Steeds meer veelbelovende Nederlandse startups overwegen hun bedrijf te verplaatsen naar het buitenland. Dat blijkt uit een peiling van de Dutch Startup Association (DSA), de onafhankelijke vertegenwoordiger van startups in Nederland. Van de ondervraagde ondernemers zegt 37 procent dat het (zeer) waarschijnlijk is dat zij binnen twee jaar hun activiteiten buiten Nederland zullen voortzetten. Slechts 41 procent acht dat onwaarschijnlijk, terwijl 22 procent neutraal blijft.
De peiling is uitgevoerd onder 45 startups die het afgelopen jaar succesvol risicokapitaal hebben opgehaald, goed voor ongeveer dertien procent van alle Nederlandse startups met recente financiering. De ondervraagde bedrijven vertegenwoordigen verschillende groeifases, van vroege seed-startups tot scale-ups met tientallen medewerkers.
Gebrek aan kapitaal en te veel regels
In gesprekken met DSA noemen ondernemers drie hoofdredenen voor hun vertrekplannen: een gebrek aan concurrerend investeringskapitaal, een gefragmenteerde Europese markt en overmatige regeldruk.
Volgens de DSA is het voor startups in Nederland en Europa “aanzienlijk moeilijker” om kapitaal op te halen dan in de Verenigde Staten of Azië. Vooral in de groeifase — waar bedrijven juist de sprong willen maken naar schaalvergroting — stokt de financiering. Uit het recente kwartaalrapport van DSA blijkt dat het aantal investeringen in Nederlandse startups zich momenteel op het laagste niveau in vijf jaar bevindt.
Buitenland
Daarnaast blijft de Europese interne markt in de praktijk verre van eenduidig. Startups die snel internationaal groeien, botsen tegen talloze verschillen in wetgeving en handelsregels. Volgens het IMF liggen de kosten van handelsbarrières binnen Europa nog altijd rond de 44 procent voor goederen en zelfs 110 procent voor diensten, fors hoger dan de vijftien procent in de Verenigde Staten.
Ook regelgeving vormt een struikelblok. Ondernemers klagen over een woud aan onduidelijke, inconsistente en per land afwijkende regels, blijkt uit het Danish Entrepreneurs TTIR-onderzoek (2024).
Dreigende leegloop
Volgens de DSA leiden die factoren ertoe dat snelgroeiende bedrijven zich steeds vaker buiten Europa vestigen. Van enkele bekende Nederlandse startups is al bekend dat zij deels zijn uitgeweken naar het buitenland.
De organisatie waarschuwt bovendien dat het zogeheten ‘28e regime’ — een voorstel van de Europese Commissie om één uniforme juridische entiteit voor startups te creëren — zijn doel dreigt te missen. De huidige plannen zouden de verschillen tussen EU-lidstaten juist vergroten, waarschuwen DSA en andere Europese startupverenigingen.
Vervolgonderzoek
De DSA kondigt aan binnenkort vervolgonderzoek te publiceren, waarin dieper wordt ingegaan op de specifieke obstakels voor Nederlandse en Europese startups. “Dit is geen incident, maar een trend”, aldus de organisatie. “Als we niets doen, lopen we het risico dat de volgende generatie innovatieve bedrijven elders groot wordt.”