Digitaal geluk in de dagelijkse praktijk

digitaal geluk

Nu thuiswerken voorlopig of misschien wel structureel de norm is, wordt het digitale welzijn en geluk van medewerkers en klanten belangrijker dan ooit. Anders gezegd, digitaal geluk wordt tastbaar.

Ondanks de vele veranderingen die door de uitbraak van corona in een rap tempo hebben plaatsgevonden, bevindt het thuiswerken zich nog altijd in een lerende en experimentele fase. De behoefte is groot om een nieuwe stap te zetten, zodat minder tastbare waarden zoals het ontbreken van het gesprek bij de koffieautomaat, serendipiteit en vervaagde grenzen tussen werk en privé ook invulling krijgen. De IT-manager kan daarmee een belangrijke bijdrage leveren aan het digitale geluk van klanten en medewerkers.

Het sociale dilemma

COVID-19 heeft onze relatie met technologie flink onder druk gezet. Dankzij menselijk vernuft, vindingrijkheid en de inzet van technologische hulpmiddelen moesten organisaties zich snel aanpassen aan de anderhalvemetersamenleving waarin thuiswerken het devies is. Technisch is het allemaal wel redelijk op orde, maar welke invloed heeft deze manier van werken eigenlijk op het digitale geluk van werkend Nederland? Drie jaar geleden deed VINT onderzoek naar dit onderwerp. Dat was voor velen toen nog vreemd, onwennig en weinig concreet. Inmiddels wordt digitaal geluk steeds belangrijker. Zo zijn schermtijd apps al aardig ingeburgerd en heeft Google bijvoorbeeld zijn Digital Wellbeing project. Ook is het Center for Humane Technology opgericht en hebben we kennisgemaakt met de Netflix-documentaire ‘The Social Dilemma’. Deze Hollywoodachtige drama-docu geeft inzicht in de impact die sociale media en smartphones hebben op ons leven. De documentaire maakt de kijker bewust van het belang van digitaal geluk en hoe ver we daar dikwijls van verwijderd zijn.

Positieve bijdrage

Digitaal geluk is de mate waarin een persoon digitale technologie ervaart als een positieve bijdrage aan zijn emoties, betrokkenheid, relaties, betekenis en successen. Dat kan gaan over contacten met familie, vrienden en collega’s via videobellen. Maar ook over de moeheid die ontstaat na dagenlang alleen maar videovergaderen. De IT-manager zal niet alleen oog moeten hebben voor een goed functionerende en veilige thuiswerkplek. De verantwoordelijke functionarissen voor de inzet van technologie moeten ook bedenken in hoeverre deze omgeving bijdraagt aan het digitale geluk van medewerkers en klanten.

Van functionaliteit naar digitaal geluk

Tijdens het jaarlijkse Ignite evenement afgelopen oktober deed Microsoft een voorzet. Het softwarebedrijf kondigde nieuwe functies aan in Teams en Outlook die bijdragen aan welzijn en productiviteit. Hebt u de together-modus al uitgeprobeerd? Opeens zit de thuiswerker niet meer alleen in een kamertje maar met het hele team op een tribune. Dat lijkt in eerste instantie op een gimmick, maar gecombineerd met andere nieuwe features die begin volgend jaar beschikbaar komen, moet dit volgens Microsoft gaan helpen bij meer verbinding, plezier en welzijn in het werk. Zo zal Teams gebruikers eraan herinneren pauze te nemen in een week vol digitale vergaderingen. De emotionele check-in is bedoeld om te delen hoe je je voelt. De virtuele vervanging van de woon-werkervaring moet een bewustere overgang van werk naar privé mogelijk maken. Misschien is de meest interessante aankondiging wel de integratie met Headspace, bekend van hun mindfullness en meditatie-app. Zo kun je straks begeleide meditaties volgen vanuit je Teams omgeving. Volgens Microsoft gaat de bundeling van hun nieuwe features helpen om het risico op burn-outs te verminderen.

Gereedschap voor managers

Ook managers krijgen van alle kanten nieuwe tools aangereikt. Met name in het domein van workplace analytics die veelal een kwantitatieve inzage geven in de manier van werken. Denk aan statistieken rondom de mate van samenwerking binnen en buiten kantooruren, concentratietijd en de effectiviteit van vergaderingen. Allemaal getoetst aan een benchmark van vergelijkbare teams. Het idee is dat managers zo indicatoren hebben die inzicht geven in welzijn en effectiviteit van medewerkers. Zo zijn de leidinggevenden in staat te reageren op onregelmatige ritmes, onwenselijk en ineffectief gedrag. Dat zou dan moeten bijdragen aan de ontwikkeling van een cultuur waarin welzijn de katalysator is.

Digitale waanzin

Mooie gedachten en initiatieven allemaal. Toch is de praktijk weerbarstig en complex. Diverse organisaties zijn al in opspraak gekomen omdat ze hun medewerkers op een onfatsoenlijke manier kwantificeerden en kwalificeerden. Onder het mom van vooruitgang worden privacy-grenzen gemakkelijk overschreden. Ook de kwaliteit van de data wordt snel overschat. Belangrijker nog, het toch al beperkte menselijke contact wordt nog verder afgekalfd door een focus op cijfers in plaats van op mensen. De grens tussen digitale waanzin en welzijn is immers flinterdun.

De mens centraal

In ons streven naar digitaal geluk blijft het belangrijk oog te houden voor de mens. De oude tweedeling tussen digitaal of analoog is verleden tijd. Het ene of het andere is niet per definitie goed of slecht. De beperkingen van digitalisering komen nu aan het licht. Daarom moeten we nieuwe wegen vinden voor die toevallige ontmoeting met je collega bij de koffieautomaat, wat jou een geweldig nieuw inzicht oplevert. En voor het ervaren van vertrouwen en autonomie om naar eigen inzicht te handelen en tegelijkertijd verbonden te blijven met collega’s. Want het is gemakkelijk om in chaos het bekende maar nog steeds waardevolle cliché te vergeten: organisaties die waarde willen leveren, moeten hun mensen centraal stellen. Ook tijdens de huidige digitaliseringstsunami. Dit vraagt lef om op zoek naar de juiste aanpak te blijven experimenteren. Wat leidt af en wat voegt waarde toe? Welke maatregelen bevorderen welzijn of waanzin? Moeilijk? Zonder meer. Maar toch ligt de bal bij de IT-manager. Als geen ander kan hij/zij een belangrijke bijdrage leveren aan digitaal geluk.

Thijs Pepping is trendanalist van het Verkenningsinstituut Nieuwe Technologie (VINT) van IT-dienstverlener Sogeti

 

Gerelateerde berichten...