De Consumentenbond heeft samen met zeven andere Europese consumentenorganisaties technologiebedrijf Meta dringend verzocht om af te zien van het gebruik van persoonsgegevens van gebruikers voor de training van kunstmatige intelligentie (AI). In een gezamenlijke brief aan Meta stellen de organisaties dat het voornemen in strijd is met fundamentele consumentenrechten en meerdere Europese wetten, waaronder de privacywetgeving. De organisaties vrezen dat dit precedent schept voor andere techbedrijven om op vergelijkbare wijze persoonlijke data te benutten zonder duidelijke toestemming.
Gebruikersdata
Meta, het moederbedrijf van onder meer Facebook, Instagram en WhatsApp, wil vanaf dinsdag 27 mei automatisch openbare gegevens van Europese gebruikers inzetten om zijn AI-modellen te verbeteren. Het gaat om uiteenlopende gegevens, zoals geüploade foto’s, video’s, onderschriften, teksten en zelfs reacties op berichten van anderen. De Consumentenbond noemt het onaanvaardbaar dat gebruikers zelf actie moeten ondernemen om dit te voorkomen. Consumenten die vóór 27 mei geen bezwaar indienen via hun accountinstellingen, geven volgens Meta stilzwijgend toestemming.
Omgekeerde wereld
“Dat is de omgekeerde wereld”, stelt de Consumentenbond. “Niet de consument moet bezwaar maken, maar Meta moet expliciet en vooraf toestemming vragen.” De organisatie wijst op de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), waarin staat dat toestemming vrij, specifiek, geïnformeerd en ondubbelzinnig moet zijn. Bovendien moet die toestemming op ieder moment ingetrokken kunnen worden. Dat is volgens de Consumentenbond nu niet het geval.
De oproep aan Meta is inmiddels gedeeld met de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) en de Autoriteit Consument & Markt (ACM), die op de hoogte zijn gebracht van de zorgen. De Consumentenbond roept deze toezichthouders op om passende maatregelen te nemen en onderzoekt mogelijke vervolgstappen op nationaal én Europees niveau. Samen met haar Europese zusterorganisaties houdt de bond de ontwikkelingen rond het gebruik van gebruikersdata scherp in de gaten.
Onbegrijpelijk
Volgens de Consumentenbond is het onbegrijpelijk dat een bedrijf van Meta’s omvang op zo’n grote schaal persoonsgegevens mag aanwenden voor commerciële AI-doeleinden zonder transparantie of echte keuzevrijheid voor gebruikers. “Consumenten zijn geen gratis grondstof voor technologische experimenten”, benadrukt de bond.