De digitale veiligheid van Nederland staat op het spel nu de City Deal Lokale Weerbaarheid Cybercrime per 1 januari ophoudt te bestaan. Dat stellen negentien cyberburgemeesters in een dringend pleidooi aan het kabinet. Zij waarschuwen dat het wegvallen van deze tijdelijke samenwerking ernstige gevolgen kan hebben voor de cyberweerbaarheid van burgers en bedrijven, vooral op lokaal niveau.
De City Deal, sinds 2020 actief, financierde lokale en regionale projecten die inwoners digitaal weerbaarder moesten maken. Denk aan de educatieve game Hackshield voor kinderen of re_BOOTCMP, een interventieproject gericht op jonge hackers. Vooral kleinere gemeenten maakten dankbaar gebruik van deze middelen, omdat zij vaak niet beschikken over de capaciteit, kennis en financiën om zelfstandig cyberveiligheid te bevorderen. Nu het Rijk de geldkraan dichtdraait, komt het voortbestaan van deze initiatieven in gevaar.
Cyberburgemeesters
Volgens de cyberburgemeesters is dit onverantwoord in een tijd waarin cybercriminaliteit jaarlijks toeneemt. In 2024 werden maar liefst 2,4 miljoen Nederlanders slachtoffer van digitale misdrijven. Bovendien is Nederland, aldus de AIVD en het NCSC, een permanent doelwit van hybride aanvallen door buitenlandse statelijke actoren. De dreiging is grenzeloos, maar de gevolgen zijn lokaal voelbaar, benadrukt Rian van Dam, burgemeester van Hollands Kroon: “Cyberdreiging houdt zich niet aan grenzen, maar de ellende raakt onze inwoners – financieel en emotioneel.”
Nationale veiligheidsstructuur
In Den Haag ligt de nadruk op de nationale veiligheidsstructuur, maar volgens Marieke Verhagen van NHVeilig begint digitale weerbaarheid juist bij de burger. “Mensen zijn bang om ergens op te klikken. Dat tast hun digitale participatie aan. Structurele ondersteuning is nodig om van digitaal burgerschap een realiteit te maken.”
Cyberweerbaarheidsniveau
De cyberburgemeesters pleiten daarom voor structurele financiering op lokaal niveau. In hun pamflet schrijven zij dat het stopzetten van de City Deal zonder vervangende regeling leidt tot een lager cyberweerbaarheidsniveau, met potentieel schadelijke gevolgen voor de maatschappij. “Dit is niet alleen onwenselijk, maar ronduit gevaarlijk.” Ze roepen het kabinet op om de reeds gereserveerde rijksmiddelen voor maatschappelijke weerbaarheid in te zetten voor een duurzame aanpak van cybercrime op lokaal niveau.