Nederland dreigt jaarlijks €8,1 miljard aan economische groei mis te lopen door een tekort aan investeringen in AI en digitale bedrijven. Dit blijkt uit recent onderzoek van Implement Consulting Group in opdracht van Google. De achterblijvende AI-adoptie zet de concurrentiepositie van Nederland onder druk en beperkt het economisch potentieel van digitale ondernemingen.
Achterstand in AI-adoptie
Nederland ontving in 2024 slechts 2,3 procent van het Europese durfkapitaal voor generatieve AI, terwijl het land 6,3 procent van de Europese economie vertegenwoordigt. In vergelijking met landen als Denemarken en Luxemburg, waar relatief meer in AI wordt geïnvesteerd, blijft Nederland achter. Bovendien loopt Europa als geheel achter op de Verenigde Staten: het durfkapitaal in Europa ligt circa 100 miljard dollar lager dan de 840 miljard euro die in de VS wordt geïnvesteerd.
Belangrijkste obstakels
Het onderzoek identificeert drie kernproblemen die de AI-groei in Nederland beperken:
• Investeringsachterstand: Nederland investeert minder in AI dan veel andere Europese landen.
• Complexe regelgeving: Europese wetgeving is versnipperd en kostbaar, wat grensoverschrijdende investeringen bemoeilijkt.
• Tekort aan talent: Het aantal STEM-afgestudeerden is onvoldoende. 20 procent van de digitale bedrijven noemt het gebrek aan gespecialiseerd talent als een rem op groei.
Onbenut economisch potentieel
Momenteel telt Nederland circa 6.100 digitale bedrijven, goed voor 150.000 banen. Indien deze bedrijven naar OESO-topniveau zouden opschalen, kan de Nederlandse economie jaarlijks €8,1 miljard extra groeien en 53.000 hoogwaardige banen creëren. Digitale bedrijven zijn gemiddeld 90 procent productiever dan traditionele ondernemingen, maar benutten hun potentieel onvoldoende.
Uit eerder onderzoek van Implement Consulting Group blijkt dat generatieve AI in tien jaar tijd tot €85 miljard (+9 procent) aan het BBP kan toevoegen, mits er tijdig wordt geïnvesteerd in onderwijs, innovatie en adoptie.
Oproep tot actie
Martijn Bertisen (Vice President, Google Benelux) waarschuwt: “We zijn in Nederland van het ‘eerst zien, dan geloven’. Dat werkt niet meer bij AI. We moeten nu handelen om onze positie als innovatief land te behouden.”
Constantijn van Oranje (Special Envoy, Techleap) benadrukt dat Nederland nauwelijks een rol speelt in AI en dat start-ups moeite hebben om financiering te krijgen. Hij pleit voor betere samenwerking tussen startups, bedrijven, industrie en beleidsmakers.
Sander Stomph (CEO Kickstart AI) roept op tot actie: “De tijd van praten is voorbij. We moeten AI versneld adopteren en ervoor zorgen dat Nederland een voortrekkersrol blijft spelen.”
Om het economische potentieel van AI volledig te benutten, moeten Nederlandse bedrijven, overheid en investeerders nu in actie komen.