Van oudsher vinden technologische doorbraken gemakkelijk hun weg naar de gezondheidszorg. Toen kranten in 1896 voor het eerst schreven over röntgenstraling, kwamen er binnen enkele weken al machines op de markt die met deze straling werkten. Welke gigantische stappen voorwaarts zet de gezondheidszorg met de digitale trends en uitvindingen van deze tijd? Hoe draagt de digitalisering bij aan een optimale kwaliteit van zorg met efficiënte processen? Jelle Brouwer, expert op het snijvlak van zorg en IT, zet de vijf belangrijkste trends op een rijtje.
Vandaag de dag zijn de belangrijkste drijvers van verandering Internet of Things, mHealth, big data, in-memory en cloud. Wat brengen deze innovaties teweeg? En hoe (gaan) ze de manier van werken binnen de gezondheidszorg veranderen?
1. De Quantified Self-beweging
Hartslagmeters, calorietellers, chemopompen, weegschalen, sportarmbanden en smart glasses. Tegenwoordig zijn steeds meer apparaten in staat om zelf data te genereren en te delen. Zo ontstaat een ingenieus stelsel van sensoren, apparaten en mobiele applicaties die met elkaar én met ons in verbinding staan: het Internet of Things.
Met behulp van deze technologieën kunnen zorgconsumenten heel gemakkelijk zelf bijhouden hoeveel ze eten, hoe lang ze slapen, hoeveel beweging ze hebben gehad, hoe hoog hun hartslag is, hoeveel stress ze hebben. Doordat apparaten deze activiteiten registeren, geven ze na verloop van tijd een duidelijk patroon aan in de leefwijze. En op basis daarvan kunnen zorgconsumenten zelf gezonde keuzes maken. Zoals géén hamburger eten, een extra wandeling maken of eerder naar bed gaan. Deze ontwikkeling wordt Quantified Self genoemd: door zelfmeting hebben mensen de kennis om hun leven gezonder, actiever en bewuster te gaan indelen.
De Quantified Self-beweging leidt uiteindelijk tot besparingen. Want hoe gezonder mensen leven, hoe minder vaak ze een beroep doen op de zorg. En dat is vooral belangrijk nu de levensverwachting steeds hoger wordt.
2. Individugerichte behandelingen
Moderne technologieën genereren grote hoeveelheden data. En die big data wordt steeds vaker op persoonlijk niveau gegenereerd. Dit stimuleert een andere, meer individugerichte manier van werken. Want met behulp van deze data – uiteraard gecombineerd met data uit andere bronnen – kan de arts sneller een diagnose stellen. Het behandelplan dat daarop volgt, is bovendien in hoge mate gepersonaliseerd. Het kan immers helemaal worden afgestemd op de persoonlijke kenmerken, symptomen en behoeften van de patiënt. Dat gaat verder dan de keuze voor medicatie. Want als de behandelend arts over veel kennis en informatie beschikt, kan er ook een persoonlijk advies worden uitgebracht voor bijvoorbeeld voeding, meditatie, leefstijl en gedrag. Een goede ontwikkeling, want elke patiënt is uniek, elk lichaam is anders en bovendien behoorlijk complex.
Met behulp van kennisplatforms kan de gezondheidszorg grote stappen zetten op het vlak van individugerichte behandelingen. Een voorbeeld is het Amerikaanse platform CancerLinQ dat gegevens van miljoenen kankerpatiënten wereldwijd analyseert. Op basis van die analyses kunnen artsen de beste behandeling samenstellen, die past bij de patiënt en zijn/haar symptomen en leefstijl op dat moment.
3. Betere communicatie tussen instelling en zorgconsument
Doordat zorgprofessionals over veel meer relevante informatie beschikken, verandert ook het gesprek dat zij hebben met de patiënt of cliënt. Het is niet per se meer nodig om de symptomen of klachten uitgebreid te bespreken; de informatie ligt er eigenlijk al. Daardoor kun je – heel zwart-wit gezegd – een deel van het gesprek overslaan. Er is meer tijd om te praten over de gepersonaliseerde behandeling. Daarnaast gaan communicatiemiddelen ook andere verschijningsvormen aannemen. Denk hierbij aan een ‘face-to-face’ afspraak met een huisarts via Skype. Dat kan voor zowel de huisarts als de patiënt erg efficiënt zijn.
4. Slimmere zorgprocessen met big data
In de zorg is het essentieel om op het juiste moment te beschikken over de juiste, correcte informatie. Snelle en slimme processen kunnen letterlijk het verschil maken tussen leven en dood.
Big data heeft zeker de potentie om zorgprocessen slimmer te maken. Want die enorme berg aan gegevens zit vol met intelligente inzichten. Maar hoe kom je van losse bits en bytes tot waardevolle analyses, zónder dat je dagenlang aan het analyseren bent? Om te beginnen moeten de data van verschillende domeinen – patiëntenzorg, onderzoek & onderwijs, patiëntenadministratie en bedrijfsvoering – worden samengebracht in één systeem, een datawarehouse. Want alleen dan kunnen er verrassende, onderlinge verbanden worden gelegd. Er moet bovendien sprake zijn van een platform waarin al die gegevens realtime worden geanalyseerd. De behandelaar beschikt dan binnen enkele minuten over de slimme rapportages en analyses die hij of zij nodig heeft om beslissingen te maken. Bestaat zo’n platform? Jazeker. We spreken dan over een Big Data-platform met in-memory technologie.
5. Slimmere zorgprocessen met cloud
Een andere impuls voor slimmere zorgprocessen is de cloud. Door systemen en informatie naar een veilige omgeving in de cloud te brengen, kunnen zorginstellingen heel gemakkelijk op afroep gebruikmaken van de software die ze nodig hebben. En misschien nog wel belangrijker: via mobiele devices hebben zorgprofessionals altijd en overal toegang tot de informatie die ze nodig hebben. Ambulante medewerkers bijvoorbeeld, hoeven niet meer te wachten met een rapportage maken of foto’s doorsturen totdat ze zich achter een pc bevinden. Een smartphone of tablet maakt het mogelijk om direct en aan het bed informatie in te vullen en door te sturen.
Doordat de factoren plaats en tijd in feite geen rol meer spelen, wordt samenwerken gemakkelijker dan ooit. Dat geldt ook voor de communicatie tussen afdelingen, instellingen en ‘trusted third parties’. Denk aan een online zorgplatform waar we ervaringen met elkaar kunnen delen. Of een digitaal kenniscentrum waarin zorgverzekeraars, zorginstellingen, leveranciers, gemeenten en andere ketenpartners gericht samenwerken.
Steeds meer zorginstellingen zoeken de cloud op. En dat vind ik allerminst verrassend, want veiligheid is eigenlijk geen issue meer. Servers en datacenters treffen tegenwoordig de grootst mogelijke beveiligingsmaatregelen, zodat ook patiëntgerelateerde data met een gerust hart naar de cloud kunnen worden gebracht.
Aan de vooravond van een innovatieslag
Efficiënte processen, kwaliteit van zorg en aandacht voor de patiënt moeten hand in hand gaan. En daarvoor hebben zorg en technologie elkaar nodig. Dat was zo in 1896 en dat is nu nog steeds zo. Net als bij de ontdekking van röntgenstraling, bevinden we ons ook nu op een uniek moment in de medische geschiedenis. Er zijn zoveel technologische veranderingen tegelijkertijd, dat we écht een gigantische sprong voorwaarts kunnen maken. Dat we de gezondheidszorg naar een compleet nieuw niveau kunnen tillen. Durft u de sprong te wagen? Bent u er klaar voor om geschiedenis te gaan schrijven?
Jelle Brouwer
Wat is het Internet of Things?
Steeds meer apparaten staan via het internet met elkaar in contact. Ze kunnen zelf data verzamelen en combineren, en conclusies trekken, en die met ons of met andere apparaten delen. Die ontwikkeling wordt ook wel het Internet of Things genoemd.
Wat is in-memory?
In-memory technologie kan grote databases zodanig comprimeren dat het niet op harde schijven opgeslagen hoeft te worden. Je kunt de data ‘gewoon’ in het werkgeheugen van de computer houden. Dat maakt het mogelijk om data duizend tot tienduizend keer sneller te verwerken. Waar je voorheen rapportages maakte op basis van cijfers van de vorige dag, kun je nu binnen een minuut analyses maken op basis van actuele gegevens.
