Google ligt opnieuw onder een privacy-microscoop. Een onopvallende instelling in Gmail heeft het techbedrijf deze week een storm aan kritiek opgeleverd, nadat gebruikers ontdekten dat de functie Google’s AI-systeem Gemini automatisch toegang gaf tot hun e-mails en agenda’s zonder duidelijke aankondiging. De ontdekking leidde tot verontwaardiging op social media en zelfs beschuldigingen van heimelijke dataverwerking.
Verborgen schakelaar
De ophef ontstond toen gebruikers merkten dat een optie in Gmail — onderdeel van zogeheten Smart Features — standaard was ingeschakeld. Hierdoor mocht Gemini gegevens analyseren uit Gmail, Calendar, Drive, Meet en Chat. Het doel: automatische taken uitvoeren, zoals het herkennen van tickets, vluchtinformatie of het helpen schrijven van e-mails.
Veel gebruikers zeiden echter nooit toestemming te hebben gegeven om AI-modellen te laten trainen met hun persoonlijke informatie. De grootste ergernis: Google had de functie geactiveerd zonder vooraf te vragen of mensen dit wilden.
Twee afzonderlijke instellingen
De setting bleek bovendien lastig uit te schakelen. Volgens elektronisch ontwerper Dave Jones, die hierover viral ging op X, moeten gebruikers twee afzonderlijke instellingen op twee verschillende plekken uitzetten om volledig te weigeren. Zijn waarschuwing: “Je bent automatisch ingeschreven zodat Gmail toegang krijgt tot al je privéberichten en bijlagen om AI-modellen te trainen.”
Google verdedigt zich
Google stelt dat het niet om een nieuwe vorm van dataverwerking gaat, maar om meer controle voor gebruikers. Volgens het bedrijf werken Smart Features al jaren op basis van dezelfde principes en zijn ze bedoeld om gemak te bieden. Voorbeelden zijn automatische spamfiltering, lojaliteitskaartjes in Wallet, samenvattingen van bestellingen en hulp bij het schrijven van e-mails, waarbij Gemini gegevens uit Drive kan gebruiken.
Het probleem blijft echter dat gebruikers geen keuze kregen vóórdat de instellingen actief werden. Sommige landen, zoals het Verenigd Koninkrijk, lijken echter wél standaard uit te staan, aldus Britse gebruikers.
Vertrouwen ook zonder Gemini broos
De kwestie raakt een gevoelige snaar. Google werd al eerder bekritiseerd voor het scannen van e-mails om diensten te personaliseren en advertenties te tonen. In 2014 gaf het bedrijf openlijk toe dat e-mails systematisch worden geanalyseerd, niet alleen bij verzending, maar ook wanneer ze zijn opgeslagen.
Sommige gebruikers reageren daarom cynisch. Een veel gedeelde opmerking op Reddit luidt: “Ze scannen je e-mail sowieso, Gemini of niet. Dit is gewoon een placebo-instelling. De enige echte privacy-optie is: geen Gmail gebruiken.”
AI-dilemma voor miljardengebruikers
Terwijl Google AI steeds dieper verweeft in Maps, YouTube, smartphones en productiviteitstools, toont deze rel de kern van het probleem: hoe transparant kun je zijn als AI-diensten draaien op de meest persoonlijke informatie van meer dan een miljard mensen?
De technologie wordt slimmer, maar waarschuwingen blijven vaag, instellingen verstopt en vertrouwen broos. De vraag blijft dus niet alleen wat Gemini kan, maar vooral: hoeveel weten gebruikers echt over wat ze met hun data delen?