Ik heb vroeger fanatiek gehockeyd. En ik ben ook jarenlang trainer en coach geweest van fanatieke teams. Zo’n teamsport is een sociaal experiment van heb ik jou daar. De kunst is om de verschillende individuele belangen te combineren tot één doorleefd gezamenlijk belang. Dat doe je niet door alle individuele belangen tegen te gaan. Het gaat erom een juiste balans te vinden tussen al die individuele belangen en dat gezamenlijke belang. Dat kan op een heleboel manieren, kijk maar naar Van Gaal en Hiddink.
Precies hetzelfde speelt bij ziekenhuizen. Het vinden van een werkbare balans tussen de verschillende belangen is bij ziekenhuizen nog veel ingewikkelder dan bij de meeste andere organisaties. Met name specialisten zijn vaak goed georganiseerd, erg mondig en, laten we eerlijk wezen, ze hebben ook best goede argumenten.
Steeds vaker wordt de strijd tussen dat gezamenlijk belang en al die individuele belangen gestreden in de it-arena. IT wil standaardiseren (gezamenlijk belang) en de specialisten willen niet mee ‘in dat keurslijf’. Wat te doen?
De eerste mogelijkheid is mee te gaan met alle individuele wensen, zo nodig ten koste van het gezamenlijk belang. Als je wilt weten wat daar de gevolgen van zijn, moet je maar eens met de CIO van een verzekeraar praten: Een enorme wildgroei aan platformen, administraties en handmatige koppelingen of ontbrekende koppelingen. Allemaal dubbele gegevens en daardoor onbetrouwbare data. Hoge it-kosten. Vreselijk en zeer ongewenst. In de jaren 90 was de ellende het grootst. Ik ken verzekeraars die toen vier centrale relatiesystemen hadden en dertig decentrale. Internet (gezamenlijk belang!) en de invoering van Shared Service Centers (gezamenlijk belang!) hebben bijgedragen aan de oplossing van dit probleem. Teveel ruimte voor het lokale belang leidt tot een heleboel ellende op dit gebied. Niet doen dus.
De tweede mogelijkheid is om als IT het gezamenlijk belang te handhaven. IT als Polit-bureau. U begrijpt het al, ik ben er geen voorstander van. Natuurlijk zijn duidelijke standaards nodig, bijvoorbeeld om de digitale samenwerking tussen alle afdelingen te organiseren en om de kwaliteit en integriteit van data te beschermen. Daar staat tegenover dat die specialisten een heleboel terecht afwijkende wensen hebben, vooral op hun specifieke vakgebied. Maar doorslaan naar de andere kant is natuurlijk ook niet de balans die we zoeken.
Het belangrijkste argument is natuurlijk dat IT daar helemaal niet over gaat. De balans tussen individueel belang en gezamenlijk belang is een zaak van de Raad van Bestuur. Die heeft belang bij een betrouwbare, efficiënte en effectieve organisatie (gezamenlijk belang) waarin de verschillende specialisten optimaal succesvol kunnen zijn (individueel belang). Inclusief de specialisten in menselijkheid en zorg, de verpleegkundigen.
De echte rol van IT is dus inzicht geven aan de Raad van Bestuur. Inzicht in de (on)mogelijkheden, inzicht in de consequenties van keuzes, inzicht in nieuwe technologische of andere vernieuwing en inzicht in het functioneren van de ziekenhuisorganisatie. Zodat de Raad van Bestuur besluiten kan nemen. Die IT dan weer uitvoert.
