“ICT en zorg moeten elkaars taal leren spreken”

De lessen van het HagaZiekenhuis

Het Hart Long Centrum van het HagaZiekenhuis implementeerde een nieuw image management systeem voor cardiologie waarmee beelden van verschillende modaliteiten op één scherm bekeken kunnen worden. Hoe kwamen ze tot de juiste architectuurkeuze? Welke concessies moesten ICT en de cardiologen doen om elkaar te vinden? En vooral: hoe zorgden ze ervoor dat ze tijdens het project op één lijn bleven? “We hielden allebei het einddoel voor ogen: betere patiëntenzorg.”

Cardioloog Ivo van der Bilt stoorde zich al langer aan het feit dat hij vier verschillende computerprogramma’s nodig had om zijn werk te kunnen doen. Voor iedere modaliteit – echo, CT of MRI – moest hij een ander computerprogramma gebruiken. De rest van de patiëntgegevens staan weer in het EPD. “Ik vroeg me af: kan ik niet alle beeldvormende modaliteiten gewoon in één applicatie bekijken, met één interface die altijd hetzelfde werkt”, aldus Van der Bilt. Hij vroeg met die wens eens rond en kwam erachter dat Siemens Healthineers een dergelijk platform aanbiedt, alleen niet in Nederland. De ervaringen van Amerikaanse ziekenhuizen zijn positief, zo ontdekte hij tijdens een congres. “Toen ben ik naar Michael van Grol gegaan, onze projectleider, en heb gevraagd: wil je hier eens naar kijken? Is dit wat voor ons?”

Rolverdeling

Dat is inmiddels drie jaar geleden. De twee startten een voortraject. Van Grol werkte de verschillende technische opties uit en Van der Bilt onderzocht of deze wens breder gedragen werd binnen Cardiologie en of zijn medewerkers bereid waren om huidige werkwijzen los te laten. Van der Bilt: “Want het proces wordt voor ons dokters wel efficiënter en we kunnen tijdens multidisciplinaire overleggen betere beslissingen nemen. Maar de workflow wordt anders en daarin moet iedereen wel mee.” (Lees hierover ook het hoofdartikel in deze editie: ‘It’s not the EPD, stupid’.)

In gezamenlijk overleg is gekozen om de oplossing net wat anders te implementeren dan hoe Siemens Healthineers het aanbiedt. Van Grol: “syngo Dynamics is een beeldarchief met daar bovenop software om de beelden te bewerken en een verslag te maken. Ons ziekenhuis bouwt echter aan een ziekenhuisbreed beeldarchief. Bovenop dat archief willen we verschillende schillen maken voor de diverse disciplines: cardiologie, radiologie, orthopedie en ga zo maar door. Ieder medisch specialisme heeft namelijk andere behoeften. Ze maken allemaal beelden, maar hebben een andere manier van bewerking en verslaglegging. Wij vinden niet dat wij als ICT kunnen voorschrijven welke methode de medische vakgroepen moeten kiezen. Maar wij zijn als ICT wél verantwoordelijk voor het beeldarchief: voor opslag, beveiliging, onderling kunnen uitwisselen van beelden enzovoort. Wij schrijven bijvoorbeeld dwingend voor dat we alleen oplossingen kiezen die gebaseerd zijn op standaarden, zodat ze met elkaar kunnen praten. Als een vakgroep een systeem wil kiezen dat niet met standaarden werkt, dan gaan we daar voor liggen. Wij moeten immers het ziekenhuisbrede belang voor ogen houden.”

 

Consequenties uitleggen

Deze architectuurprincipes hebben consequenties voor de cardiologen. Beelden die klaarstaan in syngo Dynamics staan direct op het beeldscherm als je ze opvraagt. Omdat het HagaZiekenhuis echter werkt met een centraal archief, duurt het soms wel tien tot vijftien seconden voordat oudere beelden op het scherm staan. Daar is een oplossing voor: de beelden ‘prefetchen’. Je weet immers in de regel welke patiënten een cardioloog op een dag gaat zien en kunt de historische beelden van die patiënt dus alvast klaarzetten. Van der Bilt: “Dat is een kwestie van twee keer klikken, maar het is wel een nieuwe processtap voor onze secretaresses. Het zou voor ons fijner zijn als alle beelden in syngo Dynamics werden opgeslagen, maar we begrijpen waarom dat niet kan. Het is heel belangrijk dat ICT goed uitlegt waarom we als ziekenhuis kiezen voor een centraal beeldarchief en wat daarvan de consequenties zijn. Als je die afwegingen kent, kun je de eventuele nadelen veel makkelijker accepteren.”

Van Grol vult aan: “Het ziekenhuisperspectief is soms net wat anders dan het cardiologieperspectief. Daar hebben mensen best begrip voor, maar je moet het wel uitleggen. Ik zie dat ICT’ers vaak te snel over dat soort dingen heen stappen.”

Een ander aspect waar ICT de vakgroepen expliciet op moet wijzen, is dat de technische implementatie slechts een onderdeel is van een veel groter project. Zorgen voor gebruikersadoptie is minstens zo belangrijk. “De scholing van alle medewerkers van het Hartcentrum was een behoorlijke onderneming”, aldus Van Grol. “Want de cardiologen mogen er dan wel snel over uit zijn dat deze oplossing voor hen goed werkt, je hebt ook te maken met secretaresses, verpleegkundigen, leerlingen. Daar komt nog bij dat processen en workflows op een nieuwe manier ingericht moesten worden. Een cardiologieafdeling heeft geen ervaring met dergelijke grote ict-projecten. ICT wel. Daarom vind ik het de taak van ICT om hierbij te ondersteunen.”

 

Naïef

Het systeem is twee jaar na de start van het traject in gebruik genomen. “Ik heb me verkeken op de doorlooptijd”, zegt Van der Bilt eerlijk. “Michael heeft me er regelmatig voor gewaarschuwd hoeveel er op je afkomt bij zo’n groot project. Ik was toch wat naïef”, lacht hij. “Er kwam veel interne politiek bij kijken om mijn eigen achterban mee te krijgen. Je hebt te maken met verschillende groepen medewerkers met verschillende belangen. Ook binnen ICT zijn er diverse subspecialismen betrokken. Dat moet je allemaal samenbrengen.”

Van Grol vindt dat dat goed is gelukt. “Wij vinden het vanuit ICT heel belangrijk om het eigenaarschap van een project helder te beleggen. Je mag als ict-afdeling nooit de eigenaar zijn. Ivo heeft zijn rol goed ingevuld, hij was voor ons echt een medestander die op de juiste momenten aan de juiste touwtjes kon trekken om dingen erdoor te krijgen.”

De twee kijken dan ook positief terug. “We hebben altijd samen het doel voor ogen gehouden: nog betere cardiologiezorg voor onze patiënten”, zegt Van der Bilt. “Michael heeft onze taal leren spreken, wij die van hem. We hebben ons verdiept in elkaars uitdagingen, zodat we nooit in de situatie kwamen dat we met de vinger gingen wijzen als iets even niet lekker liep.” Van Grol sluit zich erbij aan: “Je moet een beetje vriendjes worden, en dat zijn wij. Ondanks een goede projectvoorbereiding gebeuren er namelijk altijd dingen die je niet voorziet. Als er wederzijds vertrouwen is, vang je dat prima op.”

Het resultaat is een cardiologie imagesysteem dat alle typen beelden van alle modaliteiten op één scherm toont, met één interface, en dat ook nog eens koppelt met alle andere beeldsystemen die in het ziekenhuis in gebruik zijn. Van der Bilt besluit: “Door beter overzicht nemen we betere beslissingen. De patiënt is de grote winnaar.”

 

 

 

Gerelateerde berichten...