Uit de ver voor Prinsjesdag gelekte cijfers blijkt dat er in 2016 150 miljoen euro extra wordt gestoken in onderzoek en startups. In combinatie met de innovatiesubsidies die er al zijn, wil Nederland duidelijk graag vooroplopen. Maar dan moeten we bedrijven vervolgens niet wegjagen.
Nederland heeft een goede positie in de informatiesamenleving: het land heeft veel relevante internetbedrijven voortgebracht, beschikt over een goede technische infrastructuur en heeft een relatief gunstig investeringsklimaat. Om een speler van betekenis te blijven,moet je blijven inzetten op innovatie, want in deze wereld geldt ’the winner takes it all’. Mis je de boot, dan is het maar de vraag of dat ooit nog te herstellen is.
Geld voor onderzoek is dan ook heel welkom. Uiteindelijk is zo’n 70 procent van alle innovatie ict-gerelateerd en daarmee enorm belangrijk om een koppositie te kunnen blijven houden. Vooral onze infrastructuur is daarbij crux, want voor bijna alle diensten is de cloud een onmisbaar element geworden. We moeten dus zorgen dat Nederland een plaats is waar het veilig en prettig is om onze data te stallen.
En precies daar zit een groot pijnpunt. Er is een nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten voorgesteld, waarbij het mogelijk wordt om ongericht breed te gaan tappen. Niet voor een paar dagen, maar met vorderingen die zelfs een jaar geldig zijn. Effectief wordt daarmee een weg geopend om hele diensten in de gaten te houden. Sinds de onthullingen van Edward Snowden is duidelijk dat dit het vertrouwen in de industrie ondermijnt en de vraag oproept of Nederland wel een goed land is om de data te stallen.
Niet voor niets waarschuwen KPN, Microsoft, Nederland ICT, Stichting Digitale Infrastructuur Nederland en diverse andere marktpartijen voor de gevolgen. “Voor beginnende bedrijven, vooral innovatie Internet (of Things)-start-ups, zal een Nederlandse vestiging geen reële optie zijn”, schrijft Tele2. Dat roept de vraag op hoe zinvol het is om te blijven investeren in innovatie, als we met de wetgeving bedrijven wegjagen.
Nog pijnlijker is dat afluisteren de kwaliteit van de infrastructuur aantast. “Apparatuur kan kortsluiting veroorzaken, defect raken of het netwerk zwaarder belasten door (te) veel gegevens naar de overheid te sturen”, stelt Bert Hubert, een gerenommeerd expert met veel ervaring rond aftappen.
KPN schrijft dan ook dat de kwaliteit en continuïteit van de dienstverlening niet meer gegarandeerd kan worden. Daarmee ondermijnen we het concurrentievoordeel dat onze goede infrastructuur biedt. Los van alle vragen, problemen met rechtmatigheid, hoge kosten, effectiviteit en het recht op een persoonlijke levenssfeer, gaan we in 2016 investeren in innovatie om straks de bedrijven over de grens te jagen om spionage te beperken. Wat overblijft? Beleid om water naar de zee te dragen.
