Erik Gerritsen over innovatief ondernemerschap in de zorg
Secretaris-generaal van VWS Erik Gerritsen is onvermoeibaar als het gaat om het geven van voorbeelden van zorginnovaties. “Die kunnen het leerproces van anderen versnellen.” Maar tegelijkertijd wijst hij erop dat iedereen ook zijn eigen wiel moet uitvinden. “Want als je dingen een-op-een kopieert, krijg je geen eigenaarschap in de haarvaten van organisaties.” Tegen welke innovaties liep hij de laatste tijd aan en wat kunnen anderen daarvan leren?
Recent ondertekende VWS de ‘Declaration for delivering cross-border access to a genomic database’. Doel is dat deze grensoverschrijdende database 1 miljoen genomen van EU-burgers gaat bevatten in 2022 en dat deze dan toegankelijk is als Europese researchdatabase. Naast Nederland hebben 17 andere EU-landen zich hierbij aangesloten.
Gerritsen twittert met regelmaat over ZorgvanNu.nl, het initiatief van het ministerie dat tot doel heeft digitale zorgtoepassingen breder ingezet te krijgen. Het ministerie constateert dat er al veel mooie toepassingen zijn, maar dat die over het algemeen veel te weinig worden gebruikt. In plaats van energie te steken in de ontwikkeling van weer wat nieuws, is het zinvoller om verder te borduren op datgene dat al bestaat. ZorgvanNu.nl rubriceert vele tientallen initiatieven op thema, aandoening, zorgdomein en soort oplossing. Zo leert het spel dementiegame.nl mantelzorgers op een leuke manier welke vormen van dementie er zijn en hoe je als naaste het beste op bepaalde situaties kunt reageren.
Overdrachtsproces
Onder leiding van V&VN vindt in Amsterdam een proef plaats met registratie aan de bron. Doel van dit project is te onderzoeken hoe het overdrachtsproces zo kan worden ingericht dat gegevens kunnen worden hergebruikt in plaats van overgetikt. Inmiddels is een theoretisch model ontwikkeld waarbij het aantal keren overtypen wordt gereduceerd van zeven naar twee. De belangrijkste winst wordt behaald door patiëntgegevens op een uniforme manier vast te leggen. De vervolgstap is om in overleg met de bij deze proef betrokken softwareleveranciers de manier van gegevensregistratie te uniformeren. De pilot duurt een jaar, dus volgend jaar meer over de resultaten.
De website SmartHealth publiceert een mooi overzichtsartikel over alle digitale middelen voor blinden en slechtzienden: https://www.smarthealth.nl/2017/06/22/digital-health-blinden-slechtzienden/ Een simpele maar enorm waardevolle app (alleen op IoS) is Be My Eyes. Hiermee kan een blinde of slechtziende iemand anders laten meekijken via het scherm van de smartphone. Bijvoorbeeld om de houdbaarheidsdatum van een pak melk voor te lezen of een melding op een station over een treinvertraging. Je kunt je aanmelden als vrijwilliger.
Hackatons
Games for Health is een tweedaags event over serious games voor zowel patiënten als professionals. Een van de games was een digitaal spel voor gesloten afdelingen van verpleeghuizen om familie op een leuke manier te laten vertellen over hun geliefde: hoe staat hij of zij in het leven? Waar wordt hij of zij gelukkig van? Welke gerechten vindt hij of zij lekker?
Overal in het land vinden met enige regelmaat hackathons plaats. Zo ook bij VGZ, die er één organiseerde rond de wachtlijstproblematiek in de GGZ. Doel was om oplossingen te vinden gebaseerd op de beschikbare data over wachttijden, behandelingen en behandelduur. Daaruit kwamen diverse bruikbare ideeën naar voren die nu verder worden uitgewerkt.
Een ander initiatief in de GGZ is VIPP GGZ, dat tot doel heeft beter inzicht te geven aan patiënten over hun gezondheid, eenduidigheid in verslaglegging, uitwisseling van gegevens, het vergroten van de medicatieveiligheid en het stimuleren van eHealth.
Sensordata
Gerritsen bracht een werkbezoek aan Tante Louise, de zorgorganisatie die voorop loopt in technologie om veilig dwalen mogelijk te maken. (Zie artikel in ICT/Zorg september 2017.) Mensen die dat willen kunnen zonder begeleiding een rondje buiten wandelen of naar het naastgelegen winkelcentrum gaan. Virtueel ziet Tante Louise precies wie waar is en kan mensen terughalen als ze te lang weg zijn. De winkeliers zijn allemaal geïnformeerd en geïnstrueerd om mensen te helpen en het op een goede manier op te lossen als verpleeghuisbewoners zonder af te rekenen wat meenemen uit de winkel.
Ook het Verpleeghuis van de Toekomst van Vitalis Woonzorg Groep zet sensoren in voor de interne zorg. Alle koelkastverkeer wordt met sensoren geregistreerd. Het bed meet elke avond het gewicht van de bewoner. Een horloge registreert slaapgedrag. Een slimme vloer ‘weet’ hoeveel bewoners rondlopen en alarmeert zodra mensen vallen. De verzamelde data wordt ingezet om de zorg beter te plannen en de mantelzorgers een waardevollere bijdrage te laten leveren aan het primaire zorgproces.
e-Initiatieven
Huisartsenpraktijk Westerdokters heeft een digitaal voorportaal in de vorm van een app. Hier kunnen patiënten onder meer afspraken maken, chatten met de arts of herhaalrecepten bestellen. Taken waarvoor ze anders met de receptie contact zouden hebben. Bij Westerdokters heeft deze eHealth geleid tot 50 procent minder bezoeken aan de praktijk. Dokters hebben hierdoor meer tijd voor de patiënten die wél komen.
Een ander mooi initiatief is de uitprobeerdienst voor technologie in de gemeente Dalfsen. Met ondersteuning van een vrijwilliger kun je een bepaalde technologie om langer thuis te blijven wonen zelf testen. Zo weet je vooraf of het loont om hierin te investeren. De uitprobeerdienst is georganiseerd door Landstede Welzijn in samenwerking met meerdere zorgorganisaties.
In de Zaanstreek is het aantal ziekenhuisopnames van kwetsbare ouderen met 48 procent gedaald door elektronisch overleg in de eerste lijn. Huisartsen en wijkverpleegkundigen werken intensief samen en hebben frequent contact. Hierdoor kunnen ze sneller actie ondernemen als ze vermoeden dat er iets aan de hand is met een kwetsbare oudere.
Laat je inspireren
Check ZorgvanNu.nl op bruikbare toepassingen als jouw organisatie aan de slag wil met digitale zorg. Bekijk gamesforhealtheurope.org voor inspiratie over serious gaming. Bekijk de video over VIPP GGZ: https://youtu.be/Yo4TR0brzLY. Eveneens een leuke video op Westerdokters.nl.
