Uit het nieuwe Kaspersky State of Stalkerware 2023-rapport blijkt dat maar liefst 38 procent van de Nederlandse consumenten het acceptabel vindt om hun partner zonder toestemming digitaal te monitoren. In 2021 ging dat nog om 30 procent. Dit betekent dat cyberstalking in Nederland een steeds groter probleem is. Daarnaast blijkt uit het rapport dat Nederland nu het zevende meest getroffen land in Europa is voor gevallen van ‘stalkerware’. Dit is software op mobiele apparaten. Het is de meest voorkomende vorm van cyberstalking die kan leiden tot huiselijk geweld.
Het nieuwe State of Stalkerware-rapport werpt een licht op stalkerware als de meest voorkomende vorm van digitaal misbruik. Uit het onderzoek blijkt dat cyberstalking nu pandemische proporties aanneemt. En stilletjes bijna elk land heeft geïnfiltreerd. Stalkerware is vrij verkrijgbare software die zonder toestemming stiekem op het apparaat van een persoon kan worden geïnstalleerd en is ontworpen om activiteiten in realtime te volgen. Bijvoorbeeld het volgen van iemands locatie, toegang krijgen tot berichten en browsergeschiedenis en het opnemen van audio of video.
Bewustzijn stalkerware is laag
Steeds meer Nederlanders maken zich zorgen over hun digitale privacy. In 2021 gaf 20 procent aan dat zij zich zorgen maken of maakten dat hun partner hun digitale privacy schendt. Dat percentage is in het nieuwe rapport gestegen naar maar liefst 36 procent. Ondanks deze groeiende bezorgdheid, is de kennis van stalkerware laag: 49 procent van de respondenten geeft toe dat ze niet weten wat het is, en nog eens 15 procent geeft aan het niet zeker te weten. Vrouwen toonden een groter gebrek aan bewustzijn: 56 procent gaf aan niet te weten wat stalkerware inhoudt, slechts 42 procent is zich ervan bewust dat stalkerware screenshots kan maken en 51 procent is zich ervan bewust dat het video of audio kan opnemen.
Digitaal vertrouwen
In een schijnbare normalisering van het probleem gaf 38 procent van de Nederlandse respondenten aan dat ze cyberstalking van partners zonder toestemming ‘acceptabel’ vinden. Het onderzoek laat daarnaast zien dat er een zorgwekkende trend is rond digitaal vertrouwen en het niveau van toegang dat mensen vrijelijk weggeven. Een ruime meerderheid (62%) van de ondervraagde Nederlandse volwassenen geeft toe hun partner volledige toegang te geven tot hun telefoon, waarbij vrouwen dit vaker doen. Maar daar blijft het niet bij. Nederlanders delen massaal wachtwoorden van streamingdiensten (72%), geven toegang tot foto’s (67%), contactlijsten (67%) en zelfs beveiligingsapparaten (59%). En dat is ernstig, zeker omdat streamingdiensten geolocaties kunnen onthullen en het daarmee gebruikt kan worden om iemand online in de gaten te houden.
Gevolgen echte wereld
Het misbruik van digitale toegang en het gebrek aan bewustzijn over stalkerware hebben gevolgen voor de echte wereld. Het rapport toont aan dat 37 procent van de Nederlandse volwassenen is gestalkt door middel van technologie, en 39 procent heeft te maken gehad met een vorm van misbruik door een huidige of vorige partner. Bovendien heerst er verwarring over de juiste reactie op stalkerware; 38 procent van degenen die op de hoogte zijn van stalkerware op hun apparaten, zou ervoor kiezen om het te verwijderen. Deze methode wordt echter niet aanbevolen omdat het mogelijke gevolgen kan hebben voor de fysieke veiligheid.
