Geïntegreerde diagnostiek, het faciliteren van multidisciplinair overleg, het ondersteunen van zorgpaden middels digitale workflows en zelfs big data analytics. Het zijn maar enkele mogelijkheden van een Vendor Neutral Archive (VNA) voor alle medische beeldvorming. “Ziekenhuizen die een VNA enkel zien als opslagsysteem maken niet gebruik van alle voordelen die een ziekenhuisbrede beeldendatabank biedt.” Een gesprek met Jargo op ’t Root, Imaging IT consultant bij Sectra.
Denk je eens in welke voordelen het biedt voor een patiënt met darmkanker als de beelden van de endoscopie, radiologie en pathologie in één systeem worden verwerkt, met digitale ondersteuning van de workflows, zodat de medisch specialist of laborant een seintje krijgt wanneer hij met de informatie of het biopt aan de slag kan. Een systeem waar – uiteraard afgeschermd met rollen en rechten – ook de huisarts toegang toe heeft, zodat hij ook op de hoogte blijft van de situatie van zijn patiënt. Dit alles verkort de tijd die nodig is voor diagnostiek, verkleint de kans op fouten en zorgt voor naadloze informatieoverdracht aan alle betrokken zorgverleners: de maag-lever-darmarts, de oncoloog, de radioloog, de laborant en de huisarts.
Koppelen van software
“Steeds meer ziekenhuizen investeren om deze reden in een VNA dat is gekoppeld aan het EPD”, weet Op ’t Root. Hij adviseert ziekenhuizen over ziekenhuisbrede beeldvorming zoals VNA en weet waar zij in de praktijk tegenaan lopen. “Het mooie van een VNA is: medisch specialisten kunnen met hun eigen systeem blijven werken, terwijl de beelden toch in een centrale databank terechtkomen. Neem bijvoorbeeld oogheelkunde, een specialisme dat met zeer specifieke apparatuur werkt die over bijzondere diagnostische tooling beschikt. Natuurlijk willen oogartsen geen concessies doen als het gaat om functionaliteit. Maar dat hoeft ook helemaal niet. Want je kunt deze software eenvoudig koppelen aan een VNA. Daarbij heb je als ziekenhuis de keus of je het VNA als centrale ingang gebruikt vanwaar je doorklikt naar de specifieke applicatie, of dat je de specifieke applicaties centraal blijft stellen en ervoor zorgt dat je alle beelden en bijbehorende informatie ook opslaat in het VNA.”
Zorgpad centraal
Het grote voordeel van een VNA is dat dit systeem via het EPD toegankelijk is voor alle artsen, terwijl een specifieke applicatie voor cardiologie, dermatologie of pathologie dat niet altijd is. Op ’t Root: “In de meeste ziekenhuizen ontsluit het EPD wel de radiologiebeelden in het PACS, maar daarna houdt het vrij snel op. Terwijl er zoveel meer beeldvormende diagnostiek is, denk bijvoorbeeld aan cardiologie, dermatologie, endo- en gastroscopie, oogheelkunde, pathologie. Het is veel eenvoudiger om één VNA aan het EPD te koppelen dan een wirwar aan lokale applicaties.”
Een ander voordeel is de digitale ondersteuning van workflows, dat Sectra als een van de weinige VNA-leveranciers biedt. Dit sluit naadloos aan op de nieuwe manier van denken in ziekenhuizen, zegt Op ’t Root. “Ons VNA geeft je de mogelijkheid om écht vanuit de gedefinieerde zorgpaden te werken en daar ook de workflow ondersteuning op in te richten. Wij hebben jarenlange klinische ervaring en weten wat er nodig is om een specialismegerichte werkwijze om te buigen naar een patiëntgerichte werkwijze. We spreken de taal van de artsen en begrijpen hun processen. Het is ons doel om die processen beter te ondersteunen.”
Dat biedt bij bepaalde zorgpaden grote voordelen, weet hij. Zeker in geval van oncologische patiënten bij wie snelheid van handelen van levensbelang kan zijn. Integrale diagnostiek, waarbij de beelden van radiologie én pathologie gecombineerd worden in één systeem, helpt daarbij. “De ondersteunende workflow zorgt ervoor dat een arts automatisch een seintje krijgt zodra hij aan de slag moet. Zo gaat er geen tijd meer verloren en wordt de kans aanzienlijk verkleind dat er iets tussen wal en schip valt.”
Snellere diagnostiek
Een ander voordeel van ‘alle data op één plek’ is dat je er analytics op kunt loslaten. Natuurlijk de platte statistieken over het aantal onderzoeken dat cardiologie, dermatologie of interne geneeskunde heeft verricht. Maar veel interessanter wordt het als artsen in de data op zoek kunnen gaan naar bijvoorbeeld de diagnose die is gesteld bij patiënten met vergelijkbare klachten. “Stel dat je een patiënt tegenover je hebt zitten en je twijfelt welk type onderzoek de grootste kans geeft dat het iets oplevert”, geeft Op ’t Root een voorbeeld. “Dan kun je in het EPD op zoek gaan naar patiënten met vergelijkbare klachten en de bijbehorende beelden. Zo kun je beter bepalen welk onderzoek je het eerst laat uitvoeren.”
Een andere mogelijkheid is om de computer te laten zoeken naar beelden die lijken op het beeld dat je voor je hebt van een patiënt. “Neem bijvoorbeeld een dermatoloog die twijfelt over een moedervlek. Door de foto van die vlek te vergelijken met duizenden foto’s in de database kan hij met meer zekerheid voorspellen of en zo ja, met welk type huidkanker hij van doen heeft. Natuurlijk is daarna verder onderzoek nodig, maar dat kan wederom gerichter plaatsvinden. Bovendien is het voor de patiënt vaak erg prettig als een arts met wat meer zekerheid kan zeggen welke uitslag hij van een onderzoek verwacht.”
Eenvoudiger werkprocessen
Een fusie of overname is vaak een reden om in een VNA te investeren, zegt Op ´t Root. “Ziekenhuizen bewegen nu naar twee grote datalagen: het EPD en de ‘beeldenlaag’. De beeldenlaag is vandaag nog erg verspreid in de ziekenhuizen. Als je die beeldenlaag kunt bundelen in een VNA, dan kunnen de verschillende samenwerkende ziekenhuizen daar eenvoudig op inpluggen zonder dat ze meteen zelf met een heel ander systeem moeten gaan werken. Als twee ziekenhuizen bijvoorbeeld ieder een ander PACS gebruiken, kunnen ze dat blijven gebruiken, maar via een VNA er toch voor zorgen dat alle beelden, inclusief annotaties, op beide locaties beschikbaar zijn.”
Hij ziet dat EPD-leveranciers zich sinds kort op deze markt storten en een VNA integreren in hun eigen software. Die systemen zijn echter nog niet erg volwassen, waarschuwt hij. “Een EPD is toch primair een patiëntadministratief- en dossiersysteem en is niet ingericht voor beeldmanagement en diagnostiek. Mijn advies is: bekijk deze materie niet vanuit ict-oogpunt of primair vanuit kostenoogpunt, maar vlieg het aan vanuit de medisch specialisten. Hoe kun je hen ondersteunen in snellere en betere diagnostiek? De investeringen in een VNA verdien je namelijk over de as van betere diagnostiek en eenvoudigere werkprocessen voor medisch specialisten heel snel terug.”
