Nog voordat de regering een reactie heeft geformuleerd op het rapport van de Commissie Elias heeft minister Stef Blok (VVD) al een nieuw proefballonnetje opgelaten: er moet een mogelijkheid komen om bedrijven vaker toegang te geven tot het BSN (Burgerservicenummer).
Om veel redenen is het plan onzalig, omdat het allerhande complexiteit aan de infrastructuur van de overheid toevoegt. Bovendien maakt het de burger onnodig kwetsbaarder dan nu al het geval is. De waarde van het nummer neemt toe en dat werkt criminaliteit in de handen. Want waar iets valt te verdienen, zijn ook criminelen te vinden. Met het nummer op het juiste pasje krijg je in de hele EU gratis zorg.
In de Verenigde Staten is daarom de trend ingezet om het social security number juist minder te gaan gebruiken. Veel databases zijn daar de laatste jaren opgeschoond. In Nederland was het doel van het oorspronkelijke sofinummer om alleen noodzakelijke overheidsgegevens te kunnen koppelen. De private sector hoort daar niet bij.
Maar het idee is onzalig om nog een heel andere reden. Het lost geen echt probleem op. Er zijn talloze andere manieren te verzinnen om administraties goed te voeren. Dus we steken opnieuw energie in iets wat niet nodig is. Het rapport van de Commissie Elias en het aanstellen van de Digicommissaris moeten de ICT bij de overheid juist beter op de rit krijgen. Om dat te kunnen doen zijn twee dingen op dit moment cruciaal: het kritisch onder de loep nemen van de manier waarop de overheid informatie verwerkt.
Of om het plat te zeggen: uithuilen en een goede architectuur neerleggen. Daarnaast moet de digitalisering eindelijk in orde komen, zodat we ook echt goed digitaal functioneren. Minister Plasterk stelde als de ambitie dat de overheid in 2017 volledig digitaal moet zijn. In dezelfde toespraak van Blok verschoof deze die deadline naar 2019 en zwakte hij het doel af naar ‘het digitaal communiceren van de burger met de overheid’. Het gaat dus niet goed.
Pas als je het huis op orde hebt, kun je ambities hoger neerleggen. Daar zijn we nog lang niet en er is veel werk te verrichten. De nodige heilige huisjes moeten omver en zoiets gaat niet zonder slag of stoot. Laten we daarna over het BSN praten en geen infrastructuur gaan toevoegen voor iets dat hooguit matig zinvol kan worden genoemd.
Maar first things first: eerst moet de regering nog antwoord geven op het rapport Elias. U weet wel, dat ict-rapport dat minder leverde dan belooft, vol fouten zit, langer duurde dan verwacht en boven budget ging. Want er zijn nog wel een paar goede lessen uit dat rapport te trekken.
