Waar, wanneer en waarom flitsen we eigenlijk? Volgens onderzoekers van de Universiteit Hasselt kan kunstmatige intelligentie dat beter beantwoorden dan willekeurige controles en vaste flitspalen. De universiteit start daarom met een nieuwe leerstoel om te onderzoeken hoe AI kan helpen bij verkeershandhaving, niet om méér boetes uit te delen, maar om ze zinniger te maken.
De leerstoel komt er samen met techbedrijf Tatweer, dat zich bezighoudt met slimme steden en dataverwerking. Professor Ansar Yasar, die het onderzoeksproject leidt, benadrukt dat de kern van het onderzoek niet gericht is op strengere controle, maar op gerichtere interventies: handhaving die daadwerkelijk het verschil maakt in verkeersveiligheid. “Het systeem moet meerdere overtredingen tegelijk herkennen”, zegt hij tegen VRT NWS. Denk aan snelheidsovertredingen, roodlichtnegaties, fout parkeren of gevaarlijk rijgedrag.
Flitsen
Het voorgestelde AI-systeem moet verder gaan dan alleen vastleggen of iemand te hard rijdt. De technologie combineert gegevens zoals ongevallenstatistieken, verkeersstromen, ontwerp van wegen en camerabeelden. Met die informatie kan AI voorspellen waar overtredingen het meeste risico opleveren en vooral wanneer handhaving het meeste nut heeft. Zo kan in de buurt van scholen extra toezicht worden ingepland tijdens haal- en brengtijden, in plaats van willekeurige controles gedurende de dag.
Met andere woorden: flitsen met een reden. De universiteit ziet dit als een manier om het draagvlak voor controles te vergroten. Want wie gelooft dat handhaving tot meer veiligheid leidt in plaats van tot een snelheidsjacht op inkomsten, zal die handhaving eerder steunen.
Privacy van burgers
Toch schuilt er een gevoelig punt in deze aanpak: de privacy van burgers. Het onderzoek benadrukt dat de inzet van AI nooit zomaar een vrijbrief mag worden om data te verzamelen. De leerstoel draagt daarom een toepasselijke naam: AI-Powered Automated Enforcement in Smart Cities: Balanced Safety, Efficiency and Privacy. De bedoeling is om gegevens te anonimiseren en niet op te slaan, zodat verkeersveiligheid niet ten koste gaat van individuele vrijheid.
AI in verkeersbeleid
De inzet van AI in verkeersbeleid staat nog in de kinderschoenen, maar als de onderzoekers gelijk krijgen, kan de toekomst van verkeershandhaving minder draaien om straffen — en meer om slimmer beschermen. Flitspalen die niet lukraak klikken, maar weten wanneer het ertoe doet. Dat zou pas een boete met nut zijn.