Digitale producten en diensten
Het gebruik van digitale producten en diensten binnen de gezondheidszorg evolueert momenteel razendsnel. Tijdens de laatste Gartner ITxpo in Barcelona, afgelopen november, sprak research director van Healthcare, Mike Jones, over de wijze waarop digitale innovaties van producten en diensten de gezondheidszorg op zijn kop gaan zetten. ICT/Zorg was erbij.
Zorgleveranciers proberen een verbinding aan te gaan met de zorgconsument. Digitale producten en diensten (DPD) zijn hiervoor bij uitstek geschikt. (Zie ook het interview met Erik Gerritsen in deze editie.) Dat klinkt eenvoudiger dan het is, want hier zijn veel partijen bij betrokken, zoals de geldverleners, verzekeraars, overheidsinstanties, onderzoeksorganisaties enzovoort. “Bovendien,” vertelt Jones, “worden niet alleen digitale producten en diensten aangeboden, maar ook thuiszorg, medicijnverstrekking, telezorg, virtuele zorg en nog veel meer. Daar komt dan nog bij dat we niet met één soort consument te maken hebben. Sommige hebben een chronische ziekte, anderen een acute hulpvraag en allen komen van verschillende sociale achtergronden met hun specifieke situaties. Gooien we dan ook nog eens de werkgevers in de mix en digitale marktspelers, dan wordt het een buitengewoon complex geheel. Om deze chaos werkbaar te houden, is het zaak om in deze veelheid van elementen enige ordening aan te brengen. Noem het een framework dat ons helpt bij het kijken naar deze digitale producten en diensten.”
Een langer zorgpad
Een traditioneel zorgpad gaat van start wanneer de consument een gezondheidsklacht heeft. Deze persoon zoekt hulp bij het zorgsysteem, waar medici informatie verzamelen, wat na evaluatie leidt tot een diagnose en een behandelplan. “Je kunt digitale producten en diensten dus bekijken als hulpmiddelen binnen dat zorgpad”, zegt Jones. “Maar met deze DPD kunnen we de consument ook in een vroeger stadium bereiken, om zo hun gezondheid preventief op peil te houden. Dat kan tevens nadat het traditionele zorgpad is afgerond. Met de huidige DPD kunnen wij in contact blijven met de consument, zodat ze actief aangespoord worden hun gedrag en leefstijl ten goede aan te passen. Het zorgpad wordt als het ware verlengd aan het begin en aan het einde. Door risico’s in een vroeger stadium te detecteren, kan eerder worden ingegrepen met waarschijnlijk betere resultaten. DPD leveren dus nieuwe waarde, wat uiteindelijk zal leiden tot betere en betaalbaarder zorg.”
‘Digital first’
Volgens Jones moeten we daartoe het huidige gefragmenteerde systeem transformeren naar een meer verbonden zorgsysteem. “In plaats van zorg te benaderen als losstaande episodes, moet het toe naar een globaler beeld van iemands gezondheid en welzijn. Meer gepersonaliseerd en pro-actiever. Het wordt hoog tijd dat wij een ‘digital first’ zorgsysteem omarmen.”
Als voorbeeld noemt Jones Mount Sinai Health System in New York die het Livongo platform inzet. Dit managementsysteem voor diabetespatiënten monitort continu het glucoseniveau van de ongeveer 200.000 deelnemers. Via hun smartphone krijgen ze signalen dat ze bijvoorbeeld moeten bewegen of een stuk fruit moeten eten. In de twee jaar dat het programma nu loopt heeft 55 procent van de patiënten hun diabetes zodanig onder controle gekregen dat ze geen insuline meer nodig hebben.
“Nu is niet één diabetespatiënt hetzelfde”, weet Jones. “Er zijn ook diverse DPD beschikbaar voor diabetici die last hebben van hypertensie of kampen met overgewicht. Ook is er preventieve zorg beschikbaar, zodat patiënten in de pre-diabetische fase niet verslechteren naar type 2. Het is moeilijk om hier het overzicht te behouden. Hoe verbinden we het complexe aanbod van de producten en services zo efficiënt mogelijk met de complexe diabetesgemeenschap? Dit vraagt om een ‘connected zorgpad’.”
Zes categorieën
“Het klinkt als een dooddoener”, geeft Jones toe, “maar allereerst moet de zorgconsument in het centrum worden gezet. Zij/hij maakt de beslissingen omtrent haar/zijn gezondheid. Het spreekt eigenlijk voor zich dat het aanbod van DPD voor een positieve en naadloze ervaring moet zorgen. Vervolgens moet de consument worden geactiveerd deze DPD te gaan gebruiken. En tot slot zou de consument tot een duurzame gedragsverandering – andere eetgewoonten, meer lichaamsbeweging – moeten worden gestimuleerd.”
Het connected zorgpad wordt geschraagd door zes categorieën van DPD. 1) DPD voor welbevinden, waarbij mensen worden geïnformeerd en onderwezen omtrent de status van hun gezondheid. 2) DPD voor preventie helpen mensen hun vermijdbare en niet-vermijdbare risicofactoren te managen. 3) Klinisch en therapeutisch bewezen diagnose DPD meten iemands waardes, op basis waarvan een diagnose kan worden bepaald. 4) Zorgmanagement DPD helpen consumenten betrokken te blijven bij het zorgsysteem voor die duurzame gedragsverandering. 5) Herstellende DPD die patiënten helpen bij het individuele herstel van een acute ziekte of medische procedure. 6) Therapeutische DPD die mensen ondersteunen bij het bestrijden van hun klachten onafhankelijk van of complementair aan andere zorg.
Anticipatievermogen
De digitale disruptie in de gezondheidszorg zal er onder meer toe leiden dat het businessmodel drastisch moet worden herzien. DPD zullen de zorg bijvoorbeeld voor een belangrijk deel buiten de muren van de zorginstelling brengen. Ook vereisen DPD andere ict-ondersteuning, waarbij projectmanagement rondom producten zal verschuiven naar productmanagement. Daarnaast zijn privacy, datagebruik en toestemming belangrijke aandachtsgebieden binnen dit verhaal. “Om ons gedegen voor te bereiden op deze toekomst,” vertelt Jones, “moeten we accepteren dat de keuzes van de zorgconsument doorslaggevend zijn. De zorg zal zich aan hen moeten aanpassen, en niet andersom. De taak om hen te begeleiden in de veelheid aan mogelijkheden, ligt grotendeels bij de zorg. Samenwerking met geldverleners, verzekeraars en onderzoeksinstellingen is essentieel om tot dat connected zorgpad te komen. In essentie komt dit alles neer op het creëren van waarde uit de chaos. De mate waarin een zorginstelling hierop kan anticiperen, bepaalt uiteindelijk of de instelling zal overleven, sterven of floreren.”
[1] VWS Secretaris-generaal Erik Gerritsen roept op: “Blijf niet aan de zijlijn staan, maar doe mee”
