Steeds meer organisaties stellen een Chief Artificial Intelligence Officer (CAIO) aan om hun AI-investeringen uit de pilotfase te tillen en te vertalen naar concrete bedrijfsresultaten. Volgens een internationaal onderzoek onder ruim 600 CAIO’s in 22 landen en 21 sectoren – uitgevoerd door het IBM Institute for Business Value in samenwerking met de Dubai Future Foundation en Oxford Economics – behalen bedrijven met een CAIO gemiddeld tien procent meer rendement op hun AI-uitgaven en 24 procent meer innovatie ten opzichte van hun concurrenten.
Rendement
Toch blijven de meeste organisaties hangen in experimenten. Zo investeert 60 procent van de bedrijven vooral in pilots, terwijl slechts één op de vier AI-initiatieven sinds 2023 het verwachte rendement opleverde. Dat komt onder andere door technische knelpunten, gebrek aan meetinstrumenten en organisatorische versnippering.
CAIO-rol wint terrein
Hoewel slechts een kwart van de ondervraagde organisaties momenteel een CAIO heeft, is dat aandeel verdubbeld ten opzichte van 2023. Tweederde van de respondenten verwacht dat deze rol binnen twee jaar gemeengoed zal zijn. De CAIO is doorgaans verantwoordelijk voor de AI-strategie, technische implementatie, budgetbeheer en verandermanagement. Maar liefst 57 procent komt voort uit interne promotie, vaak met een achtergrond in data (74 procent), bedrijfsstrategie (57 procent) en technologie (54 procent).
De strategische waarde van de rol wordt breed erkend: 72 procent van de CAIO’s vreest achterop te raken zonder goede impactmetingen. Toch begint 68 procent AI-projecten zonder dat het effect meetbaar is, juist omdat de grootste kansen ook het lastigst te kwantificeren zijn.
Centralisatie en samenwerking
Succesvolle organisaties stappen af van een versnipperde aanpak en kiezen voor een gecentraliseerd hub-and-spoke-model. Dat zorgt voor dubbel zoveel productiesuccessen en een 36 procent hoger rendement. Volgens Mohammed Al Mudharreb, CAIO van Dubai’s Road and Transport Authority, zorgt centralisatie voor duidelijk eigenaarschap en betere schaalbaarheid.
Daarnaast is nauwe samenwerking binnen de top cruciaal. CEO’s bieden doorgaans voldoende steun – 80 procent van de CAIO’s ervaart voldoende draagvlak – maar ook andere bestuursleden spelen een sleutelrol. Operationele leiders moeten processen herinrichten, technologische leiders bouwen aan AI-geschikte infrastructuren, en HR moet AI integreren in het personeelsbeleid en innovatiecultuur stimuleren.
Een CAIO is geen wondermiddel
De studie benadrukt dat een CAIO alleen geen garantie is voor succes. Zonder centrale coördinatie, stevige datastromen, meetbare doelen en samenwerking tussen afdelingen lopen veelbelovende AI-projecten alsnog vast. Het verschil wordt gemaakt door leiderschap, meetbaarheid en multidisciplinaire samenwerking en vooral: de bereidheid om AI niet slechts te testen, maar ook écht te verankeren in de bedrijfsvoering.