In Studio 21 is vandaag The European Trust Alliance (THETA) officieel gelanceerd. Vijf Nederlandse partners – Beeld & Geluid, Universiteit Utrecht, Hogeschool Utrecht, ROM Utrecht Region en de Gemeente Hilversum – hebben de handen ineengeslagen om een open en onafhankelijke alliantie te vormen die vertrouwen in media en technologie centraal stelt. De Provincie Utrecht ondersteunt het initiatief financieel.
Alliantie
THETA wil samenwerking tussen kennisinstellingen, bedrijven, overheden, media en maatschappelijke organisaties structureel maken. Daarbij ligt de focus op drie samenhangende thema’s: Nieuws & Informatie, Autonome Data en Toegepaste Mediatechnologie en AI. De alliantie ziet vertrouwen niet langer als een kwetsbaar Europees vraagstuk, maar als een gedeelde waarde en kracht.
Europese netwerken bundelen
De komende jaren werkt THETA aan de opbouw van een Europees Network of Trust: een overzicht van partijen, instituten en experts die actief zijn op dit terrein. Ook wil de organisatie een onderzoeksagenda opstellen, coalities smeden in thematische werktafels en nieuwe programma’s en pilots starten. Daarbij wordt nauw aangesloten bij Europese kaders voor beleid en financiering.
Volgens Eliot Higgins, oprichter van onderzoekscollectief Bellingcat en keynotespreker bij de lancering, is de uitdaging niet dat mensen geen toegang meer hebben tot informatie, maar dat zij niet meer weten wat of wie te vertrouwen. Hij ziet kansen in peer-to-peer netwerken waarin burgers, media en instellingen gezamenlijk informatie toetsen en verspreiden.
Data met de burger aan het roer
Tijdens een paneldiscussie over Autonome Data benadrukte kunstenaar en data-activist Julia Janssen dat fundamentele keuzes nodig zijn: “We moeten de fundamenten van onze technologie anders organiseren, zodat mensen centraal komen te staan en niet het verdienmodel. Alleen zo bouwen we een internet waarin waarden als gelijkheid, autonomie en democratie leidend zijn.”
Hilversum als mediastad
Burgemeester Gerhard van den Top onderstreepte bij de afsluiting de symbolische rol van Hilversum: “Als mediastad heeft Hilversum een natuurlijke rol in het herstellen van vertrouwen. Laat de zendmast van Hilversum ook de zendmast voor THETA zijn.”
De lancering trok circa 120 bestuurders, beleidsmakers en media-experts. In oktober starten drie thematische werkgroepen onder leiding van kwartiermakers Rob van Beek en Tjeerd de Boer. Daarmee zet THETA de eerste concrete stappen richting een breed Europees ecosysteem rond betrouwbare informatie en verantwoord datagebruik.