weken wel vaker in de sfeer van dik hout zaagt men planken. Volgens een hoogleraar besteedt de overheid jaarlijks vijf miljard aan falende ict-projecten. Van zo’n bedrag schrik je, als je weet dat er daarnaast nog heel veel projecten op rolletjes verlopen. Dat moet ook wel, want anders zou de hele overheidsorganisatie piepend en knarsend tot stilstand komen. Gelukkig werd het beeld in latere interviews fors bijgesteld. De boodschap van direct betrokkenen: ja, er gaat het nodige mis, nu al veel minder dan een aantal jaar geleden en we leren van gemaakte fouten. En het gaat bij lange na niet om miljarden.
Om in de doe-het-zelf-sfeer te blijven; waar gehakt wordt vallen spaanders. Het is jammer dat door sommigen gesuggereerd wordt dat overheid en ict-bedrijven tegenovergestelde belangen hebben. Overheid en ict-bedrijfsleven hebben een gezamenlijk belang om succesvolle projecten te realiseren. Die zorgen namelijk voor besparingen en betere dienstverlening. De voor-ingevulde belastingaangifte is een mooi voorbeeld, maar zo zijn er vele. We kennen ze allemaal uit de dagelijkse praktijk.
In 2017 wil het kabinet alle overheidsdienstverlening ook online kunnen aanbieden. De rol van het gemeentehuis zal drastisch veranderen. Net zoals dat gegaan is met postkantoren en bankfilialen. Geslaagde ict-projecten vergroten het vertrouwen van burgers en bedrijven in zowel de overheid als in de toepassing van ICT. Het uitvergroten van problemen en het gebruik van ‘grote’ woorden dragen daar niet aan bij. Ik hoorde tijdens de interviews zelfs iemand de woorden ‘het monster ICT’ in de mond nemen. Sorry, maar dan sluit je de ogen voor de betekenis van ICT voor economie en maatschappij. ICT is mensenwerk. Daarom is het ook zo belangrijk dat er constructief wordt samengewerkt. Door opdrachtgevers en ict-bedrijven. Als we dat doen is er over tien jaar niet opnieuw een parlementair onderzoek nodig. Die besparing hebben we dan alvast te pakken.
Lotte de Bruijn is directeur Nederland ICT
