Dalende uitgavenplafonds, zorgverzekeraars die tegen steeds scherpere prijzen zorg willen inkopen, een krimpende instroom van patiënten. Dat is de realiteit waarmee ziekenhuizen anno 2015 te maken hebben. Maar hoe ga je daarmee om? Hoe maak je als ziekenhuis de broodnodige efficiencyslag? Hoe zorg je ervoor dat je goed voorbereid de onderhandelingen met zorgverzekeraars ingaat? Kortom: hoe overleeft het ziekenhuis de marktwerking?
Het zijn vragen die voor veel ziekenhuizen letterlijk van levensbelang zijn. De sector staat onder zware druk en verdergaan op de bekende weg is niet langer een optie die toekomst biedt. Daarvoor zijn de spelregels binnen de zorg te zeer veranderd. “Als je niet in staat bent om succesvol in te spelen op de verzakelijking van de zorg, loop je als ziekenhuis grote financiële risico’s”, stelt Cok de Groot, CIO van Performation te Bilthoven. “Denk daarbij aan kortingen op tarieven, boetes op registraties, verlies van zorgpakketten, et cetera.”
Performation
Om dit soort risico’s het hoofd te kunnen bieden, is het allereerst noodzakelijk om inzicht te krijgen in je bedrijfsprocessen. Terdege inzicht, gebaseerd op feiten en dus op de grote hoeveelheid data die dagelijks in elk ziekenhuis wordt gegenereerd. En daarmee betreden we het werkterrein van Performation. Dat richt zich namelijk primair op het ontsluiten én interpreteren van ziekenhuisdata en is in de branche zelfs marktleider op het gebied van kostprijsberekening en benchmarken. Een groot deel van de Nederlandse ziekenhuizen maakt gebruik van de diensten van Performation, wat als voordeel heeft dat het bedrijf kan beschikken over zeer waardevolle en complete benchmarkinformatie.
Sectorbrede benchmarkinformatie
“Dankzij die sectorbrede benchmarkinformatie kunnen we onze klanten inzichten bieden die niet binnen de muren van het eigen ziekenhuis te vinden zijn”, vertelt De Groot. “Je kunt immers pas werkelijk je waarde en positie in de markt bepalen wanneer je over het juiste referentiemateriaal beschikt. En dat bieden we. Ziekenhuizen kunnen met onze tools hun eigen data vergelijken met gemiddelden uit de gehele markt en zodoende achterhalen op welke gebieden ze goed scoren of juist niet. Vervolgens kunnen ze op basis daarvan gerichte efficiencyslagen gaan maken.”
De vinger op de zere plek
De inzichten die Performation biedt, zijn erg gedetailleerd. Klanten kunnen tot op onderdelen van een behandeling zien hoe het eigen ziekenhuis scoort ten opzichte van de sectorbrede benchmark. De Groot: “Zodoende kunnen ziekenhuizen heel nauwkeurig de vinger op de zere plek leggen. Tot op het niveau van operatiekamer, kliniek, of materialen aan toe. Door vervolgens op de juiste onderdelen bij te sturen, kan het zelfs gebeuren dat een ogenschijnlijk verliesgevend zorgproduct tóch winstgevend wordt gemaakt en gehandhaafd kan worden binnen de productmix.”
Onderhandelen met zorgverzekeraars
Kortom, Performation biedt ziekenhuizen de mogelijkheid om zowel in de breedte als in de diepte hun bedrijfsvoering door te lichten en waar nodig bij te sturen. Dat is niet alleen heilzaam voor de eigen organisatie, maar komt ook van pas tijdens de onderhandelingen met zorgverzekeraars. “Een goed voorbeeld daarvan is de behandelmix”, licht De Groot toe. “Verzekeraars kunnen de efficiencyslag die is doorgevoerd vaak niet goed beoordelen, maar de behandelmix wel. Die vergelijken ze met andere ziekenhuizen en wanneer jouw mix van het gemiddelde afwijkt, zal dat zeker ter sprake komen. Dankzij onze oplossingen hebben ziekenhuizen echter dezelfde informatie als de zorgverzekeraars, waardoor ze beter voorbereid de onderhandelingen in kunnen gaan.”
Geïntegreerde aanpak
Samen met de ziekenhuizen zet Performation steeds meer in op ‘de geïntegreerde aanpak’. Dat wil zeggen dat werkelijk alle beschikbare data – van de fte-verdeling binnen afdelingen tot het totaalplaatje aan geldstromen – door het bedrijf worden verzameld, gebundeld en geanalyseerd, om uiteindelijk laagdrempelig interpreteerbaar weer bij het ziekenhuis terug te komen. Het product dat Performation hiervoor inzet, draagt de naam Dimenzion. “Zo’n geïntegreerde aanpak is noodzakelijk”, meent De Groot. “Zo weet je immers zeker dat je ziekenhuisbreed dezelfde definities en parameters hanteert en voorkom je in de uiteindelijke analyse een vergelijking van appels met peren. Bovendien is het de enige manier om tot een werkelijk betrouwbaar totaaloverzicht te komen waarop een ziekenhuis zijn beleid kan baseren.”
Geen zwarte doos
Dimenzion is overigens geen zwarte doos waarin van alles gebeurt zonder dat ziekenhuizen daarop ook maar enig zicht hebben. Integendeel. De Groot: “De insteek van Performation is te allen tijde transparant. We communiceren duidelijk naar de klant wat we precies doen met hun data, waardoor ze zelf greep houden op het proces. Daarnaast organiseren we regelmatig gebruikersbijeenkomsten, waarin de functionaliteit van onze tools aan bod komt en we klanten actief om feedback vragen. Tot slot leiden we ziekenhuismedewerkers op om zelf met Dimenzion aan de slag te kunnen gaan. We maken bestaande BI-afdelingen dus niet overbodig, maar bieden juist aanvullende inzichten en werken intensief met hen samen.”
Samenwerking
Samenwerking is volgens De Groot sowieso dé manier om het hoofd te bieden aan de verzakelijk van de zorg. Samenwerking tussen ziekenhuizen onderling, maar zeker ook intern, binnen het eigen ziekenhuis. “Pas wanneer het medisch personeel en de directie dezelfde doelen nastreven, komt de kracht van onze tools volledig tot zijn recht”, stelt De Groot. “Gelukkig is dat steeds vaker het geval. In grofweg de helft van de ziekenhuizen werken artsen en directie goed samen, waardoor er een gezonde cultuur ontstaat waarin kwalitatief prima zorg wordt geleverd tegen een redelijke prijs. Binnen deze ziekenhuizen hoeft de toenemende marktwerking in de zorg zeker geen breekpunt te worden.”
Toekomst
Tot slot: welke uitdagingen ziet Performation in de markt en hoe denkt het bedrijf daarop te gaan inspelen? De Groot: “Doelmatigheid in de zorg wordt op dit moment meestal nog projectmatig aangepakt, met een frequentie van eens per twee à drie jaar. Maar in de huidige, veranderlijke zorgsector is dat eigenlijk onwerkbaar. Met Dimenzion kunnen we die frequentie verhogen naar eens per kwartaal, en op termijn zelfs naar eens per maand, waardoor de effecten van beleidswijzigingen veel beter te managen zijn.” Daarnaast valt er volgens De Groot veel winst te boeken in de tijd die een gemiddeld ziekenhuis besteedt aan het verzamelen van data (wat de betrokkenen nu zo’n tachtig procent van hun tijd kost) en het benutten van data (zo’n twintig procent van de tijd): “Onze ambitie is om die verhouding omgedraaid te krijgen. Dat is een hele uitdaging, maar ik zie eigenlijk geen reden waarom we die ambitie in de komende jaren niet zouden kunnen verwezenlijken.”
