Artificiële Intelligentie (AI), de denkende computer, wordt steeds vaker gebruikt in de zorg. Martijn Schut, hoogleraar Translationele AI in de Laboratoriumgeneeskunde bij de afdeling Klinische chemie, sprak afgelopen vrijdag zijn oratie ‘Beter met bytes’ uit. Die dag is ook het Translationeel AI Laboratorium (TrAIL) geopend, dat zich richt op onderzoek en het gebruik van kunstmatige intelligentie in het laboratorium en in de zorg.
AI in het lab
Met ‘beter’ doelt Schut op het beter maken van patiënten. Maar ook op het verbeteren van de manier van werken in het lab en in de zorg. Met ‘bytes’ bedoelt hij slimme technologie, in het bijzonder AI, het vermogen van computeralgoritmen om conclusies te trekken zonder directe menselijke bemoeienis. Artsen gebruiken AI al als ondersteuning bij medische beslissingen, maar AI kan meer, bijvoorbeeld in het lab. Schut houdt zich dan ook bezig met de vraag hoe wetenschappelijke AI-ontdekkingen snel terecht kunnen komen in het lab en in de zorg, en hoe ze daar goed en betrouwbaar aan het werk kunnen.
Algoritme bij laboratoriumtest
Amsterdam UMC maakt al op verschillende manieren gebruik van AI, ook in het lab. Door gebruik te maken van AI verbeterde bijvoorbeeld de hielprikscreening van een aangeboren schildklierziekte. Hierdoor worden er minder kinderen onterecht doorverwezen voor nader onderzoek. Dit, terwijl er geen patiënten gemist worden. Ook wordt kunstmatige intelligentie ingezet bij de behandeling van patiënten met reumatoïde artritis. Deze patiënten krijgen altijd eerst het effectieve, veilige en goedkope geneesmiddel methotrexaat voorgeschreven. Maar methotrexaat werkt niet bij iedereen. Een algoritme kan voorspellen wie er niet op dit middel zal reageren. Zo kan men meteen andere medicatie voorschrijven.
Tijd en kosten besparen
Bij het vaststellen van dementie bij een patiënt kan een wiskundige formule op basis van vijf bloedwaarden het verloop van cognitieve achteruitgang duiden en de ziekte van Alzheimer voorspellen. Ten slotte wordt in het laboratorium het aantal onnodige bloedkweken bij het vaststellen van een infectie beperkt met behulp van AI. In plaats van de ‘gouden standaard bloedkweek’ die 24-72 uur duurt, kan het algoritme op basis van demografische gegevens, vitale functies, medicatie en laboratorium- en radiologieresultaten de uitkomst van de bloedkweek voorspellen met een nauwkeurigheid van bijna 80%. Dit zijn allemaal voorbeelden van hoe er met Artificiële Intelligentie beter en sneller getest kan worden met informatie die er al is. Dit bespaart tijd en kosten.
Onbekend maakt onbemind
Hoe meer gegevens het algoritme krijgt, hoe beter het zijn werk kan doen. Maar zowel medewerkers van het laboratorium als van de kliniek denken bij onderzoek en bij werk met patiënten te weinig aan AI-modellen. Dit, omdat het te ingewikkeld lijkt. Schut ziet het als zijn taak om hier verandering in te brengen. “’Onbekend maakt onbemind’ kan de reden zijn dat men te weinig gebruik maakt van complexe AI-modellen. Een taak voor ons om dat gospel te verkondigen.”
Meer informatie is te vinden in het dossier ‘kunstmatige intelligentie‘.
