Het Gerecht van de Europese Unie, de op een na hoogste rechtbank van Europa, heeft woensdag het jongste dataoverdrachtspact tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten goedgekeurd. Dit akkoord, dat twee jaar geleden werd gesloten om eerdere mislukte afspraken te vervangen, geeft eindelijk meer juridische zekerheid aan duizenden bedrijven die persoonsgegevens trans-Atlantisch uitwisselen.
Dataoverdrachtspact
Voor uiteenlopende sectoren – van banken en techbedrijven tot farmaceuten en autofabrikanten – is de uitspraak cruciaal. Zij zijn voor loonadministratie, cloudinfrastructuur en andere commerciële doeleinden afhankelijk van de rechtmatige overdracht van Europese persoonsgegevens naar de VS.
Achtergrond van de zaak
Het pact werd in 2023 door de Europese Commissie uitonderhandeld namens de 27 lidstaten. Brussel stelde dat de overeenkomst een ‘adequaat beschermingsniveau’ bood voor de privacy van Europese burgers. Toch stapte de Franse Europarlementariër Philippe Latombe naar de rechter. Hij betoogde dat de afspraken onvoldoende garanties boden tegen grootschalige gegevensverzameling door Amerikaanse inlichtingendiensten en dat het Amerikaanse beroepsorgaan – de Data Protection Review Court (DPRC) – niet voldeed aan Europese onafhankelijkheidsnormen.
Uitspraak van het Hof
Het Luxemburgse Gerecht verwierp deze bezwaren. Volgens de rechters waarborgt de Verenigde Staten op dit moment een voldoende niveau van gegevensbescherming. Daarbij wezen zij erop dat inlichtingenactiviteiten van Amerikaanse diensten onderhevig zijn aan achterafgaande rechterlijke toetsing door de DPRC.
Het Hof concludeerde: “Het Gerecht verwerpt het beroep tot nietigverklaring van het nieuwe kader voor gegevensoverdracht tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten.”
Vervolg en kritiek
Latombe kan nog in hoger beroep bij het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ-EU), de hoogste rechter van de EU. Daar sneuvelden eerder al twee trans-Atlantische data-akkoorden, na klachten van de Oostenrijkse privacyactivist Max Schrems. Schrems reageerde kritisch en stelde dat een bredere toetsing van de Amerikaanse wetgeving mogelijk tot een “ander resultaat” zou leiden.
Ondertussen heerst spanning in de EU-VS-relatie. Terwijl Europa Big Tech strenger aanpakt, dreigt de Amerikaanse president Donald Trump met tegenmaatregelen. Toch betekent dit oordeel dat er voorlopig duidelijkheid is voor bedrijven die afhankelijk zijn van grensoverschrijdende data.