Hoe ga je om met een bewoner die soms ineens, ogenschijnlijk uit het niets, bijtgedrag vertoont? Dat vroegen begeleider Eline en haar collega’s zich af. Hun manager opperde om met de HUME van Mentech aan de slag te gaan. Deze techniek maakt gebruik van een slimme sok die inzicht geeft in de spanningsopbouw bij bewoners. Om zo hun gedrag beter te begrijpen. En mogelijk escalaties te voorkomen.
Eline werkt al 19 jaar bij Philadelphia, waarvan 13 jaar op een locatie in de regio Groot-Veluwe. Hier is ze onderdeel van een enthousiast en betrokken team. Samen met haar collega’s begeleidt ze zes bewoners met moeilijk verstaanbaar gedrag. Waaronder Laura*, een bewoner die regelmatig bijtgedrag laat zien. Soms zonder duidelijke aanleiding.
Niet direct enthousiast
Eline: ‘Mijn collega’s en ik vroegen ons af: wat zien we over het hoofd? Onze manager vertelde dat ze had gelezen over een slimme sok die het spanningsniveau van bewoners kan meten, waardoor je sneller kunt ingrijpen. Onze eerste reactie was matig enthousiast. We dachten: Hoe kan een sok nou een betrouwbaar beeld geven? Toch zijn we het idee verder gaan onderzoeken. Een medewerker van Mentech, het bedrijf achter de slimme sok, legde ons uit hoe de techniek precies werkt. Daardoor zagen we het steeds meer zitten.’
Omdat Laura zelf niet in staat is om toestemming te geven, gaat Eline in gesprek met haar ouders. ‘Zij moesten hier even goed over nadenken’, vertelt ze. ‘Nadat ik uitlegde dat de pilot ons kan helpen om Laura beter te begeleiden en ze gesprekken hadden gevoerd met onze contactpersoon bij Mentech, gingen ze akkoord. Zo konden we eind mei/begin juni 2022 starten met de pilot.’
Stoplichtsysteem
Tijdens de pilot met de HUME draagt de bewoner een slimme sok en/of een borstband. Beide bevatten biosensoren die je hartslag en de hoeveelheid zweet op je huid meten. Deze gegevens worden geanalyseerd en weergegeven in een app. Eline: ‘De app werkt met een stoplichtsysteem. Groen is ontspannen, oranje is licht gespannen en als de app rood kleurt is er sprake van een escalatie.’
Laura wil geen borstband dragen, maar de sok is geen probleem. Om ervoor te zorgen dat Mentech de app goed kan instellen, maken Eline en haar collega’s de eerste weken veel meldingen. ‘Dat was even een investering’, zegt Eline. ‘We moesten steeds aangeven of ze ontspannen of gespannen was. Maar toen de app eenmaal goed was ingesteld en we aan de slag konden met het stoplichtsysteem werden we steeds enthousiaster.’
Spanning tijdens de busrit
Uit de app blijkt dat Laura vooral gespannen raakt van de prikkels die ze krijgt tijdens de busrit van de woning naar de dagbesteding en terug. Eline: ‘Daar hebben we een ontwikkeldoel van gemaakt: hoe kunnen we haar helpen om de spanning tijdens de busrit te verlagen?’ Het antwoord blijkt simpel: ze geven Laura voortaan een tijdschrift mee om in te bladeren. ‘Dat werkt fantastisch’, vertelt Eline enthousiast. ‘We zien in de app dat ze veel minder gespannen is. Ook op de dagbesteding geven ze aan dat ze anders binnenkomt.’
Om de overgang nog minder stressvol te maken, laten de collega’s op de dagbesteding Laura bij binnenkomst eerst een filmpje kijken op haar iPad. Met een koptelefoon op. ‘Ook een succes’, vertelt Eline. ‘Ze is hierdoor meer ontspannen.’
Op tijd nabijheid bieden
Doordat ze in de app zien wanneer Laura ontspannen en gespannen is, kijken Eline en haar collega’s nu anders naar haar. ‘Voorheen hielden we vooral haar gezichtsuitdrukking in de gaten’, legt Eline uit. ‘Nu zien we dat haar hele lichaamshouding verandert als ze gespannen is.’
Ook weten ze nu dat het helpt om op tijd bij Laura te gaan zitten als de spanning toeneemt. Eline: ‘Als we aan haar zien dat ze onrustig wordt, bieden we haar nabijheid. Daarmee geven we haar een vertrouwd, veilig gevoel. Waardoor de spanning kan afnemen.’
Mooi resultaat
Of het aantal bijtincidenten is verminderd door de HUME? ‘Dat durf ik niet te zeggen’, geeft Eline aan. ‘Er spelen verschillende factoren mee. Zoals een stabiel team. En duidelijke communicatie. Maar het helpt wel dat we haar nu eerder de juiste begeleiding geven. Dankzij de sok kunnen we soms een escalatie voorkomen.’
Ook de ouders van Laura zijn inmiddels overtuigd van de HUME. ‘Zij zijn heel positief’, vertelt Eline. ‘Ze zijn blij dat we dankzij de inzet van de sok samen een aantal doelen hebben bereikt.’
Inzetten wanneer nodig
De pilot met Laura is inmiddels afgerond. Maar dat betekent niet dat Eline en haar collega’s klaar zijn met de HUME. ‘We hebben met onze contactpersoon bij Mentech afgesproken dat de gedragsdeskundige de inzet coördineert’, legt Eline uit. ‘Als wij een concrete vraag hebben waarbij de sok kan helpen, zorgt zij dat we weer kunnen starten. Ik heb al een bewoner in mijn hoofd. We zijn momenteel heel druk met andere dingen, maar als het weer rustiger is hoop ik dat we met haar aan de slag kunnen.’
