De Nederlandse overheid heeft centrale coördinatie voor hun datastrategie nodig. Dit moet de manier waarop overheidsinstanties omgaan met data beter stroomlijnen. Nu is dat te versnipperd.
Dat blijkt uit onafhankelijke onderzoek van WPI Economics in opdracht van Splunk. Daaruit blijkt dat Nederland grote vooruitgang boekt in de manier waarop overheidsinstanties data gebruiken om sociaaleconomische uitdagingen op te lossen. Daarbij is wel centrale coördinatie nodig.
Nederland hoort tot de absolute wereldtop als het gaat om data governance. Met sterke prestaties op het gebied van de beschikbaarheid van data, transparantie van persoonsgegevens en dataveiligheid heeft Nederland een solide basis om op voort te bouwen.
Hoewel er voldoende bewijs is dat Nederland de ambitie heeft om een datagedreven overheid te zijn, is de aanpak volgens de onderzoekers te versnipperd. Nederland is te afhankelijk van de private sector als het gaat om data innovatie. De beleidsvorming wordt grotendeels gedreven door publiek-private samenwerkingen, terwijl er geen nationale coördinatie is. De Nederlandse overheid heeft dus baat bij een meer centrale coördinatie voor haar datastrategie en innovatie.
Landelijke datasets
Terwijl andere landen achterblijven, spant Nederland zich in om het delen van data te verbeteren door data van gemeenten te integreren in gedeelde landelijke datasets. De Nederlandse overheid houdt zich bezig met nieuwe technologieën zoals Artificial Intelligence via publiek-private samenwerkingen. Echter kan het gebrek aan investeringen in de publieke sector ervoor zorgen dat innovaties in Nederland worden vertraagd.
Data-innovatie voor beleidsvorming gaat nu grotendeels via publiek-private samenwerkingen. Er is geen mogelijkheid om de nationale overheid op dit gebied te coördineren en te sturen. Door deze versnippering en de klemtoon op de private sector ontbreekt het Nederland aan voldoende strategische focus op data om de categorie van de ‘Delivering’ (uitvoerende) landen te halen.
Er is in ons land wel een sterke basis voor data governance die het kan gebruiken als fundament voor het opbouwen van een datadividend. Een van de aanbevelingen is dat de Nederlandse overheid baat zou hebben bij een sterkere nadruk
op centrale coördinatie van datastrategie en innovatie.
Aanbevelingen
• Lanceer een ‘Data-innovatie voor beleidsvormingsuitdaging’. In missiegericht innovatiebeleid signaleert
de rijksoverheid uitdagingen waarvoor verschillende sectoren moeten samenwerken en organiseert zij
prijsvragen voor innovators. De Nederlandse overheid kan een uitdaging lanceren waarbij men oplossingen
zoekt voor de belangrijkste problemen waarmee de overheid wordt geconfronteerd, zoals de kosten van de
energiecrisis, klimaatverandering, gezondheid en welzijn enz., op basis van innovatief gebruik van data, en kan
de beste voorstellen financieren. Naast het directe voordeel van de geselecteerde innovaties, zou dit initiatief
ook het belang van data-innovatie bij beleidsvorming benadrukken en capaciteiten opbouwen binnen en
samenwerkingsverbindingen tussen afdelingen.
• Creëer een coördinerend orgaan voor data-innovatie op dat belast is met het monitoren, aanmoedigen en
delen van de best practices bij het gebruik van data voor beleidsvorming. Hoewel Nederland ervoor koos om geen
nationale functie van Chief Data Officer te hebben, kan dit orgaan een aantal voordelen van die functie bieden. Er
is een uitstekende innovatie gaande bij Nederlandse overheidsinstanties zoals het Datalab van Rijkswaterstaat. Het
volgen en delen van die acties kan Nederland helpen om voortgang te boeken bij het dichten van de datakloof.
• Blijf focussen op de openheid van data. Dit is het enige gebied van data governance waar volgens onze
kwantitatieve analyse nog wat werk aan de winkel is. Dit is echter al een belangrijk aandachtspunt van de Data
Agenda Overheid, en we verwachten dat de statistieken dienovereenkomstig zullen verbeteren. Een kleine
aanpassing van de focus op het delen van data uit de publieke sector, als aanvulling op de huidige klemtoon op de
private sector, kan de overheid in staat stellen verder te bouwen op de bestaande sterke fundamenten voor data
governance
Lees ook:
- Kabinet presenteert strategie digitale economie
- MvR Digital Workforce maakt het omgevingsdiensten gemakkelijk
