Onze beschaving is inmiddels in het informatietijdperk gerold. De politiek ziet het, maar is niet bij machte de eigen juiste rol te vinden. Dat betekent ruim baan voor religieuze goeroes die met dogmatische boodschappen hun Big Data-Sekte bouwen. Deze cultus – met hoofdletters – offert de persoonlijke levens van miljarden wereldbewoners.
Zoals bij iedere sekte houden de Big Data-fanatici ons een nieuw en beter leven voor. Slimme analyses maken ons leven beter en rijker. De verlichting komt van de rekenkracht van computers die grote hoeveelheden data kunnen verwerken. Eigenlijk zijn er geen nadelen en alleen voordelen. Dus wie niet in Big Data gelooft heeft het juiste niveau van verlichting nog niet gevonden.
Wat bij de blijde boodschap zelden wordt vermeld, is dat er niet zoveel nieuws onder de zon is. Al tientallen jaren kennen we business intelligence, waarbij grote hoeveelheden data slimmer moeten worden geanalyseerd. De resultaten zijn wisselend en vooral het management moet slimmere vragen leren stellen. Want uiteindelijk bepaalt de vraag vaak ook het antwoord dat je krijgt. Dat is business intelligence.
In Uppsala, Zweden deed de ambulancedienst dat. Via de analysesoftware Qlikview werden de spoedritten in kaart gebracht en gevraagd hoe daarbij de processen konden worden versneld. Door ambulances anders te stationeren bleek dat veel tijd te besparen was en nu scheelt dat in de praktijk tot zo’n tien minuten per melding. Soms het verschil tussen leven en dood of, minder dramatisch geformuleerd, tussen blijvende gevolgen van een incident en nauwelijks blijvende gevolgen.
Het wordt sektarisch als business intelligence Big Data gaat heten. Dan verandert de focus van het verbeteren van bedrijfsprocessen naar het in kaart brengen van de gewone man. Het grootste en bekendste projecten zijn zonder enige twijfel die van de NSA, die Big Data toepassen voor spionage op industriële schaal. Alles en iedereen wordt in kaart gebracht en van de nodige profielen voorzien.
Naar buiten toe gebeurt alles onder het mom van beveiliging tegen terreur al moeten voormannen als Keith Alexander tijdens hoorzittingen schoorvoetend erkennen dat de opbrengst minimaal is. Mogelijk heeft informatie enigszins bijgedragen aan het voorkomen van een aanslag. Een mager resultaat voor een industrie die jaarlijks minimaal 52,6 miljard dollar verslindt. Gelukkig wordt dat dan weer gecompenseerd door de voordelen van economische spionage.
Ook de private sector ziet de voordelen van het besprenkelen van de burger met de Big Data-religie. ING wil niets liever dan al onze transacties analyseren, in een hokje plaatsen en verkopen. Dat is begrijpelijk vanuit de mogelijke omzet die daarmee is te realiseren. Want een winkelier die een paar honderd euro aan een klant kan verdienen op basis van informatie heeft daar vele tientjes voor over. Voor ING is de business-case om data te venten erg lucratief en kan op termijn winstgevender zijn dan wat ooit werd aangemerkt als de core-business. Dus zal sneller geld worden gestoken in databases en wordt stabiel internetbankieren minder belangrijk. De volgelingen van Big Data komen net als bij een sekte bedrogen uit. En de sekteleiders? Die verrijken zichzelf door de privacy van gewone mensen op te offeren.
Brenno de Winter is onderzoeksjournalist met expertise in beveiliging en privacy
