De it-manager kan er niet meer omheen. Zijn of haar werk heeft een belangrijke ethische dimensie die alleen maar lijkt toe te nemen. Moeilijk? Niet per definitie. Gebruik de vroedvrouw als inspiratiebron en leer vragen stellen zoals Socrates.
De werkzaamheden van de it-manager is diverser dan ooit. Waar dertig jaar geleden technologie allesbehalve in de schijnwerpers stond, is de impact daarvan inmiddels dagelijks nieuws. En daar komen elke dag weer nieuwe dimensies bij.
Filosofie
De Grieks filosoof Socrates vergeleek zijn filosofische methode vaak met het werk van zijn moeder. Zij was vroedvrouw. Hij zag zichzelf als een vroedvrouw van kennis die anderen hielp om ware ideeën, stellingen en meningen te baren. We leren van Socrates dat scherpe vragen al snel laten zien waar ‘ware kennis’ ophoudt en aannames, idealen, meningen en geloof beginnen.
Volgens Socrates lag hier ‘het kwaad’. Mensen doen veelal verkeerde dingen omdat ze hun acties baseren op geen of verkeerde kennis; uit onwetendheid dus. ‘Het goede’ komt dus voort uit het achterhalen van ware kennis.
Digitale ethiek
Wat hebben wij daar anno 2019 aan? We leven in een tijd waarin digitale ethiek steeds belangrijker wordt. Bijvoorbeeld bij de inzet van slimme algoritmes die in een zelfrijdende auto bepalen of bij een kritische situatie de voetganger of bestuurder gespaard moet worden.
Of de intelligente assistente die gaat vertellen hoe ik gezonder moet leven, welke passie, partner- of carrièrekeuze ik moet maken. Bij de ontwikkeling van nieuwe technologie krijgt de it-professional dus steeds meer te maken met ethische vraagstukken. Tegelijkertijd staan genoemde voorbeelden doorgaans nog redelijk ver van zijn of haar bed.
Hoe breng je deze ethische uitdagingen dan naar de dagelijkse praktijk? Nu komt de rol van vroedvrouw goed van pas. Via het stellen van kritische vragen komen aannames, impliciete voorkeuren en de mening van it-managers, andere medewerkers en het bedrijf al snel boven tafel. Zo onderscheiden we drie perspectieven waarover vragen gesteld moeten worden.
