In Den Haag is vorige week het Digital Commons EDIC officieel van start gegaan. Met deze nieuwe Europese samenwerking willen meerdere lidstaten de digitale soevereiniteit van Europa versterken. Het consortium staat onder leiding van Nederland, Frankrijk, Duitsland en Italië en richt zich op de ontwikkeling van open digitale diensten die grensoverschrijdend gebruikt kunnen worden. Daarbij ligt de nadruk op interoperabiliteit, zodat systemen en toepassingen in verschillende landen probleemloos met elkaar kunnen samenwerken.
Digitale diensten
Digital Commons EDIC maakt deel uit van een breder Europees initiatief: het Europees Consortium voor Digitale Infrastructuur, afgekort EDIC. Met dit instrument wil de Europese Commissie lidstaten in de periode tot 2030 ondersteunen bij het gezamenlijk ontwikkelen van digitale infrastructuur en diensten. Door samenwerking te stimuleren, hoopt de EU minder afhankelijk te worden van technologieën en platforms van buiten Europa.
Een belangrijk doel van Digital Commons EDIC is het creëren van een Europees alternatief voor digitale diensten die momenteel grotendeels worden gedomineerd door Amerikaanse en Chinese webgiganten. Het gaat daarbij om strategische domeinen zoals kunstmatige intelligentie, cloud computing, cybersecurity en sociale netwerken. In plaats van gesloten, commerciële ecosystemen zet Digital Commons EDIC in op open oplossingen die door overheden, bedrijven en andere organisaties kunnen worden gebruikt en doorontwikkeld.
Europees digitaal ecosysteem
De rol van Digital Commons EDIC is vooral verbindend. Het consortium koppelt bestaande nationale initiatieven aan elkaar en stimuleert de vorming van een samenhangend Europees digitaal ecosysteem. Dat gebeurt onder meer door technische en juridische ondersteuning te bieden, fondsen aan te trekken en een centrale plek te creëren voor kennisdeling en samenwerking. Digital Commons EDIC is bovendien een van de eerste EDICs die daadwerkelijk van start zijn gegaan, wat het initiatief een voorbeeldfunctie geeft binnen Europa.
Europese taalmodellen
Naast Digital Commons EDIC zijn er meerdere EDICs in ontwikkeling. Zo richt ALT EDIC, de Alliance for Language Technologies, zich op Europese taalmodellen. LDT CitiVERSE EDIC werkt aan het verbinden van lokale digitale tweelingen van steden in Europa. EUROPEUM EDIC bouwt verder aan de Europese infrastructuur voor blockchaindiensten, met name voor grensoverschrijdend gebruik door overheden. IMPACTS EDIC heeft als doel de interoperabiliteit van overheidsdiensten te verbeteren, zodat administratieve processen eenvoudiger worden en de lasten voor burgers en bedrijven afnemen.
Voor de oprichting van een EDIC zijn minimaal drie lidstaten nodig, maar uitbreiding is mogelijk. Bij Digital Commons EDIC zijn Luxemburg en Slovenië al geregistreerd als kandidaat leden, terwijl België en Polen deelnemen als waarnemende leden. Zij nemen deel aan overleg en voorbereidingen met de ambitie om later volwaardig lid te worden. Deelname aan een EDIC biedt juridische en financiële voordelen, omdat lidstaten gezamenlijk als rechtspersoon kunnen optreden en gemakkelijker toegang krijgen tot Europese middelen. Daarmee vormt Digital Commons EDIC een belangrijke stap richting een sterker en onafhankelijker Europees digitaal landschap.