De aankondiging dat Solvinity wordt overgenomen door het Amerikaanse Kyndryl heeft in Nederland een ongewoon scherpe discussie losgemaakt over digitale autonomie en de kwetsbaarheid van publieke infrastructuur.
Vooral in Amsterdam kwam de boodschap hard aan, omdat de gemeente nog maar net een contract met Solvinity had gesloten om haar digitale diensten te moderniseren. Die keuze was bewust gemaakt om met een Nederlands bedrijf samen te werken dat volgens de stad moest bijdragen aan meer controle over de eigen digitale systemen. De gemeente werd echter pas één dag voor de officiële bekendmaking op de hoogte gesteld van de overname, wat de relatie met de leverancier direct onder druk zette.
Digitale autonomie onder druk
Wethouder Alexander Scholtes, verantwoordelijk voor Digitalisering, Dienstverlening en Informatievoorziening, zei dat Amsterdam juist voor Solvinity had gekozen omdat het een nationale partij is die, in de visie van de gemeente, een rol speelt bij het vergroten van de digitale zelfstandigheid van de stad.
Hij liet weten dat de late aankondiging als bijzonder ongelukkig werd ervaren en dat de gemeente nu onderzoekt welke gevolgen de nieuwe eigendomssituatie heeft voor het contract en de bescherming van publieke belangen. Ambtenaren die betrokken zijn bij de digitale infrastructuur vertelden eerder dat zij de timing als problematisch zien omdat de diensten van Solvinity direct raken aan gemeentelijke processen en gevoelige gegevensstromen.
Ook op rijksniveau leidde de aankondiging tot vragen. De overheid maakt al jaren gebruik van Solvinity voor beveiligde hosting en andere IT-diensten die worden ingezet voor systemen zoals MijnOverheid. Dat een partij met zo’n positie in buitenlandse handen valt, betekent dat een nieuwe juridische realiteit ontstaat.
Beleidsspecialisten wijzen op de Amerikaanse CLOUD Act, die onder bepaalde voorwaarden toegang kan verplichten tot gegevens van Amerikaanse bedrijven. Nu Solvinity onder een Amerikaanse moeder gaat vallen, wordt opnieuw gevreesd dat gevoelige data, zelfs wanneer zij in Nederland blijven, uiteindelijk onder Amerikaanse jurisdictie kunnen vallen.
Verschillende media berichten dat Amsterdam zich overvallen voelde door het gebrek aan voorafgaande communicatie. En dat gemeenten de nieuwe eigendomssituatie zien als een directe uitdaging voor hun inzet op digitale autonomie. Binnenlands Bestuur meldde eveneens dat Amsterdam pas daags voor de bekendmaking is geïnformeerd, iets wat volgens experts ongebruikelijk laat is bij een leverancier die zulke publieke taken ondersteunt.
Juridische garanties
Kyndryl, een voormalig IBM-onderdeel, benadrukt dat de overname moet leiden tot betere ondersteuning bij modernisering, strengere beveiliging en naleving van wet- en regelgeving, terwijl Solvinity spreekt over nieuwe kansen en extra schaal. Toch blijven overheden twijfelen of die voordelen opwegen tegen het risico dat Amerikaanse wetgeving invloed krijgt op Nederlandse publieke data. Veel organisaties willen nu eerst helderheid over de juridische garanties die blijven gelden zodra de transactie is voltooid.
De komende maanden moet duidelijk worden of toezichthouders en ondernemingsraad instemmen met de overname. Dat proces zal nauwlettend worden gevolgd, want de kwestie raakt aan een bredere nationale vraag: hoeveel grip houdt Nederland op cruciale digitale infrastructuur wanneer een partij die juist vanwege haar Nederlandse karakter is gekozen plots in buitenlandse handen belandt?