Het elektriciteitsverbruik van Nederlandse datacentra blijft fors toenemen en heeft inmiddels een niveau bereikt dat vergelijkbaar is met dat van bijna twee miljoen huishoudens. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In 2024 verbruikten de circa tweehonderd datacentra in Nederland gezamenlijk ongeveer 5100 gigawattuur (GWh) aan elektriciteit. Daarmee waren zij goed voor bijna vijf procent van het totale stroomverbruik in ons land.
Stroomverbruik
Om deze cijfers in perspectief te plaatsen: Nederland telt ruim 8,2 miljoen woningen. Het stroomverbruik van datacentra komt dus neer op bijna een kwart van het verbruik van alle huishoudens samen. Het gaat hierbij uitsluitend om datacentra van grote cloudproviders en technologiebedrijven. Voorbeelden zijn het omvangrijke datacentrum van Microsoft in Middenmeer, Noord-Holland, en de faciliteiten van Google in de Eemshaven in Groningen.
Datacentra die in eigen beheer zijn van organisaties zoals universiteiten, onderzoeksinstellingen en ziekenhuizen zijn niet meegenomen in de cijfers van het CBS. Het daadwerkelijke elektriciteitsverbruik dat gemoeid is met dataopslag en digitale infrastructuur ligt in de praktijk dus waarschijnlijk nog hoger.
Groei in hoog tempo
De cijfers laten zien dat het stroomverbruik van datacentra de afgelopen jaren sterk is gestegen. Vergeleken met 2021 nam het elektriciteitsgebruik met maar liefst 37 procent toe. In dat jaar waren datacentra nog verantwoordelijk voor ongeveer 3,3 procent van het totale Nederlandse stroomverbruik. Terugkijkend naar 2017 was dat aandeel zelfs nog maar circa 1,5 procent. De groei verloopt dus in een hoog tempo.
Schaalvergroting
Een belangrijke oorzaak van deze stijging is de schaalvergroting binnen de sector. Bestaande datacentra zijn uitgebreid en nieuwe, grotere faciliteiten zijn gebouwd. Van de ongeveer tweehonderd datacentra in Nederland behoren er zo’n 45 tot de categorie groot, wat betekent dat zij elk meer dan 10 GWh per jaar verbruiken. Juist deze grote centra zijn verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van de groei.
Daar komt bij dat de sector nog lang niet uitgegroeid is. Microsoft heeft plannen om zijn datacentrum in Middenmeer verder uit te breiden, onder meer vanwege de toenemende vraag naar dataopslag en de explosieve groei van toepassingen op basis van kunstmatige intelligentie. Ook Google blijft investeren in Nederland. Onlangs opende het bedrijf een nieuw datacentrum in Winschoten, het derde van Google op Nederlandse bodem.
Maatschappelijke debat
De cijfers onderstrepen hoe sterk de digitalisering, cloud computing en AI de Nederlandse energiehuishouding beïnvloeden. Tegelijkertijd voeden zij het maatschappelijke debat over netcapaciteit, duurzaamheid en de vraag hoe deze snelgroeiende sector in balans kan blijven met andere gebruikers van elektriciteit.