In de werkwijze van het zogenaamde hackteam van de politie is op onderdelen verbetering nodig. Dat stelt de Inspectie Justitie en Veiligheid (Inspectie JenV) in een verslag over de hackbevoegdheid van de politie over 2019.
Verder moet de politie een intern kwaliteitssysteem inrichten. Zo kun je tekortkomingen in de hackbevoegdheid op tijd opsporen en verhelpen.
De onderzoekers keken naar alle acht zaken uit 2019, waarbij een speciaal politieteam op afstand binnendrong in bijvoorbeeld laptops of telefoons van verdachten. De politie mag sinds maart vorig jaar op afstand informatie van apparatuur halen. Dat mag echter alleen bij verdenking van een ernstig misdrijf zoals georganiseerde criminaliteit of terrorisme.
Hackbevoegdheid
Ondanks dat het hackteam nog in de opbouwfase zat pakte de politie de nieuwe bevoegdheid goed op. Zij hielden zich aan vrijwel alle wettelijke eisen. Maar de politie heeft niet alle verrichte handelingen volledig vastgelegd. De wet verplicht dat de beeldschermen van het politieteam altijd gefilmd worden. Deze opnames waren in 2019 niet compleet.
Doordat niet alle handelingen volledig zijn vastgelegd, kan de Inspectie JenV niet vaststellen of het team iets onregelmatigs heeft gedaan dat de verkregen gegevens onbetrouwbaar maakt. Op basis van handelingen de wél opgeslagen handelingen, bleek dat er geen aanwijzingen zijn dat het team buiten zijn boekje is gegaan. Het ontbreken van gegevens heeft het inspectieonderzoek wel bemoeilijkt.
Verbeteringen
Volgens de Inspectie zijn er ook verbeteringen nodig om te voorkomen dat het via de hackbevoegdheid verkregen bewijs in rechtszaken ter discussie komt te staan. Benodigde verbeteringen betreffen onder meer de inzet van technische hulpmiddelen en het beheersen van veiligheidsrisico’s.
Na het binnendringen in bijvoorbeeld een telefoon of laptop kan de politie handmatig of met speciale software bewijs verzamelen op het apparaat van een verdachte. Als zij die software gebruikt, moet deze als ‘technisch hulpmiddel’ worden goedgekeurd door een apart aangewezen keuringsdienst. Dat gebeurt bij voorkeur vóórdat de actie plaatsvindt maar kan ook daarna. Het hackteam gebruikte in zes zaken technische hulpmiddelen die niet vooraf waren goedgekeurd.
Achteraf
Bij vijf zaken vroeg de politie in 2019 in het geheel niet om keuring. In één geval kwam die vraag achteraf en kwam er alsnog geen goedkeuring. In dat geval moeten betrouwbaarheid en herleidbaarheid van de verkregen gegevens volgens de wet op een andere manier zijn veiliggesteld.
Dit soort aanvullende waarborgen vond de Inspectie JenV echter niet. Dat wil niet zeggen dat die er niet waren. Een officier van justitie die de politie een bevel voor digitaal binnendringen geeft, kan andere waarborgen treffen die niet door de politie worden uitgevoerd. De Inspectie JenV houdt geen toezicht op het handelen van een officier van justitie, dus dat blijft buiten zicht.
Diverse beveiligingsmaatregelen moeten voorkomen dat de verkregen gegevens in verkeerde handen vallen. De politie heeft echter niet getest hoe effectief alle getroffen maatregelen samen zijn. Dat moeten ze wel doen.
