Workday investeert fors in wat het een ‘EU Sovereign Cloud’ noemt. Alle data blijft binnen EU-grenzen, alle operaties worden uitgevoerd door EU-personeel, en er komt een EU advisory board voor transparantie. Maar hoe soeverein is een Europese cloud van een Amerikaans bedrijf?
Workday, dat dit jaar zijn twintigste verjaardag viert, kondigde tijdens zijn Rising EMEA 2025 evenement in Barcelona een EU Sovereign Cloud aan, beschikbaar vanaf 2026. Alle data in die cloud blijft binnen EU-grenzen en wordt beheerd door Europees personeel. De Europese Workdaycloud draait op AWS-infrastructuur. “Meer dan 80 procent van de bedrijfsleiders noemt datasoevereiniteit een strategische prioriteit”, verklaart het bedrijf de noodzaak voor de Europese cloud. Toch blijft de kernvraag bij doorvragen onbeantwoord: wat gebeurt er wanneer de Amerikaanse overheid – onder de Cloud Act – toch om data vraagt van een Nederlandse zorginstelling of overheidsorganisatie?
Technisch klopt het verhaal: alle data blijft fysiek binnen Europa opgeslagen, alleen EU-medewerkers hebben toegang tot de systemen, en alles voldoet aan GDPR en andere Europese privacywetgeving. Het cruciale verschil zit echter in de juridische realiteit. De infrastructuur van de Europese Workdaycloud draait op systemen van het eveneens Amerikaanse AWS. Workday stelt weliswaar dat alleen Europese medewerkers toegang hebben tot de systemen, maar die technische maatregel lost de juridische kwetsbaarheid niet op: beide bedrijven vallen namelijk onder Amerikaanse wetgeving. En onder de Cloud Act kunnen autoriteiten in Washington Amerikaanse bedrijven verplichten om data over te dragen – ongeacht waar die data fysiek staan. Dat geldt dus ook voor data in Europese datacenters.
Soeverein of EU-hosted?
Angelique de Vries, President EMEA bij Workday, benadrukt in gesprek met ICT Magazine dat het om échte soevereiniteit gaat. “Het is echt EU soeverein, met ondersteuning en resources die alleen uit de EU komen.” Maar Workday blijft een Amerikaans bedrijf dat daarmee onder de Cloud Act valt.
Bij directe confrontatie met die realiteit – wat gebeurt er als de Amerikaanse overheid wél om data vraagt? – wijkt De Vries uit. “We hebben procedures en processen waarbij klanten hun eigen encryptiesleutel kunnen inbrengen”, zegt ze. “En dan hebben ook wij geen toegang tot die data.” Het klinkt geruststellend: zelfs Workday zelf kan niet bij de gegevens. Maar dát lost het juridische probleem niet op. De vraag was niet of Workday technisch bij de data kan, maar of Workday juridisch moet meewerken wanneer de Amerikaanse overheid aanklopt. Dat antwoord blijft uit.
Hette Mollema, VP Benelux bij Workday, vult aan met een technische nuance: Workday-medewerkers hebben wel toegang nodig tot klantomgevingen – bijvoorbeeld om systemen te onderhouden of bugs te fixen – maar niet tot de data zelf. Dus engineers kunnen zien hoe het systeem draait, maar niet in personeelsdossiers of salarisgegevens kijken. “Het komt erop neer dat we altijd toegewijd blijven aan veilig en verantwoord omgaan met data”, zegt hij.
Het verschil tussen ‘EU-hosted’ en ‘EU-sovereign’ is voor gereguleerde sectoren niet slechts semantisch. Voor organisaties in zorg, overheid en financiële dienstverlening is het een reëel risico. Een Amerikaans gerechtelijk bevel onder de Cloud Act kan botsen met GDPR-verplichtingen, die juist voorschrijven dat toegang door buitenlandse autoriteiten alleen via internationale verdragen mag verlopen. Het Europese Hof van Justitie oordeelde in de Schrems II-uitspraak dat dit een fundamenteel probleem is.
Terwijl Workday met de sovereign cloud tegemoet probeert te komen aan Europese compliance-eisen, presenteert het bedrijf tegelijkertijd een visie die verder reikt. Het gaat niet alleen om waar de data staat, maar ook om hoe mensen er straks mee werken.
AI als de nieuwe interface
En die nieuwe manier van werken begint bij de interface. AI wordt niet langer gezien als een add-on of feature, maar als ‘de nieuwe voordeur naar werk’. De recente overname van het Zweedse AI-bedrijf Sana is hierin cruciaal. “AI is de nieuwe UI, en die nieuwe UI is Sana”, zegt Joel Hellermark, CEO van Sana en nu General Manager bij Workday. De technologie van Sana moet een einde maken aan wat President Product and Technology Gerrit Kazmaier “gefragmenteerde AI-ervaringen” noemt, waarbij medewerkers moeten schakelen tussen talloze systemen en verouderde interfaces.
Het idee is dat medewerkers via een conversationele interface taken kunnen uitvoeren en informatie kunnen opvragen. Sana fungeert als een intelligente laag die kennis, acties en context uit verschillende systemen (zoals Workday, Salesforce en SharePoint) samenbrengt. Een verlofaanvraag goedkeuren, een onkostendeclaratie indienen of een dashboard genereren gebeurt straks via een simpele vraag in een chat-interface. “We kunnen taken van twintig stappen reduceren tot een enkele handeling, waardoor uren werk in seconden kan worden gedaan”, belooft Hellermark. Deze nieuwe interface wordt komend jaar in de Workday-oplossing geïntegreerd.
AI-agents nemen het werk over
Die efficiëntiewinst komt niet alleen door een andere interface. Achter die chat-vragen gaan AI-agents schuil die taken niet alleen begrijpen, maar ook autonoom uitvoeren. Workday kondigde tijdens Rising EMEA een golf nieuwe agents aan – van Payroll Agent tot Performance Agent en van Employee Service Delivery tot Financial Close Agent.
Het concept: AI niet langer als hulpmiddel, maar als autonome collega die zelfstandig taken uitvoert. Een recruiting agent die cv’s screent, kandidaten benadert, interviews inplant en onboarding regelt. Een payroll agent die afwijkingen detecteert, nationale regelgeving checkt en correcties doorvoert. Een performance agent die data uit Workday én Salesforce combineert om managers te voorzien van datagedreven feedback-suggesties.
“75 procent van onze klanten gebruikt al minstens één AI-capability”, aldus CEO Carl Eschenbach tijdens zijn keynote. De Vries bevestigt dat ze vergelijkbare adoptiecijfers ziet in Europa. Ze noemt Nederlandse bedrijven als ASML, Vanderlande en Nutreco als voorbeeld van early adopters. De Vries verduidelijkt wel dat die 75 procent een breed spectrum aan AI-functionaliteit omvat. “Sommige klanten gebruiken AI zonder het te weten”, zegt ze. Zo heeft Workday bijvoorbeeld al jaren fraud detection in zijn expense module; en ook dat telt mee in die 75 procent.
Het verschil tussen die ingebakken intelligentie en de nieuwe generatie agents is substantieel. Een systeem dat dubbele declaraties detecteert werkt anders dan een agent die autonoom payroll-processen coördineert over meerdere landen, met begrip van lokale wetgeving en automatische escalatie bij uitzonderingen. Om de adoptie van deze nieuwe, krachtigere AI-mogelijkheden te versnellen, introduceert Workday bovendien ‘Flex Credits’: een nieuw consumptiemodel waarbij elke klant een gratis hoeveelheid credits krijgt om met AI te experimenteren. De credits zijn universeel inzetbaar voor alle agents en platformgebruik, wat de drempel voor adoptie moet verlagen.
Bij een demo van de nieuwe agents gebruikte Workday het Spaanse Club Med als fictieve case. Binnen enkele minuten schoont een agent de job-architectuur op, detecteert een payroll-agent afwijkingen in Italiaanse tijdregistratie, en stuurt een recruiting-agent automatisch bonussen door naar nieuw personeel. Het is een indrukwekkend schouwspel, totdat je beseft dat het een voorgeproduceerde demo is in een gecontroleerde omgeving.
De onderliggende technologie draait echter wél in productie. Vanderlande boekte met HiredScore, Workday’s AI-gestuurde wervingstool, vijftig procent efficiëntiewinst bij het screenen van kandidaten. Formula One verwerkt meer dan zeshonderd sollicitaties per vacature en halveerde de selectietijd. De schaal is significant, zegt technologie-directeur Kazmaier: “In september alleen al registreerden we 250 miljoen AI-acties op het platform.” Op jaarbasis telt Workday al 1,2 miljard van zulke ‘AI assists’. Ook Signify werkt aan AI-implementaties, met een skills-architectuur via TechWolf. Maar concrete Nederlandse productiecijfers over hoe agents omgaan met CAO-afspraken, medezeggenschap en OR-overleg blijven vooralsnog schaars.
Niets doen is geen optie
Benelux-VP Mollema geeft hiervoor een mogelijke verklaring door te zeggen dat hij verwacht dat Nederlandse en Europese klanten iets later starten met de adoptie van de agents dan Amerikaanse klanten. “Maar binnen Europa behoort Nederland vaak wel tot de early adopters van dit soort technologie.” De Vries vult aan: “Amerikanen denken sneller dat het glas half vol is. Europeanen denken eerder in bedreigingen, risico’s en compliance.” Het is geen klacht maar een constatering. Eschenbach hamerde tijdens zijn keynote daarom op snelheid: “Als je sneller bent dan je concurrenten, is het lastig voor ze om jou bij te houden.” Technologie is volgens hem de motor van productiviteitsgroei en productiviteit de motor van bedrijfsgroei.
Dat klinkt logisch en mooi, maar die opvatting botst wel een beetje met de Europese realiteit. Want Nederlandse bedrijven kunnen niet zomaar recruiting agents loslaten op kandidaten zonder te weten hoe die agents besluiten nemen, welke data ze gebruiken, en of dat allemaal voldoet aan GDPR en de AI Act. En toch is stilstand geen optie, waarschuwt Mollema. “Als je niet probeert en leert, mis je de boot.”
Digitale speeltuin
En voor dat proberen en experimenteren opende Workday eerder dit jaar een Innovation Lab in Amsterdam. We hebben een grote ruimte met veel schermen waar klanten kunnen uitproberen hoe onze technologie op hun processen reageert”, zegt Mollema. Een veilige omgeving waar organisaties een volledige dag kunnen verkennen wat bijvoorbeeld AI-agents voor hun specifieke situatie betekenen; van recruitment tot payroll, van performance management tot employee sentiment.
Het lab richt zich op proces-redesign en roadmap-planning. Klanten kunnen er scenario’s testen: wat gebeurt er als een recruiting-agent onze vacatureteksten herschrijft? Hoe reageert de payroll-agent op Nederlandse CAO-afspraken? Welke beslissingen neemt de performance-agent en op basis van welke data? Concrete voorbeelden van Nederlandse organisaties die vanuit het lab doorstapten naar productie met agents zijn er nog niet. Dat is begrijpelijk, want het lab bestaat pas enkele weken en de nieuwe agents zijn nog maar net aangekondigd. Maar voor bedrijven die overwegen te investeren zijn juist die showcases waardevol: waar liepen experimenten vast, hoe lang duurt implementatie echt, welke onverwachte obstakels kwamen teams tegen?
De toekomst van werk
Wat duidelijk wordt na twee dagen Workday Rising is dat de visie van het bedrijf verder reikt dan alleen het automatiseren van taken. De introductie van AI als de nieuwe, conversationele interface markeert een fundamentele verschuiving in hoe Workday de toekomst van werken met bedrijfssoftware ziet. Het gaat niet langer om het navigeren door menu’s en het invullen van formulieren, maar om het voeren van een dialoog met een intelligente assistent die de context van je werk begrijpt.
Hierin schuilt zowel de belofte als de uitdaging. De belofte is een drastisch vereenvoudigde en efficiëntere werkomgeving. De uitdaging, met name voor Europese organisaties, is om deze Amerikaanse innovatiedrang te verenigen met de lokale realiteit van strikte regelgeving, complexe arbeidsverhoudingen en een cultuur die risico’s zorgvuldig afweegt. De spanning tussen de snelheid van de keynote-demo’s en de weerbarstige praktijk op de kantoorvloer blijft voelbaar.
Workday lijkt dit te erkennen door te investeren in initiatieven zoals het Innovation Lab in Amsterdam het nieuwe AI Centre of Excellence in Dublin (waar het €175 miljoen in steekt). Dit fungeert als een cruciale brug, een ‘digitale speeltuin’ waar een abstracte visie kan worden getoetst aan concrete, lokale bedrijfsprocessen. Uiteindelijk zal het succes niet afhangen van de technologische paardenkracht van de AI-agents alleen, maar van de mate waarin organisaties bereid en in staat zijn om hun manier van werken fundamenteel te herzien. De toekomst van werk, zo suggereert Workday, is geen commando meer, maar een gesprek. De vraag is of Europese bedrijven al klaar zijn om dat gesprek aan te gaan.
Tip: Workday GO uitgebreid met mondiale payroll en AI-agenten