Begin dit jaar gaf onderzoeker Cris Thomas een presentatie op een Amerikaanse conferentie over cybersecurity. Hij heeft onderzocht wat de belangrijkste oorzaak is van storingen in netwerken in de afgelopen jaren. Op nummer één stonden niet de Russische hackers en evenmin ddos’ende tieners, maar… eekhoorns! Het geknaag van de beestjes aan kabels en stroomdraden zorgde voor verreweg de meeste schade aan de digitale infrastructuur.
Nu zitten onze kabels – anders dan in de VS – doorgaans keurig onder de grond. Toch vind ik dit een mooi voorbeeld van hoe risico’s soms uit onverwachte hoek komen. Het is al vaak gezegd: cybersecurity is zo sterk als de zwakste schakel. In de digitale economie is alles met elkaar verbonden. Dat betekent dat samenwerking cruciaal is. In de praktijk komt dat neer op heel veel afspraken maken en informatie delen. Minder spannend dan verhalen over geavanceerde cyberwapens en slinkse cybercriminelen, maar wel minstens zo relevant. Nederland ICT zegt al jaren dat goede cybersecurity bij de basis begint. Wat is het gewenste niveau van beveiliging? Wie is verantwoordelijk voor onderhoud en updates? Wat zijn de procedures bij beveiligingsincidenten? Bedrijven denken zelden goed na over deze vragen.
Daarom heeft de Cyber Security Raad (CSR) een handreiking gemaakt voor bedrijven op het gebied van digitale veiligheid. Nederland ICT heeft een zetel in de CSR en heeft hieraan meegewerkt. Het document staat vol nuttige informatie, praktijkvoorbeelden en handige checklists. Ik hoop dat ondernemers er hun voordeel mee doen en met een aantal quick wins hun security verbeteren.
Maar er is meer dat knaagt aan de digitale economie. Zo valt er in de digitale dienstverlening van onze overheid nog veel te verbeteren. Zo zat ik tijdens de Tweede Kamerverkiezingen in het buitenland, waardoor ik mijn stem door iemand anders wilde laten uitbrengen. En dat blijkt een bijzonder omslachtig proces te zijn. Degene die ik wilde machtigen woont namelijk in een andere gemeente. Ik moest een formulier downloaden, printen, invullen en ondertekenen. Vervolgens had ik de keuze om het formulier te scannen en te mailen, met de post te versturen of zelf langs te brengen. Wat een verspilling van energie, papier, tijd en moeite! Waarom kan dit niet volledig digitaal? De technologie is er al lang.
En dan zwijg ik nog over het stemmen zelf. Ook tijdens deze verkiezingen klonk van alle kanten de roep om digitaal stemmen in te voeren. Een ambitie die ik alleen maar toe kan juichen. Op z’n minst zou het tellen van de stemmen toch digitaal moeten kunnen. Maar laten we ook hier bij de basis beginnen en zorgen dat burgers andere, meer eenvoudige processen makkelijk digitaal kunnen uitvoeren. Ook dat lijkt me een kwestie van goede afspraken maken en informatie delen. Als het helpt schrijf ik er graag een handreiking voor.
