Netbeheerder TenneT heeft een ketenregie-aanpak ingevoerd om grip te krijgen op het groeiend aantal afhankelijkheden binnen zijn IT-landschap. De aanpak zorgt voor meer stabiliteit, betere samenwerking en sneller inzicht bij verstoringen – precies de eigenschappen die organisaties nodig hebben in een tijd waarin digitale complexiteit steeds meer risico’s met zich meebrengt.
Het probleem dat TenneT aanpakte, herkennen veel organisaties: systemen, leveranciers en interne afdelingen werken steeds nauwer samen in digitale ketens. Kleine storingen kunnen daardoor sneller grote gevolgen hebben, en snelle interventie wordt steeds belangrijker. Voor een netbeheerder die een groot deel van de Nederlandse en Duitse hoogspanningsnetten beheert, is dat geen theoretisch probleem.
“Dankzij meer overzicht en regie kunnen we sneller reageren op veranderingen en verstoringen. Dat helpt ons om stabieler te werken en de energietransitie beter te ondersteunen”, zegt Norbert Oudesluijs, Business Technology lead bij TenneT.
Van silo’s naar samenhang
In plaats van losse systeemoptimalisaties koos TenneT voor ketenregie: een aanpak waarbij de volledige IT-keten als geheel wordt aangestuurd. Door inzicht te krijgen in de onderlinge afhankelijkheden en prestaties van systemen en processen, kan sneller worden geschakeld en effectiever worden samengewerkt.
De ketenregie-aanpak werd ontworpen en geïmplementeerd in nauwe samenwerking met PLTFRM. Deze IT-specialist bracht structuur aan in de rollen en verantwoordelijkheden, introduceerde actieve monitoring en ontwikkelde dashboards die realtime inzicht bieden in de status van de digitale keten.
“Ketenregie is geen tool of project, maar een structurele aanpak om grip te krijgen op de werking van digitale processen van begin tot eind”, staat in een whitepaper van PLTFRM over de aanpak. “Het is een manier van kijken naar IT als een samenhangend geheel waarin processen, mensen, systemen en data elkaar beïnvloeden.”
Waarom dit nu zo urgent is
TenneT’s proactieve aanpak blijkt tijdig. Internationale ontwikkelingen laten zien waarom het beheersen van digitale complexiteit steeds belangrijker wordt. Cybersecurity-experts waarschuwen dat de onderlinge verbondenheid van systemen nieuwe risico’s met zich meebrengt.
“De digitale transformatie van organisaties heeft geleid tot ongekende afhankelijkheden in IT-ketens”, staat in het whitepaper. “Waar IT ooit een ondersteunende functie had, is het nu het fundament onder processen, klantbediening en innovatie. Tegelijkertijd wordt het IT-landschap steeds complexer.”
Die complexiteit brengt risico’s met zich mee die verder gaan dan alleen technische storingen. Volgens cybersecurity-specialisten zijn industriële organisaties steeds vaker doelwit van cyberaanvallen, waarbij aanvallers gebruikmaken van de onderlinge verbondenheid tussen systemen.
“Het is de klassieke silo-aansturing van IT die niet meer voldoet”, zegt Tim Conway, Technical Director of ICS and SCADA programs bij SANS Institute. “IT-processen zijn verspreid over meerdere domeinen, systemen en leveranciers, waardoor incidenten moeilijk te traceren zijn en verantwoordelijkheden vervagen.”
Defensieve architectuur als basis
De TenneT-aanpak sluit aan bij wat cybersecurity-experts essentieel vinden: asset-identificatie en inventaris, gesegmenteerde omgevingen waar mogelijk, en het vermogen om netwerkverkeer en systeemcommunicatie te verzamelen.
“Er is geen zoiets als een veilig systeem of architectuur – het is het menselijke element dat een verdedigbare architectuur een verdedigde architectuur laat worden”, stelt Conway.
De implementatie bij TenneT leverde duidelijke resultaten op: het aantal P1-incidenten daalde en de samenwerking tussen IT en business verbeterde zichtbaar. Ook kon TenneT beter voldoen aan eisen vanuit toezichthouders, dankzij rapportages en ketenoverzichten.
“Ketenregie transformeert IT van kostenpost naar strategische partner”, concludeert PLTFRM in hun analyse. Voor TenneT betekende dit concreet dat veranderingen niet langer worden afgeremd door onduidelijke afhankelijkheden en dat incidenten binnen minuten kunnen worden gelokaliseerd in plaats van dagen onderzoek te vergen.
Bredere toepassing
Wat TenneT heeft bereikt, is relevant voor veel meer organisaties. Volgens cybersecurity-experts hebben organisaties die investeren in dit soort regie meer dan alleen operationele grip: “Ze bouwen aan wendbaarheid, innovatievermogen en klantgerichtheid. Omdat veranderingen niet langer worden afgeremd door onduidelijke afhankelijkheden.”
De impact is breed merkbaar: klantbeleving verbetert doordat digitale dienstverlening stabieler wordt, compliance wordt aantoonbaar dankzij monitoring en rapportagestructuren, en interne samenwerking wordt versterkt doordat teams gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor ketenprestaties.
Een succesvol ketenregietraject begint volgens PLTFRM met urgentiebesef aan de top. “Pas als bestuur en directie de waarde van inzicht en regie inzien, ontstaat ruimte voor een structurele aanpak”, staat in het whitepaper.
TenneT startte met het in kaart brengen van een kritieke keten – niet alleen technisch, maar ook organisatorisch: wie is waar verantwoordelijk, waar zit eigenaarschap, welke bottlenecks doen zich voor? Vervolgens werd monitoring ingericht die deze keten als geheel volgt, parallel aan het bouwen van bewustwording bij teams.
“In latere fases worden ketentesten toegevoegd: releases worden voortaan getest op hun effect in de hele keten”, beschrijft PLTFRM het proces. “Zo ontstaat niet alleen overzicht, maar ook voorspelbaarheid en continu verbetering.”
Toekomstbestendigheid
Voor TenneT is ketenregie geen eenmalig project, maar een structurele werkwijze geworden. “De komende jaren zal de relevantie van ketenregie alleen maar toenemen”, voorspelt PLTFRM. “Niet alleen vanwege complexiteit, maar ook omdat organisaties steeds meer datagedreven willen opereren.”
Dat geldt zeker voor kritieke infrastructuur zoals het elektriciteitsnet, waar betrouwbaarheid centraal staat. TenneT heeft laten zien dat het mogelijk is om complexiteit te beheersen zonder innovatie af te remmen. “Zonder overzicht, geen regie. En zonder regie, geen controle”, vat PLTFRM het samen.
Voor organisaties die worstelen met toenemende digitale complexiteit, biedt TenneT’s aanpak een concreet voorbeeld van hoe structurele grip mogelijk is. De vraag is niet langer of digitale ketens beheersbaar zijn, maar hoe snel organisaties bereid zijn om van losse silo’s over te stappen naar samenhangende regie.