Betere gegevensuitwisseling tussen overheidsinstanties, als gemeenten, politie, Openbaar Ministerie en de Belastingdienst. Dit is de kern van het wetsvoorstel gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (WGS) van minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid. Vandaag werd het mede namens minister Dekker voor Rechtsbescherming, bij de Tweede Kamer ingediend.
Doel ervan is bestrijding van ernstige en ondermijnende criminaliteit. Overheden moeten volgens Grapperhaus gegevens daarover makkelijker met elkaar kunnen uitwisselen. Wel komen er aanvullende waarborgen om te zorgen voor goede bescherming van de privacy.
Wettelijke grondslag
Momenteel ontbreekt een specifieke wettelijke grondslag voor onderlinge gegevensverwerking. Daarom is er in veel opzichten onduidelijkheid over de bestaande juridische mogelijkheden om informatie met meerdere overheidsorganisaties te delen en gezamenlijk te verwerken.
Grapperhaus wil met dit wetsvoorstel een duidelijk juridisch kader bieden voor gezamenlijke gegevensverwerking. Het voorstel houdt de deur op een kier voor iormatie-uitwisseling met private partijen. De minister denkt dan bijvoorbeeld aan banken.
Op dit moment hebben overheidsorganisaties slechts beperkte mogelijkheden om een gezamenlijke data-analyse uit te voeren met elkaars gegevens. Dat is vooral een probleem bij bestrijding van productie, handel en doorvoer van synthetische drugs, cocaïne, heroïne en hennep. Verder gaat het ook om het witwassen van de crimineel geld en de aanpak van fraude. De regering stelt dat gezamenlijke, domein-overstijgende gegevensverwerking een belangrijk middel is om snel criminele netwerken en hun sleutelfiguren in beeld te brengen.
Private partijen
Ook bij de gegevensuitwisseling met private partijen zijn er knelpunten. Bijvoorbeeld om de kennis bij het bedrijfsleven over nieuwe ontwikkelingen, risico’s en technieken, beter te benutten. Zo spelen banken bijvoorbeeld een cruciale rol bij de bestrijding van financieel-economische criminaliteit.
Het wetsvoorstel neemt deze knelpunten weg en geldt voor samenwerkingsverbanden. Het begint met gezamenlijke gegevensverwerking van vier bestaande samenwerkingsverbanden. Dit zijn het Financieel Expertisecentrum (FEC), de Infobox Crimineel en Onverklaarbaar Vermogen (iCOV), de Regionale Informatie- en Expertisecentra (RIEC’s) en de Zorg- en Veiligheidshuizen (ZVH’s).
Zij werken samen voor de integrale aanpak van integriteitsrisico’s van het financiële stelsel, witwas- of fraudeconstructies, georganiseerde criminaliteit en complexe problemen rond personen in de zorg en veiligheid.
Hierdoor wordt zowel de informatieverstrekking aan, maar ook verwerking van gegevens binnen die samenwerkingsverbanden makkelijker. En ook de verstrekking van informatie vanuit zo’n verband aan een deelnemer of, onder specifieke voorwaarden, aan een derde.
Om flexibel te kunnen zijn, wil Grapperhaus ook nieuwe samenwerkingsverbanden makkelijker gegevens laten uitwisselen. Die worden dan bij algemene maatregel van bestuur (amvb) aangewezen. In zo’n amvb staat nauwkeurig omschreven wat het doel is van de samenwerking en welke specifieke regels gelden voor de verwerking van gegevens. Het parlement zal hierbij vooraf worden betrokken.
