De gemeente Enschede krijgt een boete van 600.000 euro van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) vanwege wifitracking. De gemeente tekent bezwaar aan en noemt de boete disproportioneel.
Enschede gebruikte wifitracking in de binnenstad en daarmee kon de gemeente winkelend publiek en mensen die in de binnenstad wonen of werken volgen. Ze begonnen ermee in 2017. De bedoeling was om via sensoren de drukte in de binnenstad te meten. De gemeente huurde een bedrijf in dat is gespecialiseerd in het tellen van passanten.
Er kwamen in 2018 meetkastjes in de winkelstraten die wifisginalen van de mobiele telefoons van passerende mensen opvingen. De telefoon van iedereen die langs kwam werd apart geregistreerd met een unieke code. Door te tellen hoeveel telefoons op een bepaald moment rond een meetkastje zijn, weet je hoe druk het is. Houd je over een langere periode bij welke telefoon langs welk meetkastje komt, dan verandert dit ‘tellen’ in het volgen van mensen.
Dat laatste is volgens AP gebeurd en dat is tegen de wet. De privacy van burgers was dus niet goed gewaarborgd, omdat zij konden worden gevolgd zonder noodzaak. De overtreding begon in mei 2018. De interventie van de AP was aanleiding voor de gemeente om op 1 mei 2020 te stoppen met wifitracking.
Intentie
Het was niet de intentie van de gemeente om individuen te volgen. De AP vond ook geen aanwijzingen hiervoor. Maar alleen het inzetten van wifitracking die dit mogelijk maakt, is op zichzelf al een ernstige overtreding van privacywet AVG.
“Als je mensen via hun telefoon kunt volgen, is dat heel kwalijk”, zegt AP-vicevoorzitter Monique Verdier. “Want iedereen heeft het recht om vrij en onbespied over straat te gaan. Zonder dat de overheid of een andere partij kan meekijken of noteren wat je doet. Dat past bij onze vrije en open samenleving. Het is niet de bedoeling dat iemand kan volgen welke winkel, arts, kerk of moskee we bezoeken. Dat is privé en dat moet privé blijven. Zodat mensen zichzelf kunnen zijn, zonder zich geremd te voelen door mogelijke registratie. Om drukte in de binnenstad te meten, moet een systeem mensen téllen. Niet volgen.”
De gemeente en twee betrokken bedrijven hadden toegang tot de data. Verdier: “Met die data kon je dus mensen volgen door de binnenstad van Enschede. Op een rustig moment zie je precies wie bij welke code hoort. Of kijk naar een patroon: komt iemand elke dag om 08.00 uur op dezelfde plek aan? En gaat zij of hij om 17.00 weer weg? Dan is het dus iemand die daar werkt.”
Wie wifitracking wil inzetten moet aan strenge eisen voldoen. In de meeste gevallen is het verboden. Bedrijven en gemeenten kunnen voor meer informatie over de inzet van wifitracking terecht op de website van de AP. De AP raadt gemeenten aan hun voorgenomen of lopende projecten met wifitracking nog eens goed tegen het licht te houden.
Lees ook:
- Informatieveiligheid nog niet op orde in Utrecht
- Zorg voor de toekomst
