Er zijn van die ontwikkelingen waarvan je op gevoel zegt, die zijn belangrijk en hebben straks enorme impact. Het internet of things (IoT) is zo’n ontwikkeling. Maar hoe belangrijk en met welke impact, daar is maar moeilijk een voorstelling van te maken. Als je het rapport van het World Economic Forum over het Industrial Internet of Things leest, ben je meteen bij de les.
Vaak wordt het IoT nog geassocieerd met een slimme koelkast die de voorraad bijhoudt en zelf een pak melk op het boodschappenlijstje zet. Over dit soort toepassingen gaat het rapport nu juist niet. De naam van het rapport zegt het al, het gaat met name in op industriële toepassingen. Het rapport laat zien dat er grote efficiencywinst is te behalen op het gebied van het voorspellen van onderhoud en het managen daarvan op afstand. In Nederland zijn we daar wel al mee bezig. Het is een onderdeel van het Smart Industry initiatief van onder meer FME waar ook Nederland ICT bij betrokken is.
Hetzelfde geldt voor de zogenaamde outcome economy. Die draait om software-gedreven diensten. Een mooi voorbeeld daarvan is dat een bedrijf als Philips straks geen lampen meer verkoopt, maar lichtvoorziening aanbiedt als een dienst. Het staat voor mij als een paal boven water dat de industrie een enorme transformatie gaat doormaken. Voor mij is de vraag of we ons dat met elkaar voldoende realiseren.
In Duitsland zet de overheid zwaar in op het meerjaren programma Industrie 4.0. In China wordt gewerkt aan ‘Made in China 2025’ dat gericht is op de integratie van digitale technologie en industrie. Beide regeringen spreken al op hoog niveau met elkaar over nauwe samenwerking. Sommigen zullen zeggen, hou maar op, dan zijn we kansloos. Ik zie het juist als een enorme uitdaging om als een eigentijdse David die twee Goliaths te verslaan. Dat kan, daarvan ben ik overtuigd. Hoe? Door kennis, kennis en kennis.
Het rapport laat zien dat door digitalisering werk wordt overgenomen door sensoren, robots en andere digitale systemen. Maar de winnende formule wordt bepaald door de juiste combinatie van mens en machine. 1+1 is straks potentieel 3. Technologie vervangt mensen niet, maar biedt kansen voor empowerment van mensen. Een robot in de zorg neemt niet de plaats over van een verpleegkundige, maar geeft hem of haar een belangrijkere rol. Daar zijn andere skills voor nodig.
Om te weten hoe een robot het beste kan helpen in het werk, is het van belang te weten wat hij kan en welke mogelijkheden er zijn. Dan kunnen nieuwe toepassingen op de werkvloer worden ontwikkeld. Daarom is het zo belangrijk om kinderen van jongs af aan met ICT en technologie kennis te laten maken en ervaring op te laten doen. Het belangrijkste resultaat van programmeerlessen op de basisschool is niet het programmaatje dat wordt geschreven. Veel belangrijker is wat kinderen leren over de werking van techniek en hoe ICT dat mogelijk maakt.
Het initiatief #onderwijs2032 van staatssecretaris Sander Dekker, dat onderzoekt welke kennis en vaardigheden kinderen nodig hebben in de toekomstige samenleving, komt precies op het juiste moment. Mijn advies aan hem mag duidelijk zijn.
Lotte de Bruijn is Directeur Nederland ICT
