Uit een recente enquête van Gartner blijkt dat 46% van de CIO’s binnen de overheid hun moderniseringsinvesteringen het afgelopen jaar heeft vertraagd, gepauzeerd of herbekeken. Nog opvallender: 30% werkt nog steeds met kernapplicaties waarvan de oudste ouder zijn dan tien jaar. Daarmee lijkt de moderniseringsgolf die de publieke sector de voorbije jaren in beweging bracht te vertragen.
Volgens Robert Stoneman, research director bij Gartner dat de cijfers recent publiceerde, is zo’n vertraging niet zonder gevolgen. “Efficiëntie is voor overheids-IT vandaag een missiekritieke doelstelling, maar financiële en personele beperkingen zorgen ervoor dat veel moderniseringsprojecten worden uitgesteld,” zegt hij in zijn analyse.
Een echte besparing is dat volgens hem alvast niet. “We spreken over een kortetermijnoplossing die op lange termijn meer kost. Door te wachten neemt de zogenaamde technical debt toe, en dat verhoogt de kans op storingen in essentiële publieke diensten.”
Niet zien als één groot project
Die technical debt – die verwijst naar de extra inspanning of kosten omdat verouderde (of snel gebouwd)e IT-systemen later moeten worden hersteld, herbouwd of vervangen – is intussen een structureel probleem. Oude systemen vragen steeds meer onderhoud en zijn vaak niet ontworpen met moderne beveiligings- of integratievereisten in het achterhoofd. Daardoor wordt elke nieuwe digitale dienst duurder en complexer om uit te rollen.
Het zit vaak in de benadering, vindt de Gartner-analist. “CIO’s moeten af van het idee dat modernisering één groot project is,” benadrukt Stoneman. “Door een continue moderniseringsaanpak te hanteren, kunnen ze stap voor stap verbeteren zonder de dienstverlening in gevaar te brengen.”
Landschap in kaart brengen
Ook Joris Vertommen, director applications bij Cegeka, ziet die trend in de praktijk. De besparingsdruk bij overheden, met druk op begrotingen, is reëel. “Maar het uitstellen van modernisering vergroot juist die technical debt. En dat maakt besparen op lange termijn net moeilijker.”
Volgens Vertommen is het cruciaal om de modernisering van het applicatielandschap niet te benaderen als een alles-of-nietsverhaal. “Kijk waar je oude systemen écht pijn doen, en pak die eerst aan. Daarna neem je het volgende knelpunt onder handen. Zo spreid je kosten, beperk je risico’s en boek je zichtbaar resultaat.” De eerste stap, zegt hij, is inzicht. “Je begint met een scan van je applicatielandschap: welke systemen ondersteunen welke diensten, waar zitten de pijnpunten, en hoe draagt elk systeem bij aan de doelstellingen van je organisatie? Op basis daarvan kun je een businesscase bouwen die aantoont hoe het vernieuwen van kernsystemen bijdraagt aan een efficiëntere werking.”
Bredere doeleinden
Die zakelijke onderbouwing is ook volgens Gartner essentieel. Alleen zo kunnen overheids-CIO’s anderen overtuigen dat investeringen in modernisering niet louter technologische vernieuwing zijn, maar bijdragen aan de kernmissie van de overheid: betrouwbare, veilige en efficiënte dienstverlening aan burgers.
Het is dus een kwestie van onderbouwen. “Overheidsorganisaties moeten hun moderniseringsstrategie koppelen aan bredere beleidsdoelen”, benadrukt Stoneman. “Wanneer CIO’s de waarde van IT kunnen vertalen naar maatschappelijke impact, wordt de kans groter dat budgethouders blijven investeren.”
Weerbarstige realiteit
Toch blijft de realiteit weerbarstig. Krappe begrotingen en complexe aanbestedingsprocedures vertragen de vooruitgang, terwijl de druk om te digitaliseren blijft toenemen.
De roep om efficiëntere processen en beter databeheer wordt luider, maar zonder vernieuwing van de onderliggende systemen dreigt die ambitie te stranden. “De uitdaging is groot, maar het momentum blijft,” zegt Stoneman. “Met een continue moderniseringsaanpak kunnen overheden de stap zetten van onderhoud naar echte vernieuwing.”