Digitalisering is nauwelijks doorgedrongen tot het huishoudboekje van BV Nederland. Slechts 1,3 procent (1,8 miljard euro) van de totale overheidsuitgaven heeft ermee te maken. Dit blijkt uit onderzoek van Dicitas Consulting. De adviseurs bekeken de overheidsuitgaven uit de Rijksbegroting. Zelfs departementen die wel investeren in digitalisering doen dit heel voorzichtig.
“Vooral de aanstelling van een Nationale Commissaris Digitale Overheid (NDCO) door de Rijksoverheid doet vermoeden dat het de overheid ernst is”, zegt Samuel Pronk, manager strategy and analytics bij Dicitas Consulting. “Je zou dus verwachten dat digitalisering een belangrijk onderwerp is in de Rijksbegroting van 2016. toch is niets minder waar.”
Uit het onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat van de in totaal 2.215 begrotingsregels er slechts 54 over digitalisering gaan. Volgens Dicitas een verontrustend gegeven. Het bedrijfsleven blijft namelijk wel in digitalisering investeren.
Dicitas onderzocht de Rijksbegroting van 2016 op woorden als Digital, Social, Mobile, Analytics, Cloud, Internet of Things en Cyber Security (DSMACITCS). De term ICT komt in alle onderzochte begrotingen het meest voork, namelijk 420 keer. Digital/digitaal komt 270 keer voor. Cyber 141 keer en data 79 keer.
De onderzochte departementen zijn Veiligheid en Justitie (VenJ), Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BKZ), Buitenlandse Zaken (BuZa), Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (BH + OS), Infrastructuur en Milieu (IenM), Defensie (DEF), Financiën en Nationale Schuld (FIN + NS), Verkeer en Waterstaat (VWS), Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), Wonen en Rijksdienst (WenRD), Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en Economische Zaken (EZ).
Verschillen
Er zitten grote verschillen in aandacht en uitgaven tussen de departementen zelf. De percentages die aan digitalisering te relateren zijn, variëren van nul procent bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) tot twintig procent bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BKZ). “In de beleidsagenda heeft SZW het enkel over banenverlies veroorzaakt door de robotisering, maar het ministerie gaat niet in op een oplossing”, aldus Pronk.
Digitalisering niet in het DNA
Dat de overheid digitalisering niet serieus neemt, blijkt ook uit de algemene bewoordingen die de ministeries gebruiken. De meeste departementen spreken over digitalisering als ‘toepassing van technologie op publieke middelen’. Sommige departementen gaan al een stap verder en spreken over ‘inzet van gedigitaliseerde publieke middelen voor het generen van maatschappelijke baten‘. “Het lijkt alsof digitalisering er aan de haren wordt bijgesleept”, zegt Pronk. “De overheid voelt ook wel dat ze er iets over moet zeggen, maar het probleem is dat het nog niet in haar DNA zit. e blijven dus enorm achterlopen.”
