Ik lees de zesde geheel herziene druk van De kunst van succesvol ondernemen, geschreven door de rasondernemers in ICT Piet Mars en Ton van der Veldt. Het boek gaat over ‘Ondernemingsprocesbeheer’ en leest net zo gemakkelijk weg als de erotische bestseller Vijftig Tinten Grijs van Erika Leonard, al zijn de onderwerpen totaal verschillend.
Piet en Ton hebben met AFAS Software een van de meest succesvolle ICT-ondernemingen van de laatste twintig jaar opgebouwd, dus zij hebben bewezen de kunst te verstaan. En zij niet alleen. Uit mijn jaarlijkse overzicht van 100 ICT-ondernemingen blijkt dat diverse anderen die kunst ook verstaan. In ieder geval komen de AFAS-mannen binnenkort voor een interview naar Meppel, dus ik moet grondig lezen wat zij precies beweren. Daarbij komt dat zij voor het fatsoeneren van hun gedachten de hulp hebben ingeschakeld van hun eigen directeur marketing Truus Koppelaar en ook redactionele ondersteuning krijgen van een adviesbureau op dit gebied. “Succes is maakbaar”, schrijven Mars en Van der Veldt. “Succes is resultaat en het gevolg van visie, goede producten en een goede organisatie. Resultaat is geen doel, maar een gevolg.”
Ik dacht altijd dat resultaat, maximalisatie van de winst nu juist het primaire doel is van ondernemen in de marktsector. Winstgevendheid is de basisvoorwaarde voor de continuïteit van het organisme. Groei van omzet is een middel om marktaandeel en rendement te beveiligen. Visie, goede producten en een goede organisatie behoren tot de randvoorwaarden, het zijn middelen. Maar het staat iedere ondernemer uiteraard vrij andere doelen dan resultaat een hogere prioriteit te geven.
Daar denken Piet en Ton kennelijk radicaal anders over. Zij benoemen zes basispijlers voor succes: 1) anders zijn, 2) krachtig leiderschap, 3) klant centraal, 4) standaardisatie, 5) procesbeheersing en 6) automatisering als kernactiviteit. Met ‘anders zijn’ bedoelen de auteurs het beschikken over onderscheidend vermogen ten opzichte van concurrenten op basis van een visie. De kern waar het om draait is leiderschap, dienend leiderschap vanuit een onderscheidende visie wel te verstaan.
Onlangs zong zanger/componist Jaap Dros in Zael, mijn cultuurzaal aan huis, Jacques Bloems gedicht ‘De Dwaze Maagd’. Het gedicht is geïnspireerd op het Bijbelverhaal van Matteüs. Daarbij kreeg ik de gedachte: ‘Je moet genoeg olie bij je hebben, want als je lamp niet brandt word je niet gezien en bereik je niets.’ Zeker is goed leiderschap onontbeerlijk, maar zonder de juiste brandstof, lees ‘winstgevendheid’, gaat ook dat je niet helpen.
Adriaan Meij is directeur van AME Research, gespecialiseerd in analyse van ICT-ondernemingen en marktsegmenten en hij organiseert kleinschalige cultuur (in Zael) als inspiratiebron voor zakendoen.
