Generatie Z en millennials zijn hun loopbaan gestart tijdens een wereldwijde pandemie en economische crisis, gebeurtenissen die hun verwachtingen van werk fundamenteel hebben gevormd. Uit de veertiende Gen Z en Millennial Survey van Deloitte blijkt dat deze generaties sterk hechten aan werk-privébalans en betekenisvol werk. Opvallend is dat de financiële onzekerheid onder deze jongste generaties werknemers blijft groeien, terwijl hun mentale gezondheid onder druk staat.
Het jaarlijkse onderzoek van Deloitte biedt waardevolle inzichten in de verwachtingen van de jongste generaties op de arbeidsmarkt. Aan de recente editie werkten meer dan 23.000 respondenten uit 44 landen mee, waaronder 507 Nederlandse deelnemers.
Carrièreswitches en flexibiliteit
Een opvallende bevinding is dat een aanzienlijk deel van de jongere generaties niet meer werkzaam is in het vakgebied waarvoor zij zijn opgeleid. Bij millennials in Nederland gaat het zelfs om bijna een derde (32%), terwijl dit bij Gen Z op 20% ligt. De belangrijkste redenen voor deze carrièrewisselingen zijn de beschikbaarheid van banen (34% bij Gen Z), flexibele werkuren (26% bij Gen Z) en het nastreven van nieuwe interesses (24% bij millennials).
Deze trend sluit aan bij eerdere onderzoeken die aantonen dat Generatie Z flexibiliteit eist op de werkplek. Uit een recent YouGov-onderzoek bleek dat ruim 70% van de 18- tot 29-jarigen zou kiezen voor flexibele werktijden en -modellen als ze hun eigen werkomgeving mochten ontwerpen.
Financiële zorgen nemen toe
Hoewel de kosten van levensonderhoud de grootste maatschappelijke zorg blijven voor beide generaties, is een hoger salaris verrassend genoeg geen prominente drijfveer om van baan te wisselen. De zorgen over de kosten van levensonderhoud zijn wel toegenomen ten opzichte van vorig jaar, met 28% van de Nederlandse Gen Z-respondenten en 35% van de Nederlandse millennials die dit als grootste zorg aangeven.
Een zorgwekkend detail is dat ongeveer de helft van zowel Gen Z (47% in Nederland) als millennials (46% in Nederland) van salaris naar salaris leeft. Bovendien heeft meer dan een derde van beide groepen moeite met het betalen van vaste lasten. Deze financiële onzekerheid vertaalt zich in toekomstangst: bijna de helft van de Nederlandse millennials (48%) en 43% van de Gen Z-respondenten vreest niet met financiële zekerheid met pensioen te kunnen gaan.
Mentale gezondheid onder druk
De mentale gezondheid van deze jongere generaties staat stevig onder druk. Een op de drie Nederlandse Gen Z’ers (32%) en een kwart van de millennials (26%) voelt zich regelmatig angstig of gestrest. Bij een kwart van beide groepen draagt hun werk hieraan bij.
Belangrijke werkgerelateerde stressfactoren zijn gebrek aan erkenning (55% bij Nederlandse millennials) en werkveranderingen (40% bij Nederlandse Gen Z). Bijna vier op de tien respondenten noemen lange werkdagen als een stressfactor.
Kloof tussen verwachtingen en werkelijkheid
Het onderzoek toont een duidelijke kloof tussen verwachtingen en werkelijkheid. Nederlandse Gen Z’ers (58%) en millennials (56%) zien het adviseren en begeleiden van teamleden als de belangrijkste taak van managers. Slechts 31% van de Gen Z’ers en 25% van de millennials ervaart deze ondersteuning in de praktijk.
Ook verwachten Gen Z’ers (54%) en millennials (50%) in Nederland dat leidinggevenden hen inspireren en motiveren. Maar in werkelijkheid voelt slechts een kwart van beide generaties zich geïnspireerd door hun leidinggevenden.
Professionele ontwikkeling en betekenisvol werk
De jongste generaties werknemers hechten opvallend veel waarde aan professionele ontwikkeling. Voor 16% van de Nederlandse Gen Z’ers en 13% van de millennials is ‘doorlopend leren en ontwikkelen’ zelfs het belangrijkste carrièredoel. Dit percentage ligt wereldwijd met 9% voor beide generaties beduidend lager.
Daarnaast speelt betekenisvol werk een cruciale rol in het werkplezier en welzijn. Bijna de helft van de Nederlandse Gen Z’ers (51%) en millennials (49%) heeft ooit een baan opgezegd omdat deze niet als betekenisvol werd ervaren. Dit percentage ligt hoger dan het wereldwijde gemiddelde.
Voor deze generaties is het essentieel dat werk hen niet alleen mogelijkheden biedt om professioneel te groeien, maar ook om bij te dragen aan positieve veranderingen buiten werkuren.
Duurzaamheid als factor bij loopbaankeuzes
Een ander opvallend aspect is de rol van duurzaamheid bij loopbaankeuzes. Bijna de helft van de Nederlandse Gen Z’ers (46%) en millennials (48%) onderzoekt het duurzaamheidsimago en -beleid van een bedrijf voordat ze solliciteren. Hoewel dit percentage lager ligt dan het wereldwijde gemiddelde (70%), laat het zien dat duurzaamheid een steeds belangrijker criterium wordt voor talent.
Een kleine maar significante groep (10%) is zelfs bereid om van baan of sector te wisselen vanwege de milieu-impact van hun werkgever. Een kwart van de Gen Z’ers (26%) en 22% van de millennials overweegt een dergelijke stap in de toekomst.
Het onderzoek van Deloitte maakt duidelijk dat organisaties die de jongste generaties werknemers willen aantrekken en behouden, moeten inspelen op hun behoefte aan flexibiliteit, betekenisvol werk en professionele ontwikkeling. Tegelijkertijd is aandacht voor mentale gezondheid en financieel welzijn essentieel om deze talenten duurzaam aan boord te houden.